«Биология»
жүктеу/скачать 1,21 Mb. Pdf көрінісі
|
ОШ СОР Биология 9 класс каз от Арай =
- Бұл бет үшін навигация:
- Барлығы 12 17 «Қоректену» және «Заттардың тасымалы» бөлімдері бойынша
- 2 – ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 9.2А «Тыныс алу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары
- Ойлау дағдыларының деңгейі
- _____________________________________________________________________________
- Бағалау критерийлері Тапсырма № Дескриптор Балл Білім алушы
- Барлығы 10
- Білім алушының аты-жөні __________________________________________ Бағалау критерийлері
- 9.2В «Бөліп шығару» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары
- Барлығы 12
- Білім алушының аты-жөні __________________________________________
- 9.2 C «Координация және регуляция» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары
- Бағалау критерийлері Білім алушы
16 Бағалау критерийлері Тапсырма № Дескриптор Балл Білім алушы Адамның
асқорыту жолдарындағы үдерістерді түсіндіреді 1 М мүшесінде жүретін үдерістерді сипаттайды; 1 L мүшесінде жүретін үдерістерді сипаттайды; 1 P мүшесінде жүретін үдерістерді сипаттайды; 1 Ас қорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен ферменттердің арасындағы байланысты орнатады 2 көмірсулар мен майларды ыдырататын ферменттер туралы жазады;
1 Ферменттердің белсенділігіне әр түрлі жағдайлардың әсерін талдайды 3 жұмыртқа нәруызының барлық текшелері бірдей мөлшерде болу қажеттігінің себебін түсіндіреді; 1 тәжірибеде барысында температура бақылану себебін түсіндіреді; 1 ферменттердің қалай жұмыс
жасайтынын сипаттайды; 1 Активті және пассивті тапсымалдарды салыстырады 4 В әрпімен таңбаланған тасымал түрін атайды; 1 I және II сандарымен таңбаланған тасымал түрлерінін арасындағы ұқсастықтарды атайды; 1 I және II сандарымен таңбаланған тасымал түрлерінін арасындағы айырмашылықтарды атайды; 1 Өсімдіктердегі транспирация үдерісін түсіндіреді 5
екі өсімдіктің суды буландыру жылдамдығының әр түрлі болу себебін анықтайды; 1 транспирация үрдісінің өсімдік үшін мәнісін түсіндіреді. 1
12 17 «Қоректену» және «Заттардың тасымалы» бөлімдері бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні __________________________________________ Бағалау критерийлері Оқу жетістіктерінің деңгейі Төмен Орташа Жоғары Адамның
асқорыту жолдарындағы үдерістерді сипаттайды Адамның асқорыту жолдарындағы үдерістерді сипаттауда қиналады Адамның М, L, P асқорыту мүшелерінде жүретін
үдерістерді сипаттауда қателіктер жібереді Адамның М, L, P асқорыту мүшелерінде жүретін
үдерістерді дұрыс сипаттайды. Ас қорыту үдерісіндегі органикалық заттар мен ферменттердің арасындағы байланысты орнатады Ас
қорыту үдерісіндегі органикалық заттар
мен ферменттердің арасындағы байланысты орнатуда қиналады Көмірсуларды, майларды ыдырататын фермент
туралы ақпарат
жазуда қателіктер жібереді Ас қорыту
үдерісіндегі органикалық заттар мен
ферменттердің арасындағы байланысты орнатуда қиналады
Ферменттердің белсенділігіне әр түрлі жағдайлардың әсерін талдайды Жұмыртқа нәруызының барлық текшелері бірдей мөлшерде болу қажеттігінің себебін түсіндіруге қиналады
Жұмыртқа нәруызының
барлық
текшелері бірдей мөлшерде болу қажеттігінің себебін түсіндіруде, тәжірибеде барысында температураның бақылану себебін анықтауда, ферментінің мысалында ферменттер қалай жұмыс жасайтынын сипаттауда қателіктер жібереді Ферменттердің белсенділігіне әр түрлі жағдайлардың әсерін талдайды Активті және
пассивті тапсымалдарды салыстырады Активті және пассивті тапсымалдарды салыстыруда қиналады В әрпімен таңбаланған тасымал түрін атауда, I және II сандарымен көрсетілген тасымал
түрлерінін арасындағы ұқсастықтарды/айырмашылықтардатауд а қателіктер жібереді Активті және
пассивті тапсымалдарды дұрыс салыстырады 18 Өсімдіктердегі транспирация үдерісінің мәнін түсіндіреді Өсімдіктердегі транспирация үдерісінің мәнін түсіндіреді Екі өсімдіктің суды буландыру жылдамдығының әр түрлі болу себебін анықтауда, транспирация үрдісінің өсімдіктер үшін мәнісін түсіндіруде қателіктер жібереді. Өсімдіктердегі транспирация үдерісінің мәнін
толық түсіндіреді
19 2 – ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 9.2А «Тыныс алу» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 9.1.4.1 Тыныс алу реакциясының химиялық теңдеуін пайдалана отырып анаэробты және аэробты тыныс алуды салыстыру 9.1.4.2 Аэробты және анаэробты тыныс алу үрдістерімен бұлшықеттің қажуы арасындағы байланысты орнату
Анаэробты және аэробты тыныс алуды салыстырады
Аэробты және анаэробты тыныс алу үрдістерімен бұлшықеттің қажуы арасындағы байланысты көрсетеді
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
20 минут
1. Төменде тыныс алудың түрлерінің теңдеулері берілген.
Оларды жіктеңіз. Анаэробты тыныс алу___________________Аэробты тыныс алу ______________________
2. Анаэробты және аэробты тыныс алудың сипаттамалары бойынша салыстырыңыз. Салыстыру сипаты аэробты
анаэробты жасушада жүретін орны
жылдамдығы
жүру жағдайы
АТФ саны
үрдістің ПӘК-і
3. Не себепті аэробты жаттығулардың анаэробты жаттығуларға қарағанда қарқындылығы төмен екендігін мысалдармен дәлелдеңіз. _____________________________________________________________________________ 4. Аэробты және анаэробты тыныс алу үрдістері мен бұлшықеттің қажуы арасындағы қандай байланыс болатынын анықтаңыз. _____________________________________________________________________________ 20 Бағалау критерийлері Тапсырма № Дескриптор Балл Білім алушы Анаэробты және аэробты тыныс алуды салыстырады 1 анаэробты теңдеулерді анықтайды; 1 аэробты теңдеулерді анықтайды; 1 2 анаэробты және аэробты тыныс алудың түрлерін жасушада жүретін
орны бойынша
салыстырады; 1 түзілетін соңғы өнімдерін салыстырады; 1 жылдамдығын салыстырады; 1 жүру жағдайын салыстырады; 1 АТФ санын салыстырады; 1 үрдістің ПӘК-і салыстырады; 1 Аэробты және анаэробты тыныс алу үрдістерімен бұлшықеттің қажуы арасындағы байланысты көрсетеді 3 аэробты
мен анаэробты жаттығуларға арасындағы қарқындылықты түсіндіреді. 1 4 аэробты және анаэробты тыныс алу үрдістерімен бұлшық еттің қажуы арасындағы байланысты анықтайды. 1
21 «Тыныс алу» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні __________________________________________ Бағалау критерийлері Оқу жетістіктерінің деңгейі Төмен Орташа Жоғары Анаэробты және аэробты тыныс алуды
салыстырады Анаэробты және аэробты тыныс алуды салыстыруда қиналады Тыныс алудың берілген анаэробты/ аэробты теңдеулерді анықтауда, аэробты анаэробты тыныс алу үрдістерін салыстыруда жасушада жүретін орнын анықтауда/түзілетін соңғы өнімдерді атауда/ жылдамдығы/жүру жағдайын көрсетуде/АТФ санын табуда/
үрдістің ПӘК-ін
анықтауда қателіктер жібереді. Анаэробты және аэробты тыныс алуды салыстырады . Аэробты және анаэробты тыныс алу үрдістерімен бұлшықеттің қажуы арасындағы байланысты көрсетеді Аэробты және анаэробты тыныс алу үрдістерімен бұлшықеттің қажуы арасындағы байланысты көрсетцде қиналады Аэробты жаттығулардың анаэробты жаттығуларға қарағанда қарқындылығы төмен болу себебін түсіндіруде, анаэробты және аэробты тыныс алу үрдістерімен бұлшықеттің қажуы
арасындағы байланысты анықтауда қателіктер жібереді
Аэробты және анаэробты тыныс алу үрдістерімен бұлшықеттің қажуы арасындағы байланысты көрсетеді 22 9.2В «Бөліп шығару» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 9.1.5.1 Нефронның құрылысы мен қызметін сипаттау; 9.1.5.2 Фильтрация және несептің түзілу үрдістерін сипаттау 9.1.5.4 Зәр шығару жүйесі мүшелері мен бүйрек ауыруларының алдын алу жолдарын түсіндіру 9.1.5.5 Әртүрлі ағзалардың мекен ету ортасы мен зат алмасудың соңғы өнімдері арасындағы байланысты орнату
Нефронның құрылысы мен қызметін сипаттайды
Фильтрация және несептің түзілуін түсіндіреді
Зәр шығару жүйесі мүшелері мен бүйрек ауруларының алдын алу жолдарын түсіндіреді
алмасудың соңғы өнімдері арасындағы байланысты орнатады
Жоғары деңгей дағдылары Орындау уақыты 20 минут Тапсырма
1. Суретте нефрон берілген. (а) Суреттегі O,P,Q әріптерімен берілген құрылымдарды сипаттаңыз. O ___________________________________________________________________ P ___________________________________________________________________ Q ___________________________________________________________________
23
(b) Фильтрация үрдісі жүретін бөлік қай әріппен берілгенін анықтаңыз. _________________________________________________________________________
2 (а) Реабсорбция үрдісі нефронның қай бөліктерінде жүзеге асатынын көрсетіңіз. _________________________________________________________________________
(b) Реабсорбция үрдісінің механизмін түсіндіріңіз. _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________
3. Зәр шығару жүйесі мүшелері мен бүйрек ауруларының алдын алу жолдарын ұсыныңыз. аурудың атауы себебі алдын алу жолдары зәр шығару жүйесі мүшесі
бүйрек
4.Адамның зат алмасуының соңғы азоттық өнімі- несепнәр. Несепнәрдің артықшылықтарын (кемінде 2) түсіндіріңіз. _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
5. Сұрақтарға жауап беріңіз. Шаянда ыдырау өнімдері ағзадан аммиак, ал жәндіктерде несеп қышқылы түрінде шығарылатыны белгілі. Ыдырау өнімдерін сыртқа осылай шығару әдісінде қандай да бір биологиялық мән бар ма әлде бұл кездейсоқтық па? Шаян мен жәндіктердің зәр шығару мүшелері жұмысында қандай айырмашылық бар және ол мекен ету ортасымен қалай байланысты? _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 24 Бағалау критерийлері Тапсырма № Дескриптор Балл Білім алушы Нефронның құрылысы мен қызметін сипаттайды 1 O әріпімен берілген құрылымды сипаттайды; 1 P әріпімен берілген құрылымды сипаттайды; 1 Q әріпімен берілген құрылымды сипаттайды; 1 нефронның фильтрация үрдісі
жүретін бөлігін анықтайды; 1 Фильтрация және несептің түзілуін түсіндіреді 2 реабсорбция үрдісі нефронның қай бөліктерінде жүзеге
асатынын көрсетеді; 1 реабсорбция үрдісінің механизмін түсіндіреді; 1 Зәр шығару жүйесі
мүшелері мен бүйрек ауруларының алдын алу жолдарын түсіндіреді 3 зәр шығару жүйесі мүшелері мен бүйрек ауруларын атайды; 1 себебін анықтайды; 1 алдын алу жолын ұсынады; 1 Әртүрлі
ағзалардың мекен ету ортасы мен зат алмасудың соңғы
өнімдері арасындағы байланысты орнатады 4 несепнәрдің адамның зат алмасуының соңғы азоттық өнімі болуының артықшылықтарын түсіндіреді; 1 5
өнімдерінің әр түрлі болуының биологиялық мәнін анықтайды; 1 шаян мен жәндіктердің зәр шығару мүшелері қызметіндегі айырмашылықты мекен
ету ортасымен байланыстырады. 1
25 «Бөліп шығару» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі Төмен Орташа Жоғары Нефронның құрылысы мен қызметін сипаттайды
Нефронның құрылысы мен
қызметін сипаттайды
Нефронның құрылысындағы O, P, Q құрылымдардын сипаттауда, нефронның фильтрация үрдісі жүретін бөлігін анықтауда қателіктер жібереді
Нефронның құрылысы мен
қызметін дұрыс сипаттайды
Фильтрация және несептің түзілуін түсіндіреді
Фильтрация және несептің түзілуін түсіндіруде қиналады
Нефронның реабсорбция үрдісі
жүретін бөлігін
көрсетуде, реабсорбция үрдісінің механизмін сипаттауда қателіктер жібереді
Фильтрация және несептің түзілуін түсіндіреді
Зәр шығару жүйесі мүшелері мен бүйрек ауруларының алдын
алу жолдарын түсіндіреді Зәр шығару жүйесі мүшелері мен бүйрек ауыруларының алдын алу жолдарын ұсынуда қиналады
Зәр шығару жүйесі мүшелері мен бүйрек ауруларын атауда/ себебін анықтауда/алдын алу жолдарын ұсынуда қателіктер жібереді Зәр шығару жүйесі мүшелері мен бүйрек ауруларының алдын алу жолдарын толық түсіндіреді. Әртүрлі ағзалардың мекен ету
ортасы мен
зат алмасудың соңғы өнімдері арасындағы байланысты орнатады Әртүрлі ағзалардың мекен ету ортасы мен зат алмасудың соңғы өнімдері арасындағы байланысты орнатуда қиналады Несепнәрдің адамның зат алмасуының соңғы азоттық өнімі болуындағы артықшылықтарын дәлелдеуде, шаян мен жәндіктердің азоттық өнімдерінің әр түрлі болуының биологиялық мәнін анықтауда қателіктер жібереді Әртүрлі ағзалардың мекен ету ортасы мен зат алмасудың соңғы өнімдері арасындағы байланысты орнатады
26 9.2 C «Координация және регуляция» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 9.1.7.1 Жүйке ұлпасының құрылысы мен атқаратын қызметі арасындағы байланысты қалыптастыру 9.1.7.3 Жүйке импульсінің туындауы мен өтуін сипаттау 9.1.7.5 Ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығын сақтау- гомеостаз механизмін түсіндіру 9.1.7.6 Өсімдіктердің өсуі мен дамуына әсер ететін заттардың әрекетін талдау
Жүйке ұлпасының құрылысы мен атқаратын қызметі арасында байланыс орнатады
импульсінің туындауы мен өтуін
түсіндіреді
Ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығын сақтау- гомеостаз механизмін түсіндіреді
заттардың әрекетін талдайды
дағдыларының деңгейі Жоғары деңгей дағдылары Орындау уақыты 20 мин
Тапсырма 1. Сызбада жүйке ұлпасының құрылымдық және функционалдық бірлігі - нейрон берілген.
(а) Сызбада А әрпімен таңбаланған құрылымды атаңыз. _________________________________________________________________________
(b) Сызбадағы Е әрпімен таңбаланған құрылымның атқаратын қызметін сипаттаңыз. _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________
сипаттаңыз. _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________
27
2. Сызбада жүйке импульсының туындауын және өтуін сипаттайтын график берілген.
Деполяризация, реполяризация, гиперполяризация, тыныштық потенциалы кезеңдері мен 1-4 сандарының арасындағы сәйкестікті анықтаңыз. 1._______________________________________________________________________ 2 _______________________________________________________________________ 3 _______________________________________________________________________ 4 _______________________________________________________________________
3. Қалыпты жағдайдағы адам қанында глюкоза мөлшері шамамен 100 мл 90 мг құрайды. Глюкоза деңгейінің реттелуі - эндокриндік және жүйке жүйелерімен бақыланатын гомеостаздың мысалы. Сіз тамақтанғаннан кейін қанда глюкоза мөлшері артып кетеді. (а) Қандағы глюкозаның деңгейінің реттелу механизмін түсіндіріңіз. _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________
4. Сызбада өсімдіктердің өсуіне әсер ететін затты анықтау үшін жасалған Ч.Дарвиннің тәжірибесі берілген.
(а) Ч.Дарвин анықтаған өсімдіктердің өсуіне әсер ететін затты атаңыз. _________________________________________________________________________
(b) Суретті пайдалана отырып Ч.Дарвин анықтаған заттың өсімдіктерге қалай әсер ететінін сипаттаңыз. _________________________________________________________________________ жүктеу/скачать 1,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|