Д. А. Ахментаева, Е. С. Караулов, Э. А

УДК 616.379-008.64-08(048.8) 

Д.А. АХМЕНТАЕВА, Е.С. КАРАУЛОВ, Э.А. 
БОЛЕХАНОВА, К.Н. АРЫН, П.Ж. 
ЖАНАБЕРГЕНОВА, А.Б. КАЛДАРБЕКОВА, 
Т.К. ШАРИПОВА 
 
С.Д. Асфендияров атындағы 
Қазақ Ұлттық Медицина 
Университеті № 2 ішкі аурулар 
кафедрасы, іргелес пәндер 
курсымен
 
2
 
ТИПТІ ҚАНТ ДИАБЕТІНІҢ ЗАМАНАУИ 
БАСҚАРЫЛУ ПРИНЦИПТЕРІ (ӘДЕБИЕТТІК 
ШОЛУ) 
 
 
Түйін: 
Бұл статьяда 2 типті ҚД заманауи қант 
төмендетуші 
терапиясының 
мәселелері 
қарастырылған. Осы аталған препараттардың ретті 
және әртүрлі үйлесімді комбинацияларда қолдану 
мәселесі науқастардың өмір сүру сапасына, тағдырына 
тікелей қатысы бар.
 
Түйінді сөздер: 
2 типті қант диабеті, қантты 
төмендететін препараттар, гликерлинген гемоглобин.
 
 
Кіріспе. 
Бүкіләлемдік денсаулық сақтау ұиымының 
сарапшыларының 
анықтамасы 
боиынша 
«Қант 
диабеті» 
барлық 
жастар 
мен 
мемлекеттердің 
проблемасы болып табылады. Қазіргі таңда қант 
диабеті (ҚД) жүрек қантамыр және онкологиялық 
ауруларынан кеиін өлім себептерінің ішінде үшінші 

орында тұр, сондықтан осы аурумен баиланысты 
сұрақтардың шешімі көптеген әлем елдерінде 
мемлекеттік деңгеиге қоиылған [1]. 
ҚД диагностикасы және жіктемесімен аиналысатын 
Халықаралық Сараптаушы Комитетінің пікірі боиынша 
(1997) ҚД – бұл инсулин секрециясының, әсерінің 
бұзылуымен немесе осы аталған факторлардың 
үилесімі нәтижесінде туындыған гипергликемиямен 
сипатталатын метаболикалық бұзылыстардын бір 
тобы [2]. Қауіп тобына келесі адам топтарын 
жатқызады: 

Жасы қырықтан асқандар; 

генетикалық беиімділігі бар; 

ауыр жұқпалы аурумен ауырып шыққандар; 

ауыр жарақаттар мен операция кешкен науқастар; 

ұдаиы 
психологиялық 
стресс 
жағдаиындағы 
науқастар; 

ҚД дамуын арандатушы препарат қабылдаитың 
науқастар 
ҚД 2 типінің анық біріншілік симптомдары жоқ, сол 
себепті оны тек қана лабораторлық зерттеулер 
(биохимиялық қан талдауында, зәр талдауында) 
барысында анықтауға болады. 
Ауру ағымы баяу болса да, ол біршама асқынуларға 
алып келеді, яғни, бетта клеткаларының қызметінің 
таусылуы және атрофиясы әсерінен ҚД тән симптомдар 
дамиды: ашығу сезімі, жиі зәр шығару, бас ауру, 
шаршағыштық, көз көру нашарлауы, салмақ ауытқуы 
[3].
Өзектілігі. 
Қазіргі таңда көмірсу алмасуынын 
компенсацияға жеткізе алатын көптеген, әсер ету 

механизмі әртүрлі препараттар жасалып шығарылған. 
Осы 
препараттардың 
рациональды 
үилесіммен 
колданылуы ҚД ауыратын науқастарда гликемияны 
басқаруды оңаилатады, ал ол өз кезегінде микро- және 
мкроангипатиялық асқынулардың алдын алуында 
маңызды болып табылады.