бет 3/13 Дата 18.12.2023 өлшемі 84,16 Kb. #197527
Байланысты:
Био сливы Ари Д витамині жетіспегенде болатын белгілер – жұқпалы ауруларға жиі шалдыға беру , көңіл-күйдің нашар болуы, үнемі шаршап жүру, сүйектердің осалдығы, бұлшықеттіге ауырсыну сезімі
Телу түрлері – кесінділеп, жанастыра, көзшелеп телу
Буынаяқтылардың арғы тегі – көпқылтанақты құрттар (нереида, құмқазар)
Ақ сұлама асқорыту мүшелері – ауыз-жұтқыншақ-ішек
Шаяндардың тыныс алу мүшесі – желбезек, өкпе
Сүйекті балықтардың зәр шығару мүшелері – бүйрек, несепағар, қуық, аналь тесігі
Өсімдіктерде болатын түзуші ұлпа(меристема) – барлық ұлпалардан бұрын түзіледі, жасушалары ұдайы бөлінеді
Өкпе көпіршіктері – альвеолалар
Жайылымдық трофик басталады – автотрофтылардан (продуценттер)
Даун синдромының белгілері – негізгі сипаты ақыл-есінің туа біте кем болуы. Бойлары аласа шүйдесі тегіс бас сүйектері кішкентай көздері қысыңқы , мұрындарының түбі жалпақ, кең кеңсірікті болып келеді
Хромосомалық мутациялар – дефишенсия, инверсия, делеция, дупликация
Өсімдіктерде тұз жиналады – тамырында
Дернәсілдері желбезекпен, ал ересектері өкпемен тыныс алады – қосмекенділер
Толарсақта болатын сүйек саны – 7
Кірпікшелі біржасушалылар – кебісше, балантидий, сувойка, шилан(стилонихия), мөрже
Қоңыздар отряды – қаттықанаттылар
Хлоропласттың қызметі – жасыл түс береді, фотосинтез жүреді
Балық бөлімдері – бас, тұлға, құйрық
Балықтардың омыртқа жотасы – тұлға және құйрық
Шаяндардың есту мүшесі – бір жұп қысқа мұртша
Ең алғаш қанайналым шеңбері пайда болды – шұбалшаң (жауынқұрт)
Органикалық заттардың сүйекке беретін қасиеті – иілгіштік, серпінділік
Ауыз қуысында қозғалмалы мүше – тіл
Шымтезек мүгінің латынша атауы – сфагнум
Бактерия тудыратын аурулар – туберкулез, құтырма, тырысқақ, іш сүзегі, оба, сіреспе, топалаң, баспа
Бактериофаг тудырады – вирус
Ұлтабарға ашылады өзек – ұйқыбезі, бауыр
Құстардың иық белдеуі – жұп жауырын, жұп қарға , бір-бірімен қосылып кеткен бұғана
Сиыр цепеннің дамуындағы ерекшелік – дернәсілі 2 түрлі: қармақшалы, финна
Адам ағзасында йод мөлшерін реттейді – тироксин
Биотикалық байланыстың симбиоз түрлері – мутуализм, комменсализм
Ұзын түтікті сүйек – кәрі жілік, тоқпан жілік, асықты жілік, ортан жілік
Үлкен қанайналым басталады – сол жақ қарыншадан
Айналадағы құбылыстардың 90% тануға болады – көз арқылы
Қанның ұюына әсер ететін дәрумен – К
Қарағайдан бөлінетін зиянды бактерияларды жоятын ерекше ұшқыш зат – фитонцид
Көздің ішкі қабықшасы – торлы қабық
Кіндік тамыр жүйесі бар өсімдік – асқабақ, асбұршақ, қауын, күнбағыс, жоңышқа және т.б.
Гомойотерімді жануарлар (жылықандылар) – құстар, сүтқоректілер
Көзді қоректік заттармен қамтамасыз етеді – тамырлы қабық
Бүйрек емізікшелері – жүйке талшықтары мен несепағар жолдары болады
Шынтақ буынын бүгетін бұлшықет – екі басты бұлшықет (бицепс)
Цианобактерияда болмайтын органоид – ядро
Тұқымқуалаушылық заңдарын тұңғыш рет дәлелдеген ғалым – Г.И. Мендель
Жібекқұрттың қорегі – тұт ағашының жапырақтары
Даражынысты паразитті құрт – эхинококк
Хромопласттары бар өсімдіктің бөлігі – жапырақ
Жүйкеленудің қызметі – жапырақ қабаттарына су мен онда еріген минералды тұздар жеткізіледі, беріктік қасиет береді
Ең жалпақ сүйек – жамбас сүйектері
Тұткөбелек алғаш қолға үйретілді – Қытайда
Макроэволюция терминін енгізген ғалым – Ю.А.Филипченко
Мойын омыртқалардың алдыңғы жағында орналасқан мүше – жұтқыншақ
Өсімдіктердің тұқымында, тамырында, түйнегінде кездесетін, өсімдікте қор жинауға қатысатын ұсақ денешіктер – лейкопласттар
Ең ірі қантамыры – аорта
Жапырағы сәл жалпақтау, сызықты-қандауырша тәрізді болып келетін ашықтұқымды өсімдіктердің өкілі – секвойя
Сипап сезу мүшесі – тері
Аяқ сүйектеріне жатпайды – кәрі жілік, тоқпан жілік
Суда еритін витаминдер – С, В1, В2, В6, В12, РР
Мақтадан мол түсім алу үшін қажетті температура – 15-17С
Кеңірдектің ерекшелігі – жартылай сақиналы
Жас балаларда үлкен, жыныстық жетілуден кейін кішірейетін без – тимозин(тимус)
Аяғы жоқ қосжақтаулы ұлу – айдаршақ(гребешок)
Ұлулардың ерекшелігі – мантия
АТФ синтездейді – митохондрия
Экожүйе дегеніміз – өлі және тірі табиғат бірлестіктері
Жарық түскенде заттың түсін ажырататын рецептор – құтыша
Безгек паразиті қантұрғынды сипаттап жазды – И.П.Мечников
Қоректік заттарды сіңіру жүреді – аш ішек
Митохондрияның негізгі қызметі – АТФ синтездейді
Пияз тұқымдастар жемісі – қауашақ
Қазақстанда өсетін күрделігүлділер тұқымдасының түр саны – 700-ге жуық
Жарты ай пішінді бір-бірімен жанасқан екі жасуша – жанаспалы жасушалар
Жойылған немесе зақымданған мүшелер мен ұлпалардың қайта қалпына келуі – регенерация
Гесперидий (померанец) тобына жататын өсімдік – апельсин
Гүлшетеннің гүлшоғыры – күрделі шашақ
Фотосинтез процесін алғаш зерттеген жаратылыстанушы ғалым – К.А.Тимирязев
Жапырағы қатарласа жүйкеленетін өсімдік – жүгері, бидай
Рецепторлық, өткізгіш және орталық бөліктен тұрады – анализатор
Кальцийдің жетіспеуінен пайда болатын ауру – балаларда – рахит, ал ересектерде – остеопороз
Тұткөбелек табиғатта – табиғатта кездеспейді
Ересек тұткөбелектің ауыз мүшесі – болмайды
Аяқ қаңқасына жатады – жамбас белдеуі, аяқ сүйектері
Бахтах – албырттәріздестер
Сыртқы тыны салу дегеніміз – өкпеде оттегі мен көмірқышқыл газының алмасуы
Діңқұлақ зақымдайды – ағаштардың сабағын
Жұптұяқтылар – шошқалар мен бегемоттар – күйіс қайырмайтындар, ал қарақұйрық, ақбөкен, таутеке, арқар, елік, бұғы
Эктодерма қабатынан түзіледі – сезім мүшелері, жүйке жүйесі
Өңештегі тағамның сырғуын, жылжуын жеңілдетеді – шырыш
Күрделі биологиялық сүзгі – бүйрек
Қызыл балдыр жасушасының қор заты – май және қантты заттар
Ұзын бұлшықеттерге жатады – аяқ пен қол бұлшықеттері, вариантта балтыр бұлшықеттері болады
Плазмадағы қанның ұюына қатысатын нәруыз – фибриноген
Аяқтың еркін қозғалатын сүйегі – ортан жілік, асықты жілік
Кальцийдің алмасуын реттейтін без – қалқаншамаңы безі
Мақтаның жеміс беретін бұтағы – қысқарған өркен
В1 витамині жетіспегеде туындайтын ауру – бери-бери
В12 витамині жетіспегенде туындайтын ауру – қатерлі анемия
Физикалық факторлар – рентген сәулесі, ультракүлгін, инфрақызыл сәулесі, т.б.
Биотикалық факторлар – қоректену, бәсекелестік, паразиттік, жыртқыштық, селбесіп тіршілік ету
Қарапайымдыларда жасуша саны – 1
Энергетикалық пирамида түрлері – сандық, биомасса , энергия
Экологиялық пирамида – продуцент, консумент, редуцент
Арамсояудың хлоропласттарының жойылуы – дегенерация, катагенез
Балдырдың пластиді болатын органоид – хроматофор
Өрмекшілердің тыныс алу мүшелері – өкпе қапшықтары, демтүтік
Бір жұлдызқұрттан алынатын жібек жібінің ұзындығы – 300-1500 м
Тұқымбүршік орналасады – аналық жатынының ішінде
Ұйқы безінің ауруы – қант ауруы (сусамыр)
Актинияның ұрығы дамиды – ішек қуысында
Саңырауқұлақтың жасуша қабырғасы тұрады – хитин
Аустралиялық түйеқұстың ерекшеліктері (эму, казуар) – казуардың салмағы 70-90 кг, жұмыртқасын мекиені мен қоразы кезектесіп басады, еті бағалы. Эму салмағы 45-50 кг, жұмыртқаны қоразы шайқайды (басады)
Опалинада осмостық қысымның атқаратын қызметі – тыныс алу
Опалинаның көбеюі – жынысты көбеюі бақаның итшабағында, жыныссыз көбеюі қиғаш бөліну арқылы бақа денесінде жүреді
Кальцийдің сіңірілуіне әсер етеді – Д витамині (кальциферол)
Жасыл эвгленаның амебадан ерекшелігі – денесі тұрақты, талшығы, қызыл көзшесі болады, фотосинтез жүреді
Тауықтектес құстар – тауық, күркетауық, цесарка(мысыр тауығы), ұлар, құр, тауыс, қырғауыл , бөдене, кекілік
Гомологиялық мүшелер – ұрық бастамасынан дамитын құрылысы мен шығу тегі бірдей, ал атқаратын қызметі әртүрлі мүшелер. Мысалы, жарғанаттың қанаты мен көртышқанның алдыңғы аяғы, итмұрынның тікенектері мен асбұршақтың мұртшасы
Асқабақтар тұқымдасындағы нағыз жидекті өсімдік – итжүзім
Векторлар – плазмидтер, фагтар, аденовирустар
Эпителий ұлпасының типтері – безді, сезгіш, кірпікшелі, жалпақ, текшелі, бағана тәрізді ауыспалы
Балықтың сезім мүшелері – бүйір сызығы(судағы толқын күшін сезеді), дәм сезу, иіс сезу (жұп иіс сезу қапшықтары), көру, тепе-теңдік сақтау мен есту мүшелері (ішкі құлақта), сазан, жайын балықтарда сипап сезу қызметін мұртшалары атқарады
Чаргафф ережелері – 1) А:Т=1 аденин саны тиминге тең 2) Г:Ц=1 гуанин саны цитозинге тең 3) (А+Г)/(Т+Ц)=1 пуринді және пириминді сандары тең
Сілекей құрамында кездесетін нәруыз – муцин
Бауыраяқты ұлулар – жалаңаш шырыш, жүзім ұлу, тоспа ұлу , түйіртік, жұмырлақ, шалшық ұлу
Лимфа қызметі – 1)биология сүзгі; 2) аш ішек бүрлеріндегі майды сіңіреді 3) ұлпа сұйықтығын қанайналым жүйесіне қайтарады 4) лейкоциттерді түзеді
Макроэлементтер – C, N, O, H, S
Өсімдік суы сыртқа бөлінеді – жапырақ арқылы (су фотолизі), бұл реакция Роберт Хиллдің атымен аталады
Пішінін өзгерте алатын қан жасушасы – лейкоцит
Фотосинтез процесі – күн сәулесі энергиясын химиялық байланыстар энергиясына айналдыратын процесс
Туберкулез таяқшасын ашқан ғалым – Роберт Кох
Жануарларда гликоген қорға жиналады – бауыр, бұлшықет жасушаларында
Қандауыршаның ішкі қабаты – нағыз тері
Сүйекті балықтарға тән – жүйке талшығы
Ең үлкен сілекей безі – жұп шықшыт
Лимфа талшықтарының жиынтығы – синус
Альвеолалармен аяқталады – ауатамыр (бронхы)
Шаянтәріздестердің өкілі-қарақұрт
Қарапайым фибрилдік нәруыздар-керотин,миозин
Қарапайым талшықтар-жалпақ эвглена, домалаңғы(вольвокс)
Қол басы сүйектері –білезік ,саусақ сүйектері
Бір ұшы төс сүйекпен екінші ұшы иықпен байланысқан сүйек-бұғана
Таспа құрттар –Ихинококк, сиыр цепені,шошқа цепені
Шұбалшаннын зәр шығару жүйесі-Имек тәрізде түтікше
Эритроциттердің бірігіп қалуы- Агглютинация
Мал азығы болатын күрделігүлділер-Жералмұрт
Ферменттер қызметі-Катализатор
Қынаның пішіні-Қабыршақты,жапырақ тәрізді,бұта тәрізді
Тимозин-Айырша безден бөлінеді
Өсімдік қыстап шығу үшін түрін өзгерткен тамыр –
Достарыңызбен бөлісу: