Cадыкова Г. А., аға оқытушы; Нургазинова М. К., аға оқытушы



бет21/24
Дата07.02.2022
өлшемі303,19 Kb.
#84573
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24
Байланысты:
Математика талапкерге

a1 a2 ... an


Арифм. орта 
n
a1,a2.,...,an -берілген шамалар, n-олардың саны.
1-мысал: 19,23,30,44 сандарының арифметикалық ортасын табыңыз.
Арифм. орта   29

Шамалардың көбейтіндісінен алынған дәреже көрсеткіші осы шамалардың санына тең түбірді геометриялық орта деп атайды. Геом. орта n a1 a2 ...an a1,a2.,...,an -берілген шамалар, n-олардың саны.
2-мысал: 2,3,12,18 сандарының геометриялық ортасын табыңыз.

Геом. орта 4 21 31218  4 1296  6
§5 НАҚТЫ САНДАР
5.1. Иррационал сандар. Нақты сандар.
Иррационал (рационал емес) сан деп, ақырсыз периодсыз ондық бөлшек түрінде жазуға болатын санды атайды. Мысалы, 0,101 10 1110
11110... .
Математикада белгілі π саны, е саны (натурал логарифм негізі) – иррационал сандар.
Иррационал сан түсінігіне келтіретін мысалды мына теорема береді: «Квадраты 2-ге тең рационал сан жоқ». Басқаша айтқанда, рационал сандар жиынында

х2  2  0 теңдеуін шешу мүмкін емес. Өйткені, бұл теңдеудің түбірлері 2 мен 2 - иррационал сандар.

Осы сияқты квадраты 5-ке, 7-ге, 10-ға тең рационал сандар жоқ. Квадраты көрсетілген сандарға тең иррационал сандар сәйкес 5, 7, 10 деп белгіленеді. Оларға қарама-қарсы  5,  7, 10 сандары да иррационал сандар.
Рационал және иррационал сандардың бірігуі нақты сандар жиынын береді және оны R арқылы белгілейді.
Кез келген нақты санды ақырсыз ондық бөлшек түрінде жазуға болады. Егер сан рационал болса, онда бөлшек периодты, егер сан иррационал болса, онда бөлшек периодсыз болады. aнақты санының модулі немесе абсолют шамасы деп,
егер aоң сан болса, aсанының өзін; егер aнөл болса, нөлді; егер aтеріс сан болса, - aсанын айтады.
35. Сөйлемнің дұрысын табыңыз:
А) Рационал сандардың барлығы нақты сандар емес.
В) Рационал сандардың барлығы нақты сандар.
С) Барлық нақты сандар рационал сандар
D) Барлық нақты сандар рационал сандар емес Е) Барлық нақты сандар иррационал сандар Шешуі:
Q R, R Q, R I, Q I R, Q I бос мүше болғандықтан, жауабы: В) Рационал сандардың барлығы нақты сандар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет