Биохимия бірнеше салаларды құрайды
жүктеу/скачать 22,3 Kb.
|
биохимия 11
| Липидтер — (гр. λίπος, lípos — май) — барлық тірі жасушалардың құрамына кіретін және тіршілік процестерінде маңызды рөл атқаратын майтәрізді заттар. Липидтер – табиғи заттар тобы. Олар іс жүзінде суда ерімейді, бірақ полярсыз еріткіштерде (хлороформ, эфир,этанол) ериді. Липид гректің lipos – май деген сөзінен шыққан. Липидтер молекуласында полярсыз (көмірсутекті) және полярлы (–СООН, –ОН, –NH2) аймақтар болады. Липидтер химиялық құрамы мен құрылымы жөнінде үш топқа бөлінеді: қарапайым липидтер, күрделі липидтер, стероидтар.
Қарапайым липидтерге май қышқылдары мен спирттердің күрделі эфирлері жатады. Бұл топты триацилглицеролдар мен балауыздар құрайды. Триацилглицерол – бұл үш атомды спирт глицерол мен май қышқылының үш молекуласынан құралған күрделі эфир. Күрделі липидтерге фосфолипидтер жатады. Фосфолипид биологиялық мембрананың негізгі құрамдас бөлігі болып саналады. Барлық жасуша мембранасы құрамына фосфодиацилглицерин кіреді. Ол күрделі эфир, молекуласы глицерин қалдығынан, май қышқылының екі қалдығынан, фосфор қышқылының қалдығынан және азотты негіздерден тұрады. Стероидтар биологиялық белсенді қосылыстардың үлкен тобы, құрылым негізін қаныққан полициклді спирт пергидроцикло-пентанофенантрен құрайды. Стероидтар сабындалмайтын липидтерге жатады, сілтілі гидролизде сабын түзілмейді. Олар жануарлар, өсімдіктер ұлпаларында және микроорганизмдерде кездеседі. Стероидтарға холестерин және олардың туындылары жатады. 1 г май ыдырауының нәтижесінде 39 кДж немесе 9,5 ккал энергия бөлінеді. Нуклеотидтерді бөлуге болады пуриндер және пиримидиндер. Неғұрлым күрделі көп жасушалы жануарларда олардың екеуі де ең алдымен бауырда түзіледі. Олардың екеуі де қант пен фосфаттан тұрады, бірақ мөлшері әр түрлі азотты негіздері бар. Осыған байланысты екі түрлі топ әр түрлі жолмен синтезделеді. Алайда, барлық нуклеотидтер синтезі пайдалануды қажет етеді фосфорибозил пирофосфаты (PRPP) ол нуклеотид құру үшін қажетті рибоза мен фосфатты береді.Энциклопедия site:kk.wikicsu.ru Негізгі катаболикалық аминқышқылдарының өзгеруі: 1) декарбоксилдеу; 2) дезаминдеу; 3) қайта ламинациялау (трансаминациялау) АҚУЫЗ БИОСИНТЕЗІ Ақуыз биосинтезі немесе аударма (немесе аминқышқылдарының ферментативті полимеризациясы) – нуклеотидтер тізбегін аминқышқылдарының тізбегіне ауыстыру. Аударма ережелері генетикалық кодпен анықталады. Ақуыз биосинтезі екі кезеңде жүреді: 1)РНҚ транскрипциясы және процессингі; 2) аударма. * РНҚ транскрипциясы Транскрипция кезінде РНҚ полимераза ферменті тиісті геннің (ДНҚ секциясының) қосымша тізбегін РНҚ молекуласын синтездейді. мРНҚ полипептидтік тізбекті синтездеу үшін жұмыс істейтін матрицаның жетілуін қамтамасыз ететін бірқатар дәйекті өзгерістерге ұшырайды. ДНҚ нуклеотидтерінің тізбегінде терминатор бар, ол транскрипцияның қай уақытта тоқтайтынын анықтайды. МРНҚ жетілген кезде қақпақ пайда болады, қақпақ 5-ұшына қосылады. 5 '- қақпақ-бұл нуклеотидтердің бір немесе бірнеше туындылары, көбінесе 7-метилгуанозин, ол мРНҚ-ның 5' - экзо-нуклеазаларға төзімділігін қамтамасыз етеді. 3-соңы поли-а құйрығымен аяқталады, бұл мРНҚ-ның өмір сүру ұзақтығын арттырады. Экориотикалық жасушалардың РНҚ-сы шашырап, жойыладыизолекулалар интрондардың (РНҚ-ның генетикалық ақпаратты алып жүрмейді) және еріген ос-тардың қосылуы генетикалық ақпаратты (экзон) бір молекулаға тасымалдайтын учаскелер. РНҚ синтезделгеннен кейін ДНҚ матрицасында және ПРОЦЕССИНГТЕ РНҚ молекулалары цитоплазмаға тасымалданады. • көрсетілім Биосинтез 20 α - амин қышқылдарынан (цитозолдың бос рибосомаларында; ЭПР - мен байланысқан рибосомаларда,митохондрияларда, хлоропластарда) ақуыз синтездейтін жүйенің көмегімен жүзеге асырылады.: рибосомалар, "messenger" - делдал) РНҚ, тасымалдаушы РНҚ, ақуыз аудару факторлары, ферменттерді аудару, макроэргиялық қосылыстар (АТФ және ГТФ), әр түрлі катиондар. Ақуыз биосинтезі келесі ретпен жүзеге асырылады: 1) аминқышқылдарының активтенуі. Амин қышқылы тРНҚ (3 'масса) соңғы 3' - oh тобына қосылады...), аминоацил-тРНҚ-синтетазамен (АРСаза) катализденеді. АК + тРНК + АТФ → АК-тРНК + АМФ + ФФн 2) трансляцияның өзі кезеңдерді қамтиды: * трансляцияны бастау • * трансляцияны ұзарту; * терминациятрансляция. жүктеу/скачать 22,3 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|