Ұлттық жеке мектептердің қалыптасуы

Христиан қоғамға, жеке адамдарға әсер етуде пайда болуының күшінің себептерін дұрыс түсіндіру үшін, бұл қозғалыстың рухани алғы шарттарын, қоғамдағы кейбір топтардың мүддесіне сай келеді. Христиан біздің дәуірімізде 1ғ.Рим империясының шығыс бөлігінде пайда болған. Бұл уақытта терең әлеуметтік катаклизм алып империяның далын шығарып, жатыр еді. Күйзеліс дәстүрлі өндіріс мемлекет идея, сенім түрлерін ыдыратып жіберді. Рим империясы Жерорта теңіз бассейні бойындағы барлық елдердің бағындырып нағыз құлиеленушілік қоғамның классикалық үлгісіне қол жеткізді. Жаулап алған елдерін Рим қатты езгіге салды. Олардың еркектерін басқа елдерге айдады және аяусыз жазалады, немесе әйелдер құлдар колониясына апарып қосты. Жаулап алушылар бағынған елдердің жергілікті қоғамдық тәртіптерін быт-шытын шығарды, қасиетін орындарын талқандап дәстүр әдер –ғұрып сенімдерін қорлады. Рим жаулап алушылар дәуірінде бағынған Шығыс халықтарының арасындағы ескі тайпалық діндері кері кетті. Христиан да басқа діндер сияқты түксіз жерде пайда бола салған жоқ. Оған діндарлар ғана емес сонымен бірге Шығыс халықтарының көптеген философ өкілдері із ашары шығыстың діндері және ежелгі дүниедегі кейбір философиялық түсініктер болды.Христиан еврей ортасында туды. Христиан діні көне өсиетке кіретін болса кітаптар жинағы түгелдей иудизмнен алған.Ол көне өсиеттерді әлемді өсімдіктер мен жануарларды адамды жарату құдай туралы түсініктерді өзгеріссіз күйінде сақтаған. Иудейлік көп жерін христианның алған 1947 ж өлі теңіз жағалауын табылған. Кумран қолжазбалары куә бола алады.

Христиан пайда болған алғашқы ғасырларлда күрделі эволюцияға ұшырады. Ионан Богословтың сыр ашуына біздің дәуіріміздегі 68 ж келтірілген деректе христиан иуадизмнен әлі толық бөлінбеген еді. Онда бәрін кешіру және көнгіштік этикалары жоқ. Олар кейін Евангелияда пайда болды. Бұл кітапта зомбылықтың көзі ретінде Римге деген жек көрушілік басым. Бұл уақытта христиан догматикасы қалыптасқан , көптеген оқудың маңызды элементтері жоқ. Жаңа өсиеттің кейінгі кітаптары одан анағұрлым өзгеше. Еваленглияның момындық көнгіштік және өктемдікке бас ию идеясы ,христиан ілімінің құдай алдында барлық адамдардың теңдігі байлықты сән-салтанатты айыптау байларға деген жеккөрушілік идеялары оның алғашқы әлеуметтік бағытына үлкен өзгерістер енгізді. Христиан шіркеуі жеткілікті байлық жираған идеологияға ғана емес өз мемелекетінің саясатына әсер ететіндей дін ретінде қалыптасты. Шіркеу өзінің позициясын бекіте түсу үшін нақты діни қағидалар жүйе қажет етті. Дегенмен бірде бір христиан догматы бірден жетілген күйінде пайда болған жоқ. Қағидалардың біржола қалыптасуы үшін жүздеген жылдар өтті. Тіпті басты қағидалар тұжырымдалып

бітсе олардың мазмұндары жөнінде күрес тоқтамады.

Никей соборына дейін, одан кейін әр түрлі топтар арасында қатал христологиялық даулар жүріп жатты. Күрес басты үш қағида құдайдың үш бірлігі құдайға айналу және арылу төңірегінде өтті..Христиан діні 988 ж.Княз Владимиръдің басшылығымен қабылданды.Славян халықтарының тарихындағы жаңа тарихи кезең Киев Русі дәуіріндегі жүзеге асырылған бұл шараның нәтижесінде орыс мәдениеті жаңа сатыға көтерілді. Шіркеулер Русъте таңғажайып ғимараттардың көптеп салынуына атап айтқанда өнердің барлық салаларының жан-жақты өркендеуіне алғашқы мектептердің ашылуына тарихи шежірелердің жазыла бастауына айрықша ықпал етеді.Дін қай мәдеиеттің қай түрі болмасын басты элементі, құдіретке толы табыну немесе діни салтқа адамның өзін қоршаған орта жөніндегі адамзат баласының алатын орны жайында қалыптасқан діни наным сенімдердің белгілі бір жүйесі адамның тіршілік бейнесі. Сондықтан Русътің Византиядан христиан дінін қабылдауы орыс мәдениетінің тарихында бет бұрыс кезең болды. Христиан діні орыс мемлекетінің қоғамдық саяси мәдени өмірінің барлық саласының ықпал етеді.

4. Ресейдегі православие шіркеуі

Қазіргі уақытта православиелік шіркеу бірқатар автокефальды (тәуелсіз) шіркеулерден түрады. Олардың қатарына Константино­поль, Александрия, Антиохия (Сирия, Ливан), Иерусалим, Орыс, Польша, Чехославак, Американдық жоне т.б. кіреді. Авгономды православие шіркеулері де кездеседі.

Автономиялық шіркеулердің тәуелсіздік шеңбері оларға автономия берген актокефальды шіркеумен келісіледі. Автономды шіркеулердің басшылары жергілікті соборларда сайланады және автокефальды шіркеу патриархымен бекітіледі.

Әкімшілік тұрғыда автокефальды шіркеулер әкзархаттарга, епархияларға, викариаттықтарға, благочиния мен приходтарға болінеді. Сонымен қатар бірнеше автокефальды шіркеулердің баска православиелік шіркеулерде миссиялары, благочиниялары мен подворьялары бар.

Барлық православиелік шіркеулер үшін діни ілім, культ, канондық іс-әрекет ортақ болып табылады.

Жана қоғамдық-тарихи жағдайлардағы православиелік шіркеу. Самодержавие қүлағаннан кейін шіркеу өзінің басқару жүйесін нығайту үшін бірқатар шараларды іске асырды.