Білім беру бағдарламасына арналған Zhка 1210 «жануарлар және қҰстар анатомиясы»
-сұрақ. Филогенез: 1.Диффузиялы тыныс алу
жүктеу/скачать 0,97 Mb.
|
umkd vm anatomiya kaz 21-22
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.Кеңірдек арқылы тыныс алу
- 6.Өкпе арқылы тыныс алу
- 3-сұрақ . Мұрын қуысы
- 1. Көмекей қуысын кеңейткіш бұлшық еттер тобы
| 2-сұрақ. Филогенез: 1.Диффузиялы тыныс алу – біржасушалы және төменгі сатыдағы көпжасушалы жәндіктер;
2.Желбезекпен тыныс алу – желбезек саңлаулары арқылы жұтқыншақтан сыртқа ағып өтетін су құрамындағы оттегтің желбезек капиллярларына сіңірілуі. Суда тіршілік ететін жануарлар. 3.Кеңірдек арқылы тыныс алу – омыртқасыз жәндіктер; 4.Тері жабыны арқылы тыныс алу – құрттар, насекомдар дернәсілдері; 5.Ішек арқылы тыныс алу – жұмыр құрттар; 6.Өкпе арқылы тыныс алу – хордалылар. Онтогенез. Тыныс алу мүшелері энтодермадан дамып жетілетін алдығы ішектің төменгі қабырғасындағы тыныс алу түтігінен дамиды. Жануарлар эмбриондарында тыныс алу аппараты (мұрын) кіреберісінің эпителий қабаты – эктодермадан, қалған мүшелердің эпителий қабаттары мен қабырғалық бездер паренхималары – энтодермадан, сірлі қабықтар – мезодерма спланхнотомынан, мүшелер стромасы – мезенхимадан дамиды. 3-сұрақ. Мұрын қуысы – қуысты мүше. Мұрынның сыртқы бетінде: мұрын арқалығы, мұрын түбірі, мұрын ұшы ажыратылады. Ол мұрын қуысының кіреберісі және негізгі мұрын қуысы болып екі бөлімге бөлінеді. Қабырғасы үш қабықтан: кілегейлі, сүйекті-шеміршекті және бұлшық ет-тері қабықтардан тұрады. Кіреберіс - мұрын тесіктері және шығаберіс – жұп хоана тесіктері болады. Мұрын пердесі мұрын қуысын екі: оң және сол бөлікке бөледі. Мұрын қуысының әр бір бөлігі 4 мұрын жолдарынан: дорсальды мұрын жолынан, ортаңғы мұрын жолынан, вентральды мұрын жолынан және жалпы мұрын жолынан тұрады. Мұрын қуысы тесіктер арқылы мұрын қойнаулары (жоғарғы жақ қойнауы, маңдай қойнауы, сынаша қойнауы, таңдай қойнауы) қуыстарымен қатысады. Аңқа – жұтқыншақтың ауа жүретін бөлігі. Мұрын қуысын көмекеймен жалғастырады. Көмекей – тыныс алу процесінде ауаны екі бағытта өткізетін, жұтыну кезінде тыныс жолын жауып, азықтың кеңірдекке түспеуін қамтамасыз ететін,кеңірдекті тіласты сүйекке бекітіп, жұтқыншақтың каудальды тарылтқыш бұлшық еттері мен өңеш үшін тіректік және дыбыс шығару қызметін атқаратын қуысты мүше. Көмекейдің қабырғасы үш қабықтан: кілегейлі, шеміршекті-талшықты, адвентиция қабықтарынан тұрады. Ішкі кілегейлі қабығы жағындағы қуысы екі бөліктен: көмекей кіреберісінен (дыбыс қатпарына дейінгі) және негізгі көмекей қуысынан тұрады. Ожауша шеміршек өсіндісінен төмен кететін дыбыс қатпарының негізін дыбыс сіңірі және дыбыс бұлшық еті құрайды. Ортаңғы шеміршекті-талшықтың қабықтың негізін – сақинаша, қалқанша, жұп ожауша және бөбешік шеміршектер құрайды. Көмекей қабырғасына әсер ететін бұлшық еттер үш топқа бөлінеді. Олар: 1. Көмекей қуысын кеңейткіш бұлшық еттер тобы: 1.Дорсальды сақинаша-ожауша бұлшық ет, 2.Сақинаша-қалқанша бұлшық ет, 3.Тіласты-бөбешік бұлшық еті. жүктеу/скачать 0,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|