Bulletin «Педагогика ғылымдары» сериясы
жүктеу/скачать 6,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Майлыбаева Вестник
| ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №1(57), 2018
112 ҽлеуметтік ерекшеліктерін кҿкейкесті етумен сипатталады. Бҧл ҿзіндік рефлексияға алып келеді. Ҿзіндік рефлексияның ҿлшеу бірлігі- ҿзіндік талдау. Бҥгінгі кҥні болашақ педагогтардың кҽсіптілігі ҿзінің жеке тҽжірибесін тиімді жҥзеге асыруға мҥмкіндік беретін оның біліктілігінде болып отыр. C.Ю. Степанов берген анықтауы бойынша реф- лексиялық біліктілік – бҧл рефлексиялық ҥдерістерді анағҧрлым тиімді жҽне бара-бара жҥзеге асы- руға мҥмкіндік беретін жеке тҧлғаның кҽсіптік қасиеті, бҧл даму жҽне ҿзін-ҿзі дамыту ҥдерісін қам- тамасыз етеді, кҽсіптік қызметке шығармашылық жолмен қарауға, оның ең жоғары тиімділігі мен нҽтижелілігіне қол жеткізуге ықпал етеді. Рефлексиялық іс-ҽрекеттің жоғары деңгейі педагогтың мҥмкіндіктерінің мазмҧнын, тҥсініктері мен толғаныстарын анықтайды. Мҥмкіндіктер шекараларының рефлексиясы ҿзі мен басқалардың арасындағы айырмашылықтарды тҧжырымдау кезіндегі қарама-қайшылықты туындатып, оны шешуге тырысады. Ҿзінің осал тҧстарын ҿзгерту жҽне ішкі мҥмкіндіктерін пайдалануға ҧмтылу болашақ педагогты инновациялық іс-ҽрекеттегі табысқа жетелейді. Инновациялық іс-ҽрекетті жҥзеге асыру кезіндегі рефлексиялық іс-ҽрекет екі ҥрдіспен қоса жҥреді: 1) болашақ педагог болжау кезеңі- не қайта оралғандай болады, сол кезеңнен тҧжырымдаманың жекелеген қҧрамды бҿліктерін іздесті- реді; 2) екінші ҥрдіс ҿз іс-ҽрекетінің рефлексиясымен, яғни мақсатты жҥзеге асыру ҥрдісімен тығыз байланысты: педагог мҥмкіндіктері мен сыртқы жағдайлардың ара қатынасына талдау жасайды. Ҿз іс-ҽрекеті мен оның компоненттерін (қажеттеліктерді, мотивтерді, мақсаттарды, мақсат пен нҽтиже- лерге жету тҽсілдерін) бағалау жҿніндегі ҿзіндік алгоритмдерді меңгеру шарты ретіндегі ҿзін-ҿзі бағалау педагогтың рефлексиялық іс-ҽрекетінің шарты болып табылады. Сонымен, кез-келген деңгейдегі кҽсіби қҧзіретті маман рефлексия жасауға, яғни қоршаған ортада ҿзінде болып жатқан ҿзгерістерге сын кҿзбен қарап, ойлануға қабілетті. Ғалымдардың зерттеулері бойынша, рефлексиялық іс-ҽрекет педагогтың тҿмендегідей кҽсіби іс- ҽрекетінде айқын кҿріне бастайды: – оқытушы студенттің ойын, зейінін жҽне іс-ҽрекетін мақсатқа бағыттау барысындағы тҽрбиеші мен тҽрбиеленушінің практикалық іс-ҽрекетінде; – студенттің іс-ҽрекетін жобалау ҥдерісінде: педагог студенттің жеке, дара, дербес ерекшеліктерін ескере отырып, оның қабілеттерінің дамуына бағыттайтын оқытудың мақсатына сҽйкес жоба қҧрас- тыру; – педагог ҿз іс-ҽрекетін субъект ретінде ҿзі талдауы, ҿзін-ҿзі бағалауы, сондай-ақ педагог ҿзінің- студенттерін де ҿз іс-ҽрекеттерін талдауға, ой елегінен ҿткізуге, бағалауға кҿмектеседі. Болашақ педагогтардың рефлексия іс-ҽрекеті мынадай қызметтерді атқарады: – жобалау (педагогикалық ҥдеріске қатысушылардың қызметін жобалау); – ҧйымдастырушылық (тиімді ҽдіс – тҽсілдерді ҿзара іс-қимыл нҽтижесінде ҧйымдастыру); – коммуникативтік (педагогикалық ҥдеріске қатысушылардың қарым- қатынастары); – тҥзетуші (іс-қимыл нҽтижесіне ҿзгерістерді ҿзара енгізу). Қазіргі заман талабына сай, болашақ педагогтар рефлексиялық іс-ҽрекетті толықтай меңгеруі тиіс. Осыған орай рефлексиялық іс-ҽрекетті ҧйымдастыруды бірнеше кезеңге бҿлуге болады: 1 кезең – ҿзінің кҥйін талдау-ҿзінің жетістіктерін талдау; 2 кезең – кҥнделікті ҿзін-ҿзі талдау (рефлексивті кҥнделік жҥргізу); 3 кезең – ҽріптестерінің (бірге оқитын достарының) жҧмысын талдау; 4 кезең – ҿзін-ҿзі жҽне басқаларды бағалай алу. Осы кезеңдерді орындау барысында ҽрбір болашақ педагог ҿзіне рефлексивті іс-ҽрекетті жҥзеге асыру кҥнделігін толтыруы қажет. Алдағы уақытта не жасауым керек? Бҥгін қандай жҧмыстар атқардым? Тапсырмалар қаншалықты орындалып жҥр Осы уақытқа дейін қандай жетістіктерге жеттім? Болашақ педагогтардың рефлексиялық іс-ҽрекетін дамыту мақсатында тҿмендегідей жаттығу- ларды орындатудың маңызы зор: жүктеу/скачать 6,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|