Білім беру бағдарламасы Телібеков Б. А. «ҚР Қылмыстық құқығы»
Қылмыс жасаудың өз еркімен бас тарту
жүктеу/скачать 403,76 Kb.
|
УМКД ҚР Қылмыстық құқығы (Жалпы бөлімі) Телибеков Б.А. 2
| Қылмыс жасаудың өз еркімен бас тарту.
Өз еркімен бас тарту бұл адамның өз еркімен барлық негіз бойынша қылмысты жалғастыру немесе аяғына жеткізу кезінде бас тарту. ҚР ҚК-ң 26 б сәйкес осы үшін жауапкершілік толық жойылады. Алдын ала қылмыстық әрекет сатысы қылмыс құрамының дайындалумен атқару - өз еркімен бас тарту үшін мән болмайды. Өз еркімен бас тарту жоспарлап қойған ойлары мен қылмыс зардаптары келмей тұрған кезде жатқызады. Осының субъективті жағы адамның сезімі яғни қылмыстық әрекеті аяқталды. Қылмыстан өз еркімен бас тарту бірнеше негіз бойынша болуы мүмкін, бірақ оның қылмысты аяқтайтын мүмкіндіктің болуы қажетті. Қылмыстың аяқтаудан бас тарту біріншіден соңғы әрекетболу керек. Екіншіден басталған қылмысы үшін бойынша қана болуы керек. Өз еркінен бас тарту екі түрде болады: а) басталған қылмыстық әрекеттің пассивті түрде тоқтату б) активті түрде зардабы зияны келмеген қылмысы үшін тоқтату. Өз еркімен бас тарту екі жағдайда жойылады: егер де қылмыстық нәтиже жүзеге асқан кезде (аяқталған қылмыс) және нәтиже кінәліге байланысты емес мән-жайлар бойынша жүзеге аспаса (оқталу) Өз еркімен бас тарту қылмысты жүзеге аспай тұрғанда жүзеге асады. Активті нысанында өз еркімен бас тарту әлі келмеген зардабы бойынша өкінуден ажырату керек. Соңғысы келтірген зиянды өтеу кезеңінде мысалы материалдық көмек беру кешірім ұстау. Оның шегі келген зардап бойынша нысанында өтеді. Өкінә әрекеті аяқталған қылмыстан кейін жүреді. Яғни қылмыстық нәтиже жүзеге асқан кезден өкіну барысында келтірілген зиянды өтеу кінәлі барлық шара қолданып өтегісі келеді. Өз еркімен бас тартудың белгісі мыналар: өз еркімен бас тарту және аяқталық. Өз еркімен бас тарту адамның өз еркі бойынша бірақ қылмысты аяқтай аламын деп сезінсе. Адам қылмыстық қол сұғушылықты белгілі уақытқа қана емес тек толық және аяқтылықпен жасаса. Өз еркімен бас тарту тек қылмыс аяқталмаған кезде туады. Яғни қылмысқа дайындалу мен оқталу сатысында. Өз еркімен бас тартудың жауапкершіліктен босату жағдайлары мыналар: 1) бастаған қылмысты аяғына жеткізбеу 2) аяқтай аламын деп сезіну 3) жасаған әрекетінде аса қылмыстық құрамның болмауы. Мысалы, адам өлтіремін деп қару сатып алады, кейін бас тартады, бірақ ол қылмыстық жауапкершілікке заңсыз қару сақтау және сатып алу үшін тартылады. жүктеу/скачать 403,76 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|