4.Буферлі ерітінділердің рН анықтау.
Берілген буферлі ерітінділердің рН мәнін аныктауға болады.
Әлсіз қышқыл және оның тұздарынан түзілген буферлі ерітінділердің рН анықтау
1-мысал: Сірке қышқылының және оның натрийлі тұзының рН мәнін есептеу.
Шешуі:
Қышқылдың иондану константасы теңдеуінен сутек ионының концентрациясын табамыз.
Сірке қышқылының ионданбаған молекуласы натрий ацетатымен қоспасының ерітіндісінде болады.Сондықтан бұл молекуланың концентрациясы қышқылдың молярлық концентрациясына тең,яғни [CH3COOH]=Cқышқыл.Сірке қышқылы анионының концентрациясы берілген тұздың концентрациясына тең,яғни [CH3COO-]=Cтұз, дегенмен натрий ацетаты – күшті электролит, ерітіндіде 100% диссоциацияланады. Бұдан
]
2.Алынған теңдеуді логарифмдеп және қарама-қарсы таңбаға ауыстырамыз,бұдан:
- ,
Бірақ ол рН, ал ол рК – қышқыл күштерінің көрсеткіштері.
Егер буферлі жүйені дайындау кезінде концентрациялары бірдей қышқыл мен тұзды алсақ,онда сутек ионының концентрациясы ерітіндідегі қышқылдың иондану константасына тең болады, келесі қатынаста яғни [H+]=K, сондықтан рН=pK.
Қышқылдың концентрациясын тұздың концентрациясы қатынасын өзгертсек,онда буферлі жүйенің және әр түрлі рН мәнінің сериясын аламыз.
Әдетте буферлік жүйені бірдей компонеттерден дайындайды,қышқыл концентрациясының тұздың концентрациясы қатынасы өзгертсек 10:1 онда 1:10.Бұндай ерітіндіде сутектік көрсеткіш тан ға дейін өзгереді.
2-мысал: рН=4 буферлі ерітінді алу үшін 100 мл 2М сірке қышқылының СН3СООН ерітіндісіне 0,5М натрий ацетатының CH3COONa қанша көлемін құю керек?
Шешуі:
1. , бұдан
Сандық мәндерін қойып аламыз
lg =4,76 – 4,00= 0,76
lg0,76=5,754.Содан кейін қышқыл концентрациясы мен тұз концентрациясының қатынасы 5,754:1 тең.
Достарыңызбен бөлісу: |