Білім беру бағдарламасы Телібеков Б. А. «ҚР Қылмыстық құқығы»
жүктеу/скачать 403,76 Kb.
|
УМКД ҚР Қылмыстық құқығы (Жалпы бөлімі) Телибеков Б.А. 2
| Қылмысқа дайындалу.
Дайындалу бұл қылмыс жасау сатысы яғни сол кезде кінәлінің әрекеті мынада көрсетіледі: қару іздеу, жоспар құру, қатысушы адам іздеу және т.б. әрекеттерден тұрады. Бұл әрекеттер қылмыс жасауға жағдай жасайды, бірақ олар қылмыс құрамының объективті жағына кірмейді. Дайындалу ҚР ҚК-ң 24 б 1 б көрсетілген. Дайындалу әрекеттінің көбіне қарамай жалпы белгі орнатуға болады. Осының бәрі қылмыстың нәтижесіне жетуге байланысты жағдай жасайды. "Жағдай жасау" түсінігі жалпы түрде талқылауға болады. Яғни ол дайындалу әрекетін толық жатқызады. Дайындалу әрекеті белгілі бағытта мінезделеді: олар қасақана жасалады, қылмысты аяқтауға көзделеді. Осы субъективтік белгісі заңда арнайы көрсетіледі. Дайындау әрекетінің мінезделу өзгеше өйткені олар әлі қоғамға туғызбайды, яғни объектіге нақты бағытталған. Кінәлі өзінің әрекетіне қылмыстың алдағы келетін аяғына жетудің жағдайын орнатады. Бірақ ол қылмыстың объектитік жағын әлі орындамайды, яғни қылмыс құрамыың қажетті белгісі жүзеге асырмайды, көбінесе дайындалу үшін жазалау көп жағдайда қоданбайды. Тек қоғамға қауіпті кезден бастап. Бұл қауіптілігі объектіге байланысты мінезделеді. Әрине адам өлтіруге дайындалу көбінесе қоғамға қауіптілігі өте жоғары. Тек адамды ұруға дайындаолған кезден гөрі. Дайындалу әрекеттердің қауіптілігі оның оқталу сатысына жақын тұратыны көрсетуі болады, Ал бұны қоғамға нақты қауіп туғызатыны яғни заңмен қорғалатын қоғамдық қатынастардың бұзылуына қауіп төндіруін айтады. Мәнін анықтау кезіндегі қоғамның қауіптілігі адамның ойы тұрақты нақты және қылмыс жасауға бағытталғн. Көп жылдық тәжірибе мынаны көрсетеді, көбінесе тәжірибеге қылмыстық жауапкершілікке қылмысқа дайындалу үшін сирек тартылған. Оның бірінші негізі кінәлінің нақты қасақана ойының анықталмауы (мысалы, балта ағаш шабу үшін сатылып алынған қылмыс жасауға емес). Екіншіден дайындалу кейбір жағдайларда объектіде белгілі ойдың қалыптасуын белгілейді, бірақ оны нақты қылмыс жасауға баратынын айта алмаймыз. Қажетті және жеткілікті негіз болған жағдайда жеткіліксіз болады. Сондықтан дайындалудың жазаланбауы оны қоғамға нақты қаіптілігінің болмауы. Тәжірибеде тек жауапқа тартылу ауып немесе аса ауыр қылмысқа дайындалған үшін тартылған. Осыған байланысты ҚР ҚК-ң 24 б 2 б былай көрсетілген: "Қылмыстық жауапкершілік тек ауыр немесе аса ауыр қылмысқа дайындалғаны үшін тағайындалады". Соған сәйкес дайындалу әрекеттері қылмыстың онша емес немесе орташа қылмыс қылмыстансыздырылған. жүктеу/скачать 403,76 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|