Білім беру бағдарламасы бойынша білім алушыларға арналған дәрістер жинағы
жүктеу/скачать 1,42 Mb.
|
369720 2
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Индуктивтілігі бар тізбек.
| 2. Кедергісі бар тізбек. Қандай да R кедергісі бар тізбек (3, а-сурет) кернеуі синусоидалық өзгеретін қуат көзіне жалғанған делік.
3 сурет. Активті кедергісі бар электр тізбегі: а — схема; б — тоқ пен кернеудің уақыт диаграммасы; в — векторлық диаграмма Активті кедергісі бар тізбектегі кернеу мен тоқ фаза бойынша сəйкес келеді (ф = 0). Кернеу мен тоқ графиктері жəне кедергісі бар тізбектің векторлық диаграммасы 1, б, В-суретте көрсетілген: 𝐼 = 𝑈𝑎 /𝑅 (1) (1) формуласы Ом заңының кедергісі бар тізбекке арналған математикалық өрнегі болып табылады, оның тұрақты тоқ формуласынан еш айырмашылығы жоқ. Бірақ (1) формулаға айнымалы тоқ пен кернеудің тұрақты емес, ағымды мəндері кіреді. Период ішіндегі орташа қуатты активті деп атайды жəне Ра деп белгілейді. Активті кедергісі бар тізбектегі активті қуат лезде қуаттың тұрақты қосылғышына тең: Ра =𝐼* 𝑈𝑎 (2) 3. Индуктивтілігі бар тізбек. Айнымалы тоқтың электр машиналары, трансформаторлар, электромагниттер, реле, контакторлардың орамалары (катушкалары) бар. Кез-келген катушканың қандай да индуктивтілігі L, кедергісі R R жəне сыйымдылығы C бар. Кейбір жағдайларда R жəне С параметрлері елеусіз жəне электр тізбегіндегі физикалық процестерге айтарлықтай əсер етпейді. Осындай катушкалар тек индуктивтілікті ғана ескеретін мінсіз катушкаға жақын (4-cурет, а-сурет). Индуктивтілігі бар тізбекте кернеу тоқтан фаза бойынша 90° бұрышқа алға жүреді. Индуктивтілігі бар тізбек үшін векторлық диаграмма 2, б, В- суретте көрсетілген: 𝐼 = 𝑈𝐿 /𝜔𝐿 (3) 4 -сурет. Индуктивтілігі бар электр тізбегі а — схема; б — тоқ пен кернеудің уақыт диаграммасы; в — векторлық диаграмма (3)- формула Ом формуласына ұқсас жəне айнымалы тоқ пен кернеудің ағымдағы мəндері үшін құрастырылған. X L индуктивті кедергі реактивті кедергі деп аталады (X L ДЕП БЕЛГІЛЕНЕДІ), жəне келесі формула бойынша есептеледі X L = ωL = 2πL. (4) Индуктивтілігі бар тізбек энергияны біресе тұтынады, біресе оны сол мөлшерде шығарады. Айнымалы тоқтың бір кезеңі ішіндегі қуаттың орташа мəні нөлге тең. Катушка арқылы реактивті тоқ деп аталатын айнымалы тоқ өтеді. Реактивті тоқтар электр тасымалдау желісін жəне электр генераторын пайдасыз жүктейді, бұл генераторлық белгіленген қуатының толық пайдаланылмауына жəне жалғағыш сымдардағы энергия шығынының ұлғаюына əкеледі. Сондықтан осындай қабылдағыштарды айнымалы тоқ желісіне қосу қажет емес. жүктеу/скачать 1,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|