Bulletin «Педагогика ғылымдары» сериясы
жүктеу/скачать 6,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Майлыбаева Вестник
| -
педагог мамандардың ҧлттық санасын қалыптастыру; - жастардың санасына туған халқына деген қҧрмет, сҥйіспеншілік, мақтаныш сезімдерін ҧялату, ҧлттық рухын дамыту; - тіл, дін, діл оның тарихын, мҽдениетін, ҿнерін, салт-дҽстҥрін, рухани-мҽдени мҧраларды қастерлеу; - жастардың бойында адамгершілік, жанашырлық, мейірімділік, қайырымдылық, сенімділік, намысшылдық, ҧлттық сезіміні мен мінез-қҧлықтарын қалыптастыру сияқты міндеттерді орын- дағанда ғана басты мақсатқа жетеміз. Ҧлттық қҧндылықтарды зерттеушілердің бірі, А.Қасабек: «Ҧлттық діл мен діни сенімдер арасын- да тығыз байланыс бар. Тарихымызға ҥңілсек осындай байланыстарды халқымыздың санасында кең орын алған аңызда аңғартады. Аңыздың негізгі ҿзегі – мҽңгілік, мҽңгі-бақи ҿмірлік, жанның мҽңгі бақи екендігіне сену, оны мҽңгілік етуге талпыну. Осындай сенім арқылы адамның рухани тҥп- қазығы нығыздалған, ділі нығайған. Рухани тҧтастық бар жерде текті адам белсенділік арқылы қоғамдық қатынастарды шыңдайды», – деп кҿрсетеді [8]. Біздің ойымызша, ең алдымен болашақ педагог тҧлғасы мен оның ҧлттық жҽне трансҧлттық білімдік кеңістіктегі кҽсіби ҽрекетінің роліне шынайы баға берілуі тиіс. Сонымен қатар, жаһандану жағдайындағы халықаралық ҽрекеттестікке дайындығының теориялық ҽдіснамалық негіздері жаңар- тылуы қажет. Ҧлттық сананы жетілдірудің бір жолы – жастар бойында ҽлемдік кҿзқарас қалыптастыру. Ҽлемдік кҿзқарас элементтері ҿзіне этникалық қҧндылықтарды қосады. Ҿмірлік тҽжірибе ең алдымен отба- сында қалыптасады. Адамдардың ҧлттық мҽдени, педагогикалық ерекшеліктерімен анықталады. Ҧлттық сананы қалыптастыру этностық этномҽдени қажеттіліктерде Қазақстан ҧлттық саясатының анықтаушысы болып есептеледі [9]. Бҧл ҥдеріс ішкі жҽне сыртқы факторлардың қайта жаңғырылуы- мен жҥргізіледі. Ең алдымен оған білім мен тҽрбиелік орта ҽсер етеді. XXI ғасыр – мҽдениеттер тҥйісуі, мҽдениеттер сҧхбаты, мҽдениеттер тоғысуы, мҽдениеттердің кірісуі, мҽдениеттер кҥресі заманы. Ендігі ҿркениеттің келешек тағдыры да осы мҽдениеттер тҥсініс- тігіне тҽуелді дейтін қоғамдық пікір қалыптасқаны шындық. Олай болса, қазіргі болмыстың, мҧсыл- мандық дҥниетанымның мҽдени-философиялық бейнесін қалыптастыру дҽуір талабы, жаһандану ҥдерісіндегі идиоэтникалық келбет сҧранысы. Болашақ педагог мамандардың жаһандану жағдайын- Абай атындағы ҚазҰПУ-ң ХАБАРШЫСЫ «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(57), 2018 53 дағы қҧзыреттілігін қалыптастыру мҽселесі педагогикалық-психологиялық жҽне ҧлттық қҧныдылық тҧрғысында тереңдете зерттеуді қажетсінеді. Жаһандану мҽселесінің маңыздылығы ең алдымен ел ішіндегі жҽне елдер арасындағы ҿзара қатынастардың ҿзгеруімен, сонымен қатар жеке жҽне қоғам- дық сананың ҿзгеруімен де анықталады. Жоғары оқу орындарының оқу-тҽрбие ҥдерісінде пайдалану арқылы жастарымыздың бойында ҧлттық рухани - адамгершілік қҧндылықтарды жҥзеге асыру бҥгінгі кҥннің ҿзекті мҽселесі болып табылады. Бҧл мҽселе: Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында: «Ҧлттық жҽне жалпы адамзаттық қҧндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға жҽне кҽсіптік шыңдауға бағытталған сапалы білім алу ҥшін қажетті жағдайлар жасау» - деп атап кҿрсетілген [10]. Ҧлттық қҧндылықтарды болашақ педагог мамандардың жҽне сол арқылы оқушы жастардың бойына сіңірудің тағы бір маңызды бағыты, ҿзін-ҿзі бағалай білуге бет бҧру, ҧлттық байлығымызды игеру, ҧлттық сананы дамыту. Қорыта келе, болашақ педагог мамандардың жаһандану жағдайындағы қҧзыреттілігін ҧлттық қҧндылықтар негізінде қалыптастыру жҥйесі дегеніміз – педагогтардың ҧлттық қҧндылықтар жайлы ғылыми теориялық, философиялық жҽне психологиялық ҧғымдары мен тҥсініктерін қалыптастыруға бағытталған жҧмыстың мызғымас реттілігі. Ҧлттық қҧндылықтар болашақ педагог маманның тҧлға- сындағы басты қасиеттер ретінде орнығып, іс-ҽрекетінде кҿрініс беріп, оның қазақ ҧлтының ҿкілі екендігін бейнелеп тҧруы маңызды. Сонымен қатар оқу орны тҧтынушының бҥгінгі мҥддесіне ғана емес, келешек тағдырына (карьерасына, материалдық жҽне рухани ынсап-берекесіне) ықпал ететін- дей білім беруі тиіс. Осы тҧрғыдан келгенде, болашақ маманның сапасын оның білімділігі мен қҧзы- реттілігін анықтайды. Еңбек нарығы осы қасиетті талап етіп отыр. Бҧдан шығатын қорытынды: білім сапасы - ҿмір сапасының негізі. Пайданылған әдебиеттер тізімі: 1. ҚР Президенті – Н.Ә. Назарбаевтың 2018 жылдың10 қаңтарында жарияланған «Тӛртінші ӛнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Жолдауы. 2. Теодор Левитт 1983 году (англ. Theodore Levitt ),профессор Гарвардской школы бизнеса опубликовал статью «Глобализация рынков», ('Globalization of Markets'), опубликованной в майско-июньском выпуске 1983-го 'Harvard Business Review'. 3. Арцишевская Е.И., Кабардов М.К. Типы языковых и коммуникативных способностей и компетенций / Вопросы психологии. 1996. - №1. – С. 34-49. 4. Fessler D. M. Home education regulations: What parents need to know about Ohio home education regulations. Cassidy & Nells Pub. Dayton, OH. 2008. // http://www.bologna-center.com/ru/node/711 5. Қазақстан Республикасындағы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2010 ж. 6. Тәлім тәрбие тұжырымдамасы // Қазақстан мұғалімі, 1993 жыл 5 ақпан. 7. Персонс Т. Крымский С.Б. Контуры духовности: новые контексты индивидуальности. // Вопросы философии. 1992. – №12. – С.213. 8. Қасабек А. Ұлттық ділі // Ақиқат. – 2000. – №8-9. – Б. 35-41. 9. Қазақ Совет энциклопедиясы. – Алматы: ҚазССР Ғылым Академиясы, 1977. – 631 б. Т.11. – Б 261. 10. Қазақстан Республикасының білім туралы заңы. Заң актілерінің жиынтығы. – Алматы: ЮРИСТ, 2007. – Б 192. ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №1(57), 2018 54 жүктеу/скачать 6,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|