1. Қырықбуындар класының өкілдері:
A) Шаңжапырақты қырықбуын
B) Теңбіл қырықбуын
C) Гүлді қырықбуын
D) Батпақ қырықбуыны
E) Дала қырықбуыны
|
2. Итмұрындар тұқымдас тармағының өкілдері:
A) Сұлы
B) Құлпынай
C) Шие
D) Таңқурай
E) Раушангүл
|
3. Бойында эфир майлары жиналатын өсімдіктер:
A) Жүгері
B) Мақта
C) Сайсағыз
D) Түйнекті әрем
E) Шоқша сәлбен
|
4. Бұршаққын жеміс тән өсімдіктер:
A) Шомыр
B) Асқабақ
C) Таран
D) Шабдалы
E) Шалқан
F) Қырыққабат
|
5. Өсімдік жасушасында ферменттердің атқаратын қызметі:
A) Катализаторлық қызмет
B) Қоректену қызметі
C) Көбею қызметі
D) Тасымалдау
E) Майлардың ыдырауы
F) Амин қышқылдары
|
6. Экологиялық топ мезофит өсімдіктер:
A) Қарақат
B) Қараөрік
C) Мия
D) Жалбыз
E) Алабота
F) Өрік
|
7. Экологиялық топ мезофит өсімдіктер:
A) Таңқурай
B) Алмұрт
C) Арпа
D) Сұлы
E) Кактус
F) Құлпынай
G) Алоэ
|
8. Тундра аймағының өсімдіктері:
A) Сфагнум
B) Бәйшешек
C) Сарғалдақ
D) Тұңғиық
E) Балдыршөп
F) Көкшегүл
G) Бетеге
|
9. Тундра аймағының өсімдіктері:
A) Көкжидек
B) Үйеңкі
C) Картоп
D) Шалқан
E) Сәбіз
F) Қызанақ
G) Бәйтерек
|
10. Шөл аймағының өсімдіктері:
A) Қияқөлең
B) Ақтікен
C) Тұңғиық
D) Сарсазан
E) Асқабақ
F) Қоға
G) Қарағай
|
Топырақтану геология негіздерімен (Топырақтану)
1. Үлкен геологиялық зат айналымы:
A) Қоршаған орта және өсімдіктермен жануарлардың арасындағы зат алмасуы
B) Ұзақ уақытқа созылған
C) Қысқа уақытқа созылған
D) Заттар ағымының құралуы, жерүсті, жер асты суларымен, желмен олардың шоғырланып шөгу құбылыстарының жиынтығы
E) Жер қыртысының қабаттарға бөлінуі
|
2. Топырақ кескіні құрылысы ерекшелігіне байланысты түрлері:
A) Негізгі кескін, толық дамымаған, кәдімгі
B) Көп мүшелі кескін, полициклді, толық
C) Қалдықты кескін, көп мүшелі кескін, полициклді
D) Аударылған, мозайкалы
E) Қарапайым, толық дамымаған, кәдімгі, әлсіз жіктелген, бұзылған
|
3. Топыраққа адамзаттың қатынасы:
A) Энергия көзі
B) Негізгі өндіріс құралы
C) Биосфералық процесстерді реттеуші
D) Адамзаттың еңбегінің жемісі
E) Топырақ табиғи ерекше дене
|
4. Куб тәрізді түйіртпек типінің жіктелуі:
A) Ірі кесекті, кесекті, ұсақ кесекті, шаң тәрізді
B) Ірі жаңғақты, жаңғақты, ұсақ жаңғақты
C) Плиткалы, пластинкалы, жапырақты
D) Жұмыртқа, қабыршақты, ірі қабыршақты
E) Ұсақ призмалы, нәзік призмалы, қарындаш тәрізді
F) Ірі дәнше, дәнше, ұсақ дәнше
|
5. Шымдану үрдісінде:
A) Әлсіз ыдыраған органикалық қалдықтардың жинақталуымен сипатталады
B) Шөптесін өсімдіктер қалдықтары ыдырау әсерінен
C) Ылғалдылық артық жағдайда анаэробты ортада түзіледі
D) Үрдіс тропикалық және субтропикалық ылғалды аймақтарда байқалады
E) Топырақтың дәнді-кесекті құрылым қалыптасуымен сипатталады
F) Топырақтың потенциалды құнарлығы қалыптасады
|
6. Күлгіндену үрдісінде:
A) Тайгалы орман ішінде ағаш жапырақтары ыдырауынан
B) Топырақтың үстіңгі қабаттарында ерігіш тұздар жиналуы
C) Топырақ қабатында алмаспалы натрий иондарының шоғырлануы
D) Бусану су құбылымы бар аумақтарда қалыптасады
E) Жауын шашын әсерінен заттардың астыңғы қабаттарға (В) шайылуы
F) Топырақ құрамында қышқылдарға төзімді кремний тотығы жиналған
|
7. Топырақ құрамына кіретін туынды минералдар:
A) Гематит, гумин
B) Хлорит мирабилит
C) Каолинит гидрослюдалар
D) Кварц, дала шпаты
E) Амфибол, пироксен
F) Слюдалар, кварц
G) Кальцит доломит
|
8. Топырақтың гранулометриялық құрамын анықтау тәсілдері:
A) Шмук әдісі.
B) Тюрин әдісі
C) Гильковиц әдісі
D) Пипетка әдісі
E) Каппен әдісі
F) Н.А. Качинский әдісі
G) Шнур әдісі
|
9. Топырақ түзуші жыныстар сілтілі жерлі және сілтілі негіздер мөлшеріне байланысты:
A) Карбонатсыз
B) Карбонатты
C) Сорланған
D) Тұзданған
E) Сортанданған
F) Сілтісізденген
G) Тереңнен қайнайтын
|
10. Қарашіріндінің құрамындағы заттар:
A) Фосфор қышқылы
B) Монтмориллонит, каолинит
C) Доломит, мирабилит
D) Сода, гипс
E) Гумин қышқылдары, фульвоқышқылдар және гуминдер
F) Ерекше спецификалы қарашірінді қосылыстары
G) Ерекше спецификалы емес органикалық заттар
|
Егіншілік
1. Көпжылдық екпелі шөптерге:
A) Жүгері
B) Бидай
C) Жоңышқа
D) Еркекшөп
E) Эспарцет
|
2. Тегiстеу жасалынады:
A) Топырақ бетiнiң ойлы-қырлылығын, атжалдарын жою үшiн
B) Өсіп тұрған арамшөптердi қырқу үшін
C) Тұқым себiлген немесе жыртылған топырақтың бетiне белгiлi бiр пiшiн беру үшiн
D) Тұқымдардың керектi тереңдiкке бiркелкi орналасуына жағдай жасау үшін
E) Суару суының біркелкі жаңылуын қамтамасыз ету
|
3. Топырақты жазықтілгішпен өңдеу:
A) Аудару үшін
B) Топырақты қабаттарын қажетті деңгейде араластырады
C) Топырақтың беткі қабатын аудармай өңдеу
D) Жел эрозиясына шалдығуы мүмкүн топырақта
E) Топырақтың бетінде аныз сабақтарын сақтап қалу үшін
|
4. Топырақты тұқым себер алдында өңдеу жасалады:
A) Танап топырағы себер алдында тегіс болу үшін
B) Топырақ артығымен дренаждалу үшін
C) Арамшөптермен күресу үшін
D) Ылғал тиімді жұмсалу үшін
E) Топырақ эрозияға шардығу қауыптілігі артыру үшін
F) Топырақ себу алдында қолайлы құрылымды болу үшін
|
5. Минимум заңы:
A) Өсімдік деңгейі аз мөлшерде болатын фактормен анықталады
B) Э.Митчерлих ұсынған
C) Вигман мен Польсторфтың деректері бойынша дәлелденген
D) 1542 жылы ұсынылған
E) Ю.Либих тұжырымдаған болатын
F) Егіншілік заңдары
|
6. Егін жинап алғаннан кейін қалатын органикалық заттар мөлшері бойынша мәдени дақылдардың топтары:
A) Отамалы дақылдар
B) Топырақ биотасы
C) Бір жылдық астық және бұршақ тұқымдас дақылдар
D) Топырақтың қоректік жүргісі
E) Қарашірік
F) Көп жылдық бұршақ және астық тұқымдас шөптер
|
7. Топырақ қорғайтын ауыспалы егістерді жасау үшін керек:
A) Мақта егу керек
B) Суару керек
C) Шаң жинайтын жерлерде алқаптарын азайту үшін дақылдарды жолақтап егу керек
D) Эрозияға шалдыққын жерлерде сүрлемге отамалы дақылдарды қолдана беруге болмайды
E) Темекі егу керек
F) Эрозияға шалдыққын жерлердің агрономиялық ерекшелігін еске алу керек
G) Қытайбұршақ егу керек
|
8. Таза сүрі жердің қажеттілігі:
A) Жерді қарайту үшін
B) Қоректік режимді жақсарту үшін
C) Фрезерлеу үшін
D) Терең қопсыту үшін
E) Арамшөптермен күресу үшін
F) Саңылаулау үшін
G) Ылғал жинау үшін
|
9. Су эрозиясы:
A) Тау бөктерінде болады
B) Шөл далада
C) Жазық жерлерде
D) Тек желі қатты жерлерде
E) Құрғақ жерде
F) Таулы жерлерде болады
G) Бедері күрделі жерлерде болады
|
10. Отамалы-отты жүйе қолдануы:
A) Терең аудара жырту
B) Ағаштардың түбiрлерi қопарылып
C) Отамалы дақылдардың қатараралығын өңдеу
D) Ағаштар өртелінген
E) Ағаштар шабылып
F) Ылғал тиімсіз жұмсалған
G) Қар тоқтату міндет түрде жасалынған
|
Ауыл шаруашылық дақылдарының селекциясы және тұқым шаруашылығы
1. Колхициннің сипаты:
A) спиртте ерімейді
B) көк ұнтақ
C) хлорофилде жақсы ериді
D) сарғыш ұнтақ
E) спиртте ериді
|
2. Гетерозистік селекцияның мәні:
A) Өнімділігі немесе жеке белгілері тиімді трангрессиялар алу
B) Өнімділігі және басқа белгілері жақсарған бірінші будан ұрпақ алу
C) Жалпы комбинативтік қабілеті жоғары желілердегі будан ұрпақтар алу
D) Арнайы комбинативтік қабілеті жоғары желілердегі будан ұрпақтар алу
E) Өнім мөлшері мен сапасы жоғары бірінші ұрпақ будандарын құрастыру
|
3. Гетерозистік селекция әдістері қолданылатын дақылдар:
A) мақта
B) күріш
C) сұлы
D) тары
E) қант қамысы
|
4. Тозаң дәндерін тозаңқаптан шығарып алудың әдістері:
A) Өздігінен шығу
B) Изогендеу
C) Сүзу
D) Моногендеу
E) Гомогендеу
F) Тіліп алу
|
5. Селекциялық нөмірлер алу және бақылау әдістері:
A) Лабораториялық
B) Негативтік сұрыптау
C) Супер – элита питомнигінде
D) Жекелей сұрыптау
E) Қонкурстық сынақ өткізу
F) Лабораториялық – егістік
|
6. Айқас тозанданатын өсімдіктердің түрлері
A) Бес үйлік
B) Екі үйлік
C) Төрт үйлік
D) Үш үйлік
E) Қос жынысты
F) Бір үйлік
|
7. Қоректік орта құрамына қосылған заттар:
A) Сутегі
B) Индолил сірке қышқылы
C) Құмырсқа қышқылы
D) Дихлорфенолсірке қышқылы
E) Сірке қышқылы
F) Спирт
G) Нафтил сірке қышқылы
|
8. Астық тұқымдастарының сұрыпталатын физиологиялық белгілері:
A) Фотосинтез бен тыныс алу арасындағы қатынас
B) Фотосинтездік потенциал
C) Фотосинтездік коэфициент
D) Фотосинтездік кезең ұзақтығы
E) Фотосинтез бен жалпы өнім мөлшерінің арақатынасы
F) Фотосинтез өнімділігі
G) Фотосинтездің леп тесіктерінің санына әсері
|
9. Сортсынақ инспекциялары мен учаскелерінде жасалатын сынақтар:
A) Өндірістік
B) Экологиялық
C) Зертханалық
D) Конкурстық
E) Тұқым қуалаушылық
F) Технологиялық-экономикалық
G) Мемлекеттік
|
10. Бидай, қара бидай, тритикале егістіктері тұқымдық алу мақсаттарына жарамсыз жағдайлары:
A) Сорттық тазалығы 100%
B) Сорттық тазалығы 95% төмен
C) Егістік тозаңды қара күйемен 2,0%, қаракүйемен 2,0% зақымдауы
D) Қиын бөлінетін мәдени өсімдіктер қоспасы 3% жоғары, арамшөптер қоспасы 3% жоғары
E) Егістік тозаңды қара күйемен 0,5%, қаракүйемен 0,3% зақымдауы
F) Егістік тозаңды қара күйемен 1,0%, қаракүйемен 1,0% зақымдануы
G) Қиын бөлінетін мәдени өсімдіктер қоспасы 5% жоғары, арамшөптер қоспасы 5% жоғары
|
Микробиология
1. Жасырын кезеңде микроорганизмнің әрекеті:
A) физиологиялық процестерге жағымды әсер етеді
B) сыртқы ортаға шығады
C) жаңа ортаға бейімделеді
D) макроорганизмнің физиологиялық процестерін бұзады
E) тіршілік әрекеті өнімдерін бөліп шығарады
|
2. Иммунитет:
A) генетикалық бөгде заттардың енуінен қорғайды
B) сыртқы ортадан ақпарат береді
C) зат алмасу процесін тездетеді
D) физиологиялық бейімділіктің күрделі комплексі
E) ішкі ортаның салыстырмалы тұрақтылығын сақтайды
|
3. Қоздырғыштың инвазивтілігі:
A) микроорганизмдердің сыртқы ортада шоғырлануы
B) микроорганизмдердің макроорганизмдер ұлпаларына енуі
C) көбею қабілеті
D) микроорганизмдердің макроорганизмдер ұлпаларына ене алмауы
E) микроорганизмдердің макроорганизмдер ұлпаларына таралуы
|
4. Pasterella туысына кіреді:
A) P. haemolytica
B) Ps. aeruginosa
C) Proteus
D) P. pneumotropica
E) P. ureae
F) Ps. mallei
|
5. Бактериологиялық балау дегеніміз:
A) серологиялық реакциялар
B) биосынама қою
C) иммуногендік қасиеттерін зерттеу
D) таза өсінді бөліп алу
E) аллергиялық реакциялар
F) микроскоптау
|
6. Сібір жарасы қоздырушысының морфологиялық қасиеттері:
A) Ірі таяқша
B) Шоғырларының шеттері кедір-бұдыр
C) Капсула түзеді
D) Перитрих
E) Аэроб
F) Эндоспора түзеді
|
7. Ботулизм қоздырушысы және оның физиологиялық қасиеттері:
A) Cl.septicum
B) Cl.tetani
C) Қатаң анаэроб
D) Облигатты аэроб
E) Факультативті анаэроб
F) Улар түзеді
G) Cl.botulinum
|
8. Стафилококк бөліп шығаратын токсин:
A) гемотоксин
B) желатин
C) лейкоцидин
D) глюкоза
E) гистотоксин
F) салицин
G) инсулин
|
9. Бруцеллез қоздырушысы:
A) Гр (+), Циль-Нилсен бойынша боялады
B) Аэробтар
C) Таяқша тәрізді
D) Анаэроб
E) Спора, капсула түзеді
F) Гр (-), Козловский бойынша боялады
G) Шар тәрізді
|
10. Сүрлемдеудің бірінші фазасында:
A) қысқа уақытқа созылады
B) орта қышқылданады
C) қышқылдана бастайды
D) аралас микрофлора дамиды
E) сүт қышқылды бактиялар басым болады
F) сүт қышқылды бактериялар көбейеді
G) сүт қышқылды бактериялар қырылады
|
Жануарлар биохимиясы (Биохимия)
1. Пентозалар:
A) рибоза
B) идоза
C) манноза
D) рибулоза
E) дезонетрабоза
|
2. Қордағы майдың қызметі:
A) Сөл бөлу
B) Несеп бөлу
C) Қорғаушы
D) Энергия көзі
E) Изоляциялаушы материал
|
3. Липидтер 3 класы:
A) күрделі липидтер
B) сфинголипидтер
C) фосфолипидтер
D) стероидтар
E) қарапайым липидтер
|
4. Липаза гидролиздейді:
A) серсенкефалинді
B) коламинкефеаминді
C) триолеинді
D) трипальмитинді
E) холестеридті
F) тристеаринді
|
5. Ерітіндінің иондық күші:
A) активтік коэффициентінің концентрацияға көбейтіндісі
B) зарядтар квадраттарының көбейтіндісі қосындыларының жартысы
C) сутек иондарының концентрациясының теріс таңбамен алынған логарифмі
D) ерітіндінің әсерлі концентрациясы
E) ерітіндідегі барлық иондардың концентрациясы көбейтіндісі қосындыла рының жартысы
F) ерітіндідегі барлық иондардың концентрациясы мен зарядтар квадратта рының көбейтіндісі қосындыларының жартысы
|
6. Гидролаза катализдейтін реакциялар:
A) глюкоза + АТР → глюкозо-6-фосфат + АDР
B) α -L-аланин + Н2О → L-сүт қышқылы + NH3
C) 2Н2О2 → 2 Н2О + О2
D) сахароза + Н2О → α–D-глюкоза + β-D-фруктоза
E) глюкозо-6-фосфат + Н2О → глюкоза + Н3РО4
F) L-аланин +α-кетоглутарат → пирожүзім қышқылы +L-глутамин қышқылы
|
7. Трансферазалар катализдейтін реакциялар:
A) крахмал + Н2О → мальтоза
B) глюкозо-6-фосфат + Н2О → глюкоза + Н3РО4
C) L-тирозин + α-кетоглутарат → 4-оксифенилпируват + L-глутамат
D) сүт қышқылы + NAD+ → пирожүзім қышқылы → NADH + H+
E) α-L-аланин + Н2О → L-сүт қышқылы + NH3
F) глюкоза + АТР → глюкозо-6-фосфат + АDР
G) L-аланин +α-кетоглутарат → пирожүзім қышқылы +L-глутамин қышқылы
|
8. ДНҚ–ның құрамына кіреді:
A) дезоксирибоза
B) тимин
C) уксус қышқылы
D) рибулоза
E) ксилоза
F) рибоза
G) фосфор қышқылы
|
9. Пиримидиндік негіздер катаболизмнінің ферменттері:
A) адениндезаминаза
B) гуаниндезаминаза
C) дигидроурацилдегидрогенеза
D) уратоксидаза
E) урадезаминаза
F) цитозиндезаминаза
G) дегидропиримидиназа
|
10. ДНҚ–ның құрамы:
A) тимин
B) сахароза
C) дезоксиритоза
D) рибоза
E) май қышқылы
F) глюкоза
G) аденин
|
Мал шикізатын тауартану және сараптамасы
1. Қаракөл елтірісін сыдыру процестері:
A) Теріні сыпыру
B) Теріні жұлу
C) Теріні тілу
D) Теріні сыдыру
E) Терінің астына ауа жіберу
|
2. Мал терісінің механикалық зақымдануынан болатын ақаулары:
A) Жаңбырдан
B) Мүйіз жарақаттары
C) Қотыр
D) Тыртықтану
E) Қамшы жарақаттары
|
3. Малдан сыпырылған терілерде кездесетін кемістіктер:
A) Қатқан қи
B) Жүннің қалдықтары
C) Май кесіндері
D) Субөнімдер
E) Ұйысқан қан
|
4. Қойлардың терісін құрайтын қабаттар:
A) Сыртқы қабат
B) Талшықты қабат
C) Майлы қабат
D) Ішкі қабат
E) Шеткі қабат
F) Ортаңғы қабат
|
5. Жүн сапасын кемітіп, құнын төмендететін ақаулы кемістіктері:
A) Температура
B) Ауаның ылғалдылығы
C) Ақ жүнге түсті қылшықтардың немесе жіп сияқты заттардың араласуы
D) Қойды дұрыс қырықпағаны
E) Жүнді буып-түйгенде нығыздалу дәрежесі
F) Қойды өшпейтін қара маймен немесе майлы бояулармен белгілеу
|
6. Жүн ылғалдылығының сипаттамасы:
A) Жүн ылғал тартқыш келеді, ол ауадан ылғалды оңай тартып алады
B) Жүндегі құрғақ заттар
C) Жүн ылғалдылығын су мөлшері мен жүннің абсолюттік құрғақ салмағына бөлу арқылы анықталады
D) Жүндегі су мөлшері
E) Жүн ылғал болуы мүмкін емес
F) Жүн ылғалды тартпайды
|
7. Тауарлық қасиеті мен өндіріске пайдалану мақсатында және жүнінің қалыңдығы мен ұзындығына байланысты қой терісінің түрлерге бөлінуі:
A) Жұқа
B) Бос
C) Ұзын жүнді тондық (мехтық)
D) Майда, серпімді жүн жүн талшықтарымен қапталған
E) Былғарылық
F) Әлсіз, божыраған май қабаттары азайған
G) Қысқа жүнді тондық
|
8. Ұяң жүнді қой терісі сипатталады:
A) негізгі бөлігіндегі жүні тығыз, біртекті
B) тері әртекті жүннен тұрады
C) тері аралас жүннен тұрады
D) жабағысының құрылысы штапельді
E) жүнінің биязылығы 58-50 сапалы
F) жүннің биязылығы 60-сападан төмен емес
G) терінің негізгі аумағындағы жүні тығыз
|
9. Шығыс Қазақстан облысының бұлғын терісін дайындайтын аудан:
A) Тасқұдық
B) Тереңгүл
C) Степной
D) Шымбұлак
E) Лениногор
F) Зырян
G) Қатонқарағай
|
10. Біртекті биязы жүнді қойлардың штапельдің түрлері:
A) Созылғыш
B) Иілгіш
C) Бұйра
D) Ашық және жабық
E) Ішкі, көрінбейтін жағы
F) Қалың
G) Сыртқы, көрінетін жағы
|
Мал өсіру және селекция
1. Малды бағалау кезіндегі көрсеткіштер:
A) Сапасына
B) Санына
C) Жасына
D) Тұқымына
E) Жынысына
|
2. Мал тұқымдарын будандастырудың түрі:
A) Кезек
B) Ерте
C) Сіңіре
D) Екіншілік
E) Зауыттық
|
3. Шежіреде кездесетін әр түрлі аталық іздер мен аналық ұялардың жұп құрудағы назар аударатын жағдай:
A) Индексі
B) Жарасымдылық
C) Рекордтық көрсеткіші
D) Сәйкесік
E) Үйлесімділік
|
4. Шежіре кестесінде соңғы әріп білдіреді:
A) Туыс екенін
B) Аталық мал екенін
C) Сапасын
D) Санын
E) Ұрғашы мал екенін
F) Жынысын
|
5. Сіңіре будандастыру нәтижесі байланысты:
A) Сапасына
B) Құрамына
C) Санына
D) Тұқымға
E) Тәсілдеріне
F) Тұқымдық ерекшеліктеріне
|
6. Будандастыру түрлері:
A) Заводтық будандастыру
B) Бағалау
C) Сараптама
D) Сіңіре будандастыру
E) Қан аралас будандастыру
F) Гибридтеу
|
7. Күрделі зауыттық будандастыру арқылы шығарылған тұқымдар:
A) Қостанай жылқысы
B) Дегерес тұқымы
C) Кострома және бестужев сиырлары
D) Биязы жүнді
E) Ақжайық етті
F) Симентал сиыры
G) Алтай қойы
|
