10.1.3.1 -абсолют қатты дененің массалар центрін анықтау және әртүрлі тепе-теңдікті түсіндіру
Сабақтың мақсаты:
Барлық оқушылар: Массалар центрінің тұжырымдамасын жасайды;
заңды өмірмен байланыстыра алады;
өз түсінігімен заңдылықтың қолдану аясын мысалдар келтіру арқылы түсінік бере алады;
есеп шартын талдау, шығару жоспарын құру және оның тапсырмаға сай жауабын алады.
Көптеген оқушылар: берілген оқу мақсатына (анимацияға,тапсырмаға т.б.)сәйкес математикалық өрнегін қорытып шығарады.
Кейбір оқушылар: Заңның қолдану аясын анықтап, оны өмірдегі маңыздылығын сипаттайды
Ұйымдастыру кезеңі: Оқытушы сабақ тақырыбы мен сабақтың оқу мақсаттарын таныстырады. Сабақтың басында қойылған сұрақтарға жауап береді және алдыңғы білімді еске түсіреді.
Оқушылар массалар центрі туралы видео роликті көру арқылы өз тұжырымдарын жасайды. Массалар центрі, ауырлық центрі - дене қимылын немесе бөлшектердiң жүйесін сипаттайтын геометриялық нүкте; қатты дененің кеңістіктегі кез келген жағдайында оның бөлшегіне әсер ететін барлық ауырлық күштерінің қорытқы күші өтетін қатты денемен өзгеріссіз байланысты нүкте.
Массалар центрінің қозғалысы туралы теорема - жүйенің массалар центрінің қозғалысы, массасы жүйедегі барлық нүктелер массаларының қосындысына тең және жүйеге әсер ететін сыртқы күштердің әсерінен қозғалатын материялық нүктенің қозғалысындай.
Механикалық жүйенің массаларының центрі - геометриялық нүкте, механикалық жүйені құрайтын барлық материялық нүктелердің массасын осы нүктелердін сол геометриялық нүкте арқылы өтетін радиус-векторларына кебейтіндісінің қосындысы нольге тең болатын.
Ауырлық центрінемесе Масса центрі - жүйені қозғалтқан кезде жүйенің барлық массасы жинақталған материалдық нүкте сияқты қозғалатын механикалық жүйедегі массаның таралуын сипаттайтын нүкте, қатты дененің кеңістіктегі кез келген қалпында оның бөлшектеріне тең әсерлі күшпен түсетін ауырлық күшінің геометриялық нүктесі; бұл нүкте кей жағдайда осы дененің ешбір нүктесімен сәйкес келмеуі мүмкін (мысалы, сақинада). Біртекті ауырлық өрісіндегі қатты дененің ауырлық центрі оның массалар центріне сәйкес келеді.
