Білім беру бағдарламасы бойынша білім алушылар үшін ПӘннің ОҚУ-Әдiстемелiк кешені нұр-Сұлтан 2022 Құрастырушы


Зертханалық жұмысты орындауға арналған тапсырма



бет20/27
Дата19.05.2022
өлшемі9,05 Mb.
#143938
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   27
Байланысты:
Метрология каз

Зертханалық жұмысты орындауға арналған тапсырма
Тапсырма 1. Жазықпараллель ақырғы ұзындық өлшемдер көмегімен калибр-қапсырманың метрологиялық мінездемелерін тексеру.
Тапсырма 2 .Үлгілік өлшемдер мен оптиметр көмегімен калибр-қапсырманың метрологиялық мінездемелерін тексеру.
Қажет :
а) «Өлшеу құралдары» зертханалық жұмысы мен ГОСТ 8.061-80, ГОСТ 25347 -82 материалдарымен танысу;
б) қолда болу керек: калибр-қапсырма, калибр-тығын, үлгілік жазықпараллель ақырғы ұзындық өлшемдері немесе тік оптиметр .
Жұмыс тапсырмасы келесі ретте орындалады:

  1. ЖӨҚ, ҮӨҚ және т.б. ӨҚ метрологиялық мінездемелері анықталады;

  2. ГОСТ 25347- 82 бойынша номиналды өлшемдер мен квалитеттерге сәйкес калибр-қапсырманың, калибр-тығынның өлшемдерінің жібермесін анықтайды.Содан соң есептік жолмен олардың өтпелі немесе өтпейтін жақтары үшін шектік өлшемдерін анықтайды;

  3. калибр – қапсырманы тексеру үшін есептік өлшемдерге сәйкес үлгілік ұзындық өлшемдерінен тұратын тексеру сұлбасын және жинағын құрастырады. Содан соң бұл жинақтар мен өтпелі немесе өтпейтін жақтардың шектік өлшемдерін тексереді;

  4. калибр – тығын үшін тексеру сұлбасын құрастырады және үлгілік ұзындық өлшемдер көмегімен оптиметрдің үстелі мен ұштығының аралығына калибр – тығынның номиналды өлшемін белгілейді, оптиметр арқылы олардың номиналды өлшемінің ауытқуын анықтайды.

Отчетты төменде келтірілген түрде құрастырады.

  1. ЖӨҚ метрологиялық мінездемелері




№№ р.с.

ЖӨҚ атауы мен номиналды өлшемі

Өлшем бірлігі



НТҚ бойынша шектік мәндері

Қолдану аймағы

ПР

НЕ

нб

нм

нб

нм




























  1. ЖӨҚ эскиздері және допуск өрістерінің орналасуының сұлбасы

  2. ҮӨҚ мен оптиметрдің метрологиялық мінездемелері

№№ р.с.

Атауы

Өлшем бірлігі



Шектері

Бөлу бағасы

Нақтылық дәрежесі

нб

нм

























  1. Тексеру сұлбасы

5. ЖӨҚ тексеру әдістемесі

№№ р.с

ЖӨҚ атауы

Тексеру әдістемесі










6. ЖӨҚ тексеру нәтижесі



№№ р.с.

ЖӨҚ атауы

ЖӨҚ шектік өлшемдері

ПР

НЕ

нб

нм



нб



нм












Зертханалық жұмысты қорғауға арналған сұрақтар



  1. ӨҚ тексеруі мен калибрленуі дегеніміз не?

  2. ӨҚ тексерудің объекті болып не табылады?

  3. Тексерудің оң нәтижелері қалай расталады?

  4. изикалық шамалар бірліктерінің өлшемдерін берудің қанда әдістері бар?

  5. Заттар мен материалдардың құрамы мен қасиеттерінің стандартты үлгілері не үшін қажет?

  6. Өлшеудің қандай қателіктері бар? Олардың белгілену тәсілдерін мінездеңіз.

10 зертханалық жұмыс
МЛИ -2 температураны қалыптастыру және өлшеу


Зертханалық жұмыстың мақсаты: Студенттерді параметрлерді өлшеу, нәтижелерді өңдеу және жылу процесінің моделі мысалында өлшеу қателіктерін бағалау әдістерімен таныстыру.

МЛИ-2 зертханалық қондырғысының құрылғысы


Орнату-көлбеу алдыңғы панелі бар үстел құрылымы. Алдыңғы панельде стандартты термометрлер түрінде қыздырылған зат пен температура өлшегіштердің шартты көрінісі көрсетілген. Өлшеу үшін бір үлгілі және бес жұмыс термометрі қолданылады. Корпустың артқы жағында желілік қуат коммутаторы, сақтандырғыш, қуат сымы, жерге қосу терминалы және айнымалы қате резисторлары және жұмыс термометрлерінің температура көрсеткіштері орналасқан.


13.1-суретте басқару және индикациясы бар орнату тақтасының суреті көрсетілген.



1-нысанды жылыту режимін ауыстыру
2 - жұмыс термометрлерінің қосқышы
3-объект температурасының бірқалыпты өзгеруін реттегіш
4-жұмыс термометрінің индикаторы
5-үлгілі термометр көрсеткіші
6-секундомер көрсеткіші
7-секундомерді бастау түймесі
8-секундомерді тоқтату түймесі
9-секундомердің оқу түймесін басыңыз.

Сурет13. 1-орнатудың алдыңғы панелінің суреті


Қондырғының жұмыс принципі жылу процестерін эквивалентті электр процестерімен модельдеу болып табылады. Ол үшін жылытылатын объект пен температура сенсорларының орнына Шығыс кернеуінің мәні мен вольтметрлер қолмен және автоматты түрде өзгеретін кернеу генераторлары қолданылады.


Шығыс кернеуінің мәні қолмен өзгеретін кернеу генераторы ретінде тұрақты ток кернеуі көзі және қос айнымалы резистор қолданылады. Жеке резисторлардың жылжымалы терминалдары туралы азайтылған кернеулер жұмыс режимдерінің қосқышы арқылы ADC тақтасындағы вольтметрлерге түседі. өлшенген кернеу қайда' сандық түрге айналады.
Бір резистордан алынатын кернеу тірек ретінде қабылданады және үлгілі термометрге сәйкес келетін 4 биттік индикаторда көрсетіледі. Бірінші резистормен ортақ осьте орналасқан басқа резистордан алынатын және жұмыс термометрлерінің ауыстырып-қосқышымен коммутацияланатын қосымша резисторлардың көмегімен өзгертілетін кернеу жұмыс термометріне сәйкес келетін 3-разрядты индикаторда көрсетіледі.
Жұмыс термометрлерінің тізбегіндегі қосымша ауыспалы резисторлар жұмыс термометрлерінің көрсеткіштеріне жасанды қосымша қателік енгізуге мүмкіндік береді. Өлшенген кернеудің динамикалық өзгеру режимінде жұмыс істеу кезінде кернеу көздері ретінде сандық аралар мен косинусоидальды кернеу генераторлары қолданылады. Айнымалы кернеудің түрі жұмыс режимін таңдау қосқышымен орнатылады, шығыс кернеуі - генератор тақтасының кернеуі. Кернеудің өзгеру кезеңі реттелмейді және генераторлардың ішкі байланыстарымен анықталады.
Генераторларды іске қосу "бастау" батырмасымен құрылған пәрмен арқылы жүзеге асырылады. Генератор жұмысының басталуымен бір мезгілде генератордың жұмыс уақытын бақылайтын секундомер қосылады. Секундомердің көрсеткіштері, үлгілі. және жұмыс термометрлері кезең-кезеңімен тіркеледі және өлшенген мәндерді сақтау аралығы ішінде сақталады. Динамикалық өзгеріс режиміндегі в температурасын өлшеу циклограммасында өлшеу аралығы (20 22 с) және өлшенген мәндерді сақтау аралығы болады
(5 - 6 с). Сақтау аралығының басталуы дыбыстық сигналмен көрсетіледі. Бұл ретте сақтау аралығы ішінде генератор мен секундомердің жұмысы тоқтатылмайды.
Генераторлар мен секундомерді тоқтату "тоқтату" батырмасымен құрылған пәрмен бойынша жүреді, генератордың тоқтау күйінде болу уақыты шектелмейді. Қайта іске қосылғаннан кейін генератор жұмысын тоқтату кезінде пайда болған кернеуден бастайды.
Секундомер көрсеткіштерін қалпына келтіру және генераторларды бастапқы күйіне орнату "қалпына келтіру" түймесін басқан кезде пайда болады, өйткені генераторларды бастапқы күйіне орнатқан кезде генераторлардың шығуларында біріктірілген конденсаторлар қайта зарядталады, генераторларды кейінгі іске қосу сәтіне дейін белгілі бір уақыт аралығын (1 О - 1 5 С) сақтау керек.

МЛИ-2 зертханалық қондырғысын жұмысқа дайындау


Орнатуды дайындау және теңшеу келесі ретпен жүзеге асырылады:


1. Қондырғыға сыртқы тексеру жүргізіп, белгі-синтез бен жарықдиодты индикаторлардың тұтастығына, коммутация органдарының сенімді бекітілуіне, желілік кабельдің тұтастығына көз жеткізіңіз.
2. Қондырғыны желіге қоспас бұрын, "желі" қосқышын "О" күйіне орнатыңыз, қалған коммутация органдары еркін күйде болуы мүмкін.
3. Қондырғыны қосу үшін "желі" ауыстырып-қосқышын" 1 " күйіне ауыстыру қажет, бұл ретте "үлгілік ТЕРМОМЕТР", "жұмыс термометрі", "СЕКУНДОМЕР" деген белгісі бар индикаторлар, үлгілік және жұмыс термометрлерінің бірінің индикациясының жарық диодтары жануы тиіс.

Өлшеу
Коммутация элементтерін қолдана отырып, таңдалған түйіндердің қажетті жұмыс режимін орнату қажет.


1. Температураны қолмен орнату режимі.
Температураны қолмен орнату режимін таңдау үшін "қыздыру режимі" қосқышын "статикалық"күйіне ауыстыру керек. Қажетті қыздыру температурасын таңдау "t C"тұтқасын айналдыру арқылы жүзеге асырылады.
Орнатылған температура екі "жұмыс термометрі" және "үлгілі ТЕРМОМЕТР"индикаторларымен көрсетіледі. "Жұмыс термометрі" индикаторының көрсеткіші "жұмыс термометрлері"ауыстырып-қосқышы таңдаған жұмыс термометріне сәйкес келеді. Әрбір жұмыс термометрінің температура көрсеткіштері қондырғының артқы панелінде орналасқан "РТl ", "РТ2", "РТЗ"," РТ4"," РТ5 " резисторларының көмегімен бақылау термометрінің көрсеткіштеріне қатысты ± 1.5% шегінде өзгеруі мүмкін.
2. Температураны автоматты түрде өзгерту режимі
Температураны автоматты түрде орнату режимін таңдау үшін "қыздыру режимі" қосқышын "динамикалық"күйіне ауыстыру керек. Температураның өзгеру заңы қосқыштың күйімен анықталады ~ - температураның өзгеруі, косинус Заңы бойынша температураның өзгеруі. Жұмыс термометрі ретінде кез-келген жұмыс термометрін қолдануға болады.
Температураны автоматты түрде өзгерту режимін қосу "Бастау" батырмасын басу арқылы, тоқтату - "тоқтату" батырмасымен, секундомерде уақытты қалпына келтіру және температураның өзгеру сигналының генераторларын бастапқы күйіне орнату - "қалпына келтіру"батырмасымен жүзеге асырылады. "Қалпына келтіру" батырмасын басқаннан кейін температураның Автоматты өзгеру режимін қосу температура индикаторлары көрсеткіштерінің өзгеруі тоқтағаннан кейін жүзеге асырылуы тиіс (бастапқы орнату уақыты ішінде 1 0 - 15 с).

Өлшеулерді өңдеу


Есеп төменде келтірілген нысан бойынша жасалады.
Өлшеу нәтижелері



№п.п.

Показания образцового термометра

Показания рабочего термометра

Погрешность

1










2










3










4










5














Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   27




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет