Дәрістің мақсаты: географиялық шығу орталықтарымен танысу.
Дәріс мазмұны:
Декоративті өсімдіктер Қазақстанның табиғи климаттық жағдайында кездеспейді. Географиялық сараптама жасауда, декоративті өсімдіктердің 7 географиялық ортадан шыққан.
Декоративті гүлді өсімдіктердің шығу орталықтары
Өсімдік атауы
|
Шығу орталықтары
|
Азия
|
Африка
|
Солт. Амер.
|
Оңт. Амер.
|
Орт. Амер.
|
Евро-па
|
Жерорта
теңізі маңы
|
Арктотис
Arctotis
|
|
+
|
|
|
|
|
|
Астра
Aster
|
+
|
|
|
|
|
|
|
Барқытшөп
Бархатцы
Tagetes
|
|
|
|
|
+
|
|
|
Гацания
Gozania
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Гелиптерум
(Акроклиниум)
Helipterum
|
+
|
|
|
|
|
|
|
Гүлкекіре
Василек
Centaurea
|
|
|
|
|
|
+
|
|
Гүлтәжі
Амарант
(Щирица)
Amaranthus
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Диморфотека
Dumorphotheca
|
|
+
|
|
|
|
|
|
Есінек
Львиный зев
Antirrinum
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Зығыр
Лен
Linum
|
|
|
|
|
+
|
|
|
Иберис
(Стенник)
Iberis
|
|
|
|
|
|
+
|
|
Календула
(Ногатки)
Calendula
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Кореопсис
Coreopsis
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Космос
Cosmos
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Қараот
Портулак
Portulaca
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Қотырот
Скабиоза
Scabiosa
|
+
|
|
|
|
|
|
|
Құлқайыр
Мальва
(Просвирник)
Malva
|
|
|
|
|
+
|
|
|
Левкой
(Маттиола)
Matthiola
|
|
|
|
|
|
+
|
|
Лобелия
Lobelia
|
|
+
|
|
|
|
|
|
Лобулярия
Лобулярия
Lobularia
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Мақсыр
Сафлор
Carthamus
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Малопа
(Дыравка)
Malope
|
|
|
|
|
|
+
|
|
Нарқайсар
Вербена
Verbena
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Нарғызгүл
Георгина
Dahlia
|
|
|
|
|
+
|
|
|
Настурция
Tropaeolum
|
|
|
|
|
+
|
|
|
Немезия
Nemesia
|
|
+
|
|
|
|
|
|
Никандра
Nicandra
|
|
+
|
|
|
|
|
|
Ночная красавица
(Мирабилис)
Mirabilis
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Петуния
Petunia
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Схизантус
(Щизантус)
Schisanthus
|
|
|
|
+
|
|
|
|
Целозия
Celosia
|
+
|
|
|
|
|
|
|
Цинния
Zinnia
|
|
|
|
|
+
|
|
|
Шырмауық
Вьюнок
(Конвольвулюс)
Convolvulus
|
|
|
|
|
|
|
+
|
Шытырлақ
Бальзамин (Недотрога)
Impatiens
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Эшшольция
Eschschoetzia
|
|
|
+
|
|
|
|
|
Декоративті әсем гүлді өсімдіктердің Азияда, Африкада, Солтүстік Америкада, Оңтүстік Америкада, Орталық Америкада, Европада, Жерорта теңізі маңында таралған.
Бір жылдық декоративті өсімдіктердің көпжылдық декоративті өсімдіктерге қарағанда кеңінен пайдаланылады көрсетті
Бақылау сұрақтары: тест және ауызша сұрақтары берілген.
Қолданылатын әдебиеттер:
1. Алферова В.А., Зайцева Е.Н. «Декоративные однолетники». Москва, изд. АН СССР, 1963.
2. Артамонов В. «599 советов цветоводу- любителю». Алма- Ата, «Кайнар», 1986.
3. Ассорина С. «Экология декоративных растений». Москва, 1977.
4. Баканова К. «Эколого- биологические основы введения трав местной флоры в озеленение Джезказгана». Алма- Ата, 1977.
5. Байжанова О., Дашкевич Д., Рахимбаев К. Рассказы о диких цветах Казахстана. Алма- Ата, 1982.
6.Бессчетнова М.В., Исаева Б.К., Уварова Е.И., Ларионова Н.И., Малдыбекова К.С., Кокорев А.А. “Интродукция многолетних и однолетних цветочных растений”. Алма- Ата: “Наука”, 1989.
7. Киреев М.Ф. «Советы цветоводам». Воронеж, Центрально- Черноземное книжное издательство, 1984.
Лекция №7,8. Декоративті өсімдіктердің ботаникалық сипаттамасы
Дәрістің мақсаты: Декоративті өсімдіктердің түрлерімен танысу.
Дәріс мазмұны:
I. Алқалар- Solanaceae- Пасленовые
1. Никандра - Nicandra
Алқалар тұқымдасының бір түрі. Сабағының биіктігі 20-70 см болатын, ірі, декоративті- әсем қою жасыл жапырақты бір жылдық декоративті гүлді өсімдік. Гүлі ірі, көкшіл, ақ түсті, сабағының ең жоғарғы жағында бір- бірден орналасады. Гүлдеуі шілде- қазан айларында жүреді.
2. Петуния- Petunia
Биіктігі 20- 50 см аралығында болатын декоративті гүлді өсімдік. Сабағы тік өседі. Жапырағы тегіс жиекті, сопақша, қою жасыл түсті. Гүлдерінің түсі ақ, қызғылт, көкшіл болып келеді, жай гүлшоғыр. Жемісі- екі жақтаулы қорапша. Тұқымы өте ұсақ әрі көп. Маусым айынан күн суытқанға дейін гүлдейді.
3. Схизантус (Щизантус)- Schisanthus
Биіктігі 20- 60 см болатын, сабағы тік өсетін, тамыр жүйесі жақсы дамыған бір жылдық әсем өсімдік. Жапырақтары терең тілімденген әдемі. Гүлдері орхидея гүліне ұқсас, күлте жапырақтары әр түрлі түсті дақтармен ерекшеленген. Жемісі- қоңыр немесе сұр түсті қорапша, ұсақ тұқым. Маусым айынан күн суытқанға дейін гүлдеп тұрады.
II. Бальзаминдер - Бальзаминовые- Balsaminaceae
4. Шытырлақ - Бальзамин (Недотрога) - Impatiens
Тік сабақты, биіктігі 40- 60 см аралығындағы декоративті гүлді өсімдік. Сабағы жуан, шырынды. Ірі, бұрыс гүлдерінің түсі әр алуан. Жапырақтары ланцет пішінді, тегіс, қою жасыл түсті. Жемісі- қорапша. Тұқымы- шар пішіндес, қоңыр түсті. Шілде айынан күн суытқанға дейін гүлдейді.
Достарыңызбен бөлісу: |