Болатын теориялық және методологиялық мәселелер қарастырылды
Сатып алу кезінде туындайтын теріс іскерлік репутация
жүктеу/скачать 1,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Karzhylyk-esep-2-Baiboltaeva
| Сатып алу кезінде туындайтын теріс іскерлік репутация
Нормативтік әдіс Сатып алудың бастапқы құны сәйкестендірілген сатып алынған активтер мен міндеттемелердің айырбастау операциясын жүзеге асыру мерзіміндегі күйі бойынша әділетті құнынан төмен болған кезде, сатылып алынған ақшалай емес активтердің әділетті құ пропорционалды түрде жаңағы айырмашылықты жойғанға дейін төмендеуге тиісті. Сатылып алынған ақшалай емес активтердің әділетті құнын төмендету арқылы айырмашылықты толық жою ықтималдығы жоқ болған кезде, айырманың қалғанытеріс іскерлік репутация деп аталуға және кейінге қалдырылған пайда ретінде көрсетілуге тиісті. Ол бес жылдан аспайтын кезең ішінде жүйелі түрде кәсіпорынның пайдасы ретінде есепке алынуға тиісті. Сатылып алынған сәйкестендірілген таза активтердің әділетті құны оларды сатып алудың өзіндік (бастапқы) құнынан жоғары болса, онда ол сатылып алынған таза активтердің іс жүзінде жеңілдікпен алынғандығын көрсетеді. Тиісінше сатып алынған ақшалай емес активтердің әділетті құны олардың бастапқы құнынан жоғары болмау үшін дисконттау жолымен азайтылады. Осы активтерге бөліп таратылатын жеңілдіктің жиынтық сомасы ол активтерді сату кезінде немесе олардан алынатын келешек экономикалық пайданы пайдалану барысында пайда ретінде іске асырылады. Сәйкестендірілген активтермен міндеттемелердің әділетті құнының сатып алудың бастапқы құнынан артық шамасы қалдырылған пайда ретінде есепке алынады және жүйелі түрде бес жылдан аспайтын кезең ішінде пайда ретінде танылады. Кәсіпорындардың бірлестігінің есебі – сатып алу әдісі бойынша мысал арқылы қарастырайық. «Асыл» компаниясының балансы (мың.теңгемен) Активтер сомасы Капитал және міндеттемелер сомасы Негізгі құралдар 2 500 Акционерлік капитал 3 5 0 0 ТМБ 1200 Бөлінбеген табыс 250 0 Дебиторлық борыштар 1000 Міндеттемелер 300 0 Ақша қаражаттары 4300 Жиынтығы 9000 Жиынтығы 900 0 10 «Дәуір» компаниясының балансы (мың. теңгемен) Активтер сомасы Капитал және міндеттемелер сомасы Негізгі құралдар 1 100 Акционерлік капитал 2 5 0 0 ТМБ 1 000 Бөлінбеген табыс 1 5 0 0 Дебиторлық борыштар 1 700 Міндеттемелер Ақша қаражаттары 2 00 Жиынтығы 4 000 Жиынтығы 4 0 0 0 «Асыл» компаниясының бухгалтерлік есебінде «Дәуір» компаниясын сатып алу бойынша бұл операция былайша көрсетілді: Дт 2410 – 1100 000 тг Дт 1310 – 1330– 1000 000 тг Дт 1210 – 1280 – 1700 000 тг Дт 1010, 1030 – 200 000 тг Кт 1030 – 4000 000 тг «Асыл» компаниясының балансы (біріккеннен кейінгі) Мың. теңгемен Активтер сомасы Капитал және міндеттемелер сомасы Негізгі құралдар 3 600 Акционерлік капитал 3 5 0 0 ТМБ 2 200 Бөлінбеген табыс 2 5 0 0 Дебиторлық борыштар 2 700 Міндеттемелер 3 0 0 0 Ақша қаражаттары 5 00 Жиынтығы 9 000 Жиынтығы 9 0 0 0 Егер «Асыл» компаниясы «Дәуір» компаниясын 4 300 000 теңгеге сатып алған болса, онда 300 000 теңге оң іскерлік репутация (яғни гудвилл) туындайды (4300 - 4000). «Асыл» корпорациясында ол операцияға төмендегі бухгалтерлік жазулар орындалады: Дт 2710 – 300 000 тг Дт 2410 - 1100 000 тг Дт 1310 – 1330 – 1000 000 тг Дт 1210 – 1280 – 1700 000 тг 11 Дт 1010, 1030 – 200 000 тг Кт 1030 – 4300 000 тг Бірігу операциясы орындалғаннан кейінгі «Асыл» компаниясының балансы төмендегідей болды: Мың теңгемен Активтер сомасы Меншікті капитал және міндеттемелер сомасы Іскерлік репутация 30 0 Негізгі құрал 3 60 0 Акционерлік капитал 3 5 0 0 ТМБ 2 20 0 Бөлінбеген табыс 2 5 0 0 Дебиторлық борыш 2 70 0 Міндеттемелер 3 0 0 0 Ақша қаражаттары 20 0 Жиынтығы 9 00 0 Жиынтығы 9 0 0 0 жүктеу/скачать 1,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|