D құлағым ауырып жүр


E) Кәмшат, Едіге, “Қазақ әдебиеті”



бет26/26
Дата29.12.2021
өлшемі68,32 Kb.
#106390
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26
E) Кәмшат, Едіге, “Қазақ әдебиеті”. 

Етістіктен жасалған дерексіз зат есімді табыңыз. 
А) Тіл байлығы – ой байлығы. 
B) Қоянды қамыс өлтіреді, ерді намыс өлтіреді. 
С) Сол кезде бақыт дегенді бағалай білсемші!... 
D) Қызық еді Аянның мінезі. 
E) Қуанышыма ортақтаса келгендеріңе рахмет. 

Жалқы есім де, жалпы есім де болатын дерексіз зат есімді табыңыз. 
А) Ар. 
B) Шаттық. 
С) Көңіл. 
D) Қайғы. 
E) Мұң. 

Туынды зат есімді табыңыз. 


А) Тымақ – қысқы бас киім. 
B) Ғасырлар сырын шерткен халық даналығы көңіліне ой салды. 
С) Таңертең Батырбек көзін ашып, дереу сағатына қарады. 
D) Мұндай шарт-шұрт қимылдар ұзаққасозылмайды да. 
E) Жетектерінде жеңіл-желпі жүгін артқан жалғыз тайынша. 

Күрделі зат есімді табыңыз. 
А) Тарихшы Әбілғазының шежіресінде жазылған пікірді негізге алды. 
B) Күнұзын аттан түспей, өзге жүргіншілерді бақылады. 
С) Біз сапарға шығар алдында жазушы кітапханасын ақтарып, біраз кеңескен едік. 
D) Біраздан кейін көзге түспей ғайып болды. 
E) Жанын жеген әлдебір ішкі күйзелісін жасырғандай.



Қаратпа сөзді сөйлемді белгілеңіз. 
A) Ойпаттар дегдіп, қыраттар кебе бастайды. 
B) Керуен басы – Жәнібек! 
C) Ойла, шырағым, еліңнің жайын. 
D) Теңіз толқыны күшейді. 
E) Жауынды күз. 
Дұрыс жауап: C

Қаратпа сөзді табыңыз. 


A) Ойпаттар дегдіп, қыраттар кебе бастайды. 
B) Керуен басы – Жәнібек! 
C) Оған қарағым келмейді. 
D) Теңіз толқыны күшейді. 
E) Айналайын, шырағым, сенбісің? 
Дұрыс жауап: E

Қаратпа сөз қатысып тұрған сөйлемді белгілеңіз. 


A) Адам емес екенсің ғой, Айдар! 
B) Керуен басы – Жәнібек! 
C) Үшінші, орысты айттыңыз. 
D) Теңіз толқыны күшейді. 
E) Жауынды күз. 
Дұрыс жауап: A

Қаратпа сөзді белгілеңіз. 


A) Пай-пай, киелі неткен жер! 
B) Балаларым, сөзімді тыңда. 
C) Қырға құстар келді. 
D) Әнеки, ілулі тұр ақ семсері. 
E) Қасыңдамын, міне, тұрмын. 
Дұрыс жауап: B

Қаратпа сөзді көрсетіңіз. 


A) Мүмкін сәл кідіре тұрарсыз. 
B) Немене риза емеспісің? 
C) Амал қанша осылай болды. 
D) Сөйтіп ол Домалақ ана атанды. 
E) Алма, кітаптарыңды әкел. 
Дұрыс жауап: E

Қаратпа сөзді белгілеңіз. 


A) Әукім-әукім, торпағым. 
B) Тек не бұйырсаң да, тезінен бұйырғайсың! 
C) Байқаймын, ауыл әлі алыста. 
D) Рас, сізді күтіп отыр едім. 
E) Ұмытпа, бүгін бар. 
Дұрыс жауап: A

Қаратпа сөз қатысып тұрған сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Сенің ойынша, дұрыс па? 
B) Бәсе, бұл соның ісі! 
C) Ой, бауырым, дос екенсің! 
D) Әуелі, адамды түсінейік. 
E) Мақұл, айтқаның болсын. 
Дұрыс жауап: C

Қаратпа сөзі бар сөйлемді табыңыз. 


A) Құр, жануар, құр. 
B) О не дегенің? 
C) Өлтіре алмас, алайда, өлеңді ешкім. 
D) Қош болыңдар, амандықпен кездесейік. 
E) Жоқ, дұрыс емес. 
Дұрыс жауап: A

Қаратпа сөз қатысып тұрған сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Дәурен кетті. 
B) Бір топ адам егінге беттеді. 
C) Қысқасы, оқиға бітті. 
D) Еңбек адам баласын даңққа бөлейді. 
E) Жатпалық, жастар, жатпалық. 
Дұрыс жауап: E

Қаратпа сөзді көрсетіңіз. 


A) Мақұл, айтқанын болсын. 
B) О, шіркін, шіркін. 
C) Сәлем саған, туған ел. 
D) Иә, әңгіме айта отыр. 
E) Жақсы, сынап берейін. 
Дұрыс жауап: D

Қаратпа сөзді табыңыз. 


A) Құр, жануар, құр-құр. 
B) О, не дегенің? 
C) Өлтіре алмас, алайда, өлеңді ешкім. 
D) Қош болыңдар, амандықпен кездесейік. 
E) Жо-жоқ, дұрыс емес. 
Дұрыс жауап: А

Қыстырма сөзді көрсетіңіз. 


A) Бірақ. 
B) Менің байқауымша. 
C) О, жасаған. 
D) Пай-пай. 
E) Уа, шіркін. 
Дұрыс жауап: В

Қыстырма сөзді табыңыз. 


A) Иә. 
B) Еһе. 
C) Шынында. 
D) Апырау. 
E) О, сиқыр. 
Дұрыс жауап: С

Қыстырма сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Қарағым, бүгін күн жұма ғой. 
B) Қой, не де болса қалмайық енді. 
C) Жүрегім, ойбай, соқпай енді. 
D) Дүниеде, сірә, сендей маған жар жоқ. 
E) Уа, халқым, құлаш жаздың кең өріске. 
Дұрыс жауап: D

Қыстырма сөзді анықтаңыз. 


A) Алақай. 
B) Әрине. 
C) Кінәлі. 
D) Жолдастар. 
E) Қап. 
Дұрыс жауап: В

Одағайды көрсетіңіз. 


A) Е, отағасы қай жаққа барасыз? 
B) Балам, қандай ойыңыз бар? 
C) Қысқасы, бәрің қалмай барыңдар. 
D) Мен не қылдым, япырмау? 
E) Өзі тіпті көшелі кісі боп қапты. 
Дұрыс жауап: D

Одағай сөзді анықтаңыз. 


A) Достар, әрқашан мұқият болыңдар. 
B) Айналайын-ай, үйін сағынған ғой. 
C) Моһ-моһ, сен менің асау тайым. 
D) Айталық, сізбен келістік, сонда не болды? 
E) Менің күнделігімді қарап жіберші, апа. 
Дұрыс жауап: С

Одағай сөзді көрсетіңіз. 


A) Бәрекелді, мынау қызық екен. 
B) Армандарына жетіп, көңілдері бір жайланды. 
C) Өмір өтті, озды, қартайды. 
D) О заман да, бұ заман, мұндай сұмдық естіп пе ең? 
E) Жанатбек, мынаны қарай тұр. 
Дұрыс жауап: А

Төл сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 


A) “Тарақ” деген сөздегі “та” буыны – ашық буын. 
B) Ұста: “Бұны қайдан көрдім?” – деп ойлады. 
C) “Қол ұстату” деген ырым осы. 
D) “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жырын оқыдың ба? 
E) Сен дегенде ойым таза. 
Дұрыс жауап: B

Автор сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 


A) –Бұл не деген жұмбақ? – десті екеуі. 
B) “Аққу көлі” балетін көрдің бе? 
C) “Ат” – көп мағыналы сөз. 
D) Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы. 
E) Ендеше, жөніңді біл, шығарма үніңді. 
Дұрыс жауап: A

Төлеу сөзді сөйлемді анықтаңыз. 


A) “Тарақ” деген сөздегі “та” буыны – ашық буын. 
B) Ұста бұны қайдан көргенін ойлады. 
C) “Қол ұстату” деген ырым осы. 
D) “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жырын оқыдың ба? 
E) Ұста: “Бұны қайдан көрдім?” – деп ойлады. 
Дұрыс жауап: B

Төл сөзді сөйлемді табыңыз. 


A) “Қалауын тапса, қар жанады,” – деген мақал – үлкен философия. 
B) “Көзімнің қарасы” – махаббат әні. 
C) Киноға барайын деп едім. 
D) Өзім де солай деп ойладым. 
E) Қоян “батыр” қорыққаннан зыта жөнелді. 
Дұрыс жауап: A

Автор сөзі төл сөзінен кейін тұрған сөйлемді анықтаңыз. 


A) Баланың ермегі – “Ақсүйек”, ”Соқыр теке”. 
B) “Осы күні сол ара жайнаған қызыл гүл,” – дейді. 
C) Ол: “Бұл не деген жұмбақ?” – деп ойлады. 
D) Ұста: “Бұны қайдан көрдім?” – деп ойлады. 
E) “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жырын оқыдың ба? 
Дұрыс жауап: B

Төлеу сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Сен дегенде сөз бар ма? 
B) Әй дер әже, қой дер қожа жоқ. 
C) Баланың соңғы ермегі – “Ақсүйек”. 
D) Осы күні сол жер қызыл гүл екенін айтты ол. 
E) Сауатты болу – дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу. 
Дұрыс жауап: D

Төл сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 


A) “Абай жолы” романы – құнды шығарма. 
B) Ақ көңіл Ақаң “баланың” сырғытпасын сезген жоқ. 
C) Оспан деген әдепті бала. 
D) – Енді не істемекшісің? – деді ана. 
E) Ол ештеңе дей алмады. 
Дұрыс жауап: D

Төл сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 


A) – Бұл не деген жұмбақ? – десті екеуі. 
B) “Аққу көлі” балетін көрдің бе? 
C) “Ат” – көп мағыналы сөз. 
D) Өлең – сөздің патшасы... 
E) Ендеше, жөніңді біл, шығарма үніңді. 
Дұрыс жауап: А

Төл сөзді сөйлемді белгілеңіз. 


A) Сен дегенде сөз бар ма? 
B) Әй дер әже, қой дер қожа жоқ. 
C) Балалардың соңғы ермегі – “Ақсүйек”. 
D) “Осы күні сол ара жайнаған қызыл гүл,” – дейді. 
E) Сауатты болу дегеніміз – дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу. 
Дұрыс жауап: D

Төлеу сөзді сөйлемді табыңыз. 


A) Өлеңдері “Жас Алашта” жарияланды. 
B) “Шұға айныса, амалым жоқ,” – деді Әбдірахман. 
C) Апасының “кішкенесі” – жиырма жаста. 
D) Розаның “Әлиясын” бүкіл қазақ сүйіп тыңдайды. 
E) Білмегенді біле беру керектігін Шәкәрім айтып еді. 
Дұрыс жауап: Е

Төлеу сөзді сөйлемді көрсетіңіз. 


A) “Құстар қайтып барады” – тамаша ән. 
B) Ай, білмеймін, бар себеп сол ғана ма? 
C) Кемпір оның далаға шығып кетуін өтінді. 
D) Әр жақсыны көргенде ғибраттану керек. 
E) “Ол ешкімге тіс жармады,“ - деді Айжан. 
Дұрыс жауап: С

Тағысын тағылар, тағы басқалары деген сөздер қысқартылып жазылғанда қойылатын тыныс белгісін көрсетіңіз. 


A) Сызықша. 
B) Көп нүкте. 
C) Үтір. 
D) Нүкте. 
E) Нүктелі үтір. 
Дұрыс жауап: D

Көп нүктенің қойылатын жерін көрсетіңіз. 


A) Бірыңғай мүшелер арасына. 
B) Бастауыш пен баяндауыш арасына. 
C) Оқиға толық аяқталмай тоқталса. 
D) Қысқартылған сөзден кейін. 
E) Ой санамалап айтылса. 
Дұрыс жауап: C

Нүкте қойылатын жерді көрсетіңіз. 


A) КПИ, АлМУ (араларына). 
B) Км, м, кг (ұзындық өлшемі қысқартылғанда). 
C) Цифрадан не әріптен соң жарты жақша қойылса. 
D) Кітаптағы тақырыптардың атынан соң. 
E) Драмалық шығармаларда әр кейіпкердің атынан кейін қойылады. 
Дұрыс жауап: Е

Нүкте қойылмайтын жерді белгілеңіз. 


A) Нүкте тиянақталған ойды білдіретін хабарлы сөйлемнен кейін. 
B) Адамның аты, тегінің бас әріптері шартты түрде қысқартылғанда. 
C) Тағысын тағылар, тағы басқалар деген сөздер қысқартылып алынғанда. 
D) Жыл, ғасыр, сағат қысқартылып қолданса. 
E) Қандай, неткен есімдіктері қуаныш мағынасын білдіріп тұрса. 
Дұрыс жауап: Е

Стиль түрін анықтаңыз. 


Барлық сілтілердің төмендегідей ортақ химиялық қасиеттері болады. 
A) Көркем әдебиет. 
B) Ауызекі сөйлеу. 
C) Іс-қағаздар. 
D) Ғылыми. 
E) Публицистикалық 
Дұрыс жауап: D

Ауызекі стилін табыңыз. 


A) Жақсы оқитын оқушыларға баса көңіл бөлінсін. 
B) Менен оларға тиетін инедей пайда жоқ. 
C) Бастауыш кім? не? деген сұраққа жауап береді. 
D) Сүт адам организміне өте пайдалы. 
E) Сәулетті Қазақстан – менің елім. 
Дұрыс жауап: B

Ресми стильге жататын қатарды белгілеңіз. 


A) Көркем шығарма. 
B) Ғылыми шығарма. 
C) Өтініш, сенімхат. 
D) Газет-журнал тілі. 
E) Қоғамдық-саяси әдебиет. 
Дұрыс жауап: C

Көркем әдебиет стиліне тән белгіні анықтаңыз. 


A) Ғылымилық. 
B) Бейтараптық. 
C) Образдылық. 
D) Ауызекілік. 
E) Ресмилік. 
Дұрыс жауап: C

Көркем әдебиет стилін көрсетіңіз. 


A) Биылғы қыс сықырлаған аязсыз, құтырынған борансыз жұмсақ басталып еді. 
B) Менен оларға тиетін инедей пайда жоқ. 
C) Гипербола – бір нәрсені екі есе әсірелеп айту. 
D) Жанға сая панамыз – Қазақстан. 
E) Египетте құл иеленуші құрылыс қалыптаса бастады. 
Дұрыс жауап: A

Іс-қағаздар стилін көрсетіңіз. 


A) Радио, теледидар арқылы шолу, сұхбат. 
B) Суреттеу, ауыспалы мағыналы сөздер. 
C) Қарапайым сөздер, кәсіби сөздер. 
D) Құжаттар, бұйрықтар, анықтамалар. 
E) Ғылыми мақалалар, лекциялар. 
Дұрыс жауап: D

Публицистикалық стильдің жазбаша түрін көрсетіңіз. 


A) Лирика. 
B) Повесть. 
C) Пьеса. 
D) Мақала. 
E) Поэма. 
Дұрыс жауап: D

Ауызекі сөйлеу стиліне жатады. 


A) Радио, теледидар арқылы шолу, сұхбат. 
B) Суреттеу, ауыспалы мағыналы сөздер. 
C) Қарапайым сөздер, кәсіби сөздер. 
D) Құжаттар, бұйрықтар, анықтамалар. 
E) Ғылыми мақалалар, лекциялар. 
Дұрыс жауап: C


Дара бастауышы бар сөйлемді белгілеңіз. 
A) Талаптыға нұр жауар. 
B) Еңбек түбі – береке. 
C) Үш салт атты жүріп келеді. 
D) Шу өңірі өнімді мол береді. 
E) Сегіз қырлы, бір сырлы. 
Дұрыс жауап: A

Сөйлем мүшелері құрамына қарай нешеге бөлінетінін көрсетіңіз. 


A) 3. 
B) 2. 
C) 4. 
D) 1. 
E) 5. 
Дұрыс жауап: A

Жасырын тұрған бастауышы бар сөйлемді белгілеңіз. 


A) Ол жығылып қалды. 
B) Табиғат – біздің досымыз. 
C) Марат күліп жіберді. 
D) Еңбек етсең, есейерсің. 
E) Ол тыңдағанды жақсы көреді. 
Дұрыс жауап: D

Бастауыш қызметін атқарып тұрған сан есімді көрсетіңіз. 


A) Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар. 
B) Сабақты екеулеп оқыды. 
C) Қызыл шұбары – он үш. 
D) Отыз – онға бөлінеді. 
E) Сексенді екіге бөл. 
Дұрыс жауап: D 

Бастауыш қай сөз табынан екенін анықтаңыз. 


Кейбіреулері сәл тоқтады. 
A) Зат есім. 
B) Сын есім. 
C) Есімдік. 
D) Етістік. 
E) Одағай. 
Дұрыс жауап: C

Бастауыш қызметін атқарып тұрған етістікті көрсетіңіз. 


A) Бұл – Еркебұлан сөзі. 
B) Кешікпей Абайлар да аттанды. 
C) Келгендер – осы ауылдың адамдары. 
D) Орамалың бар ма? 
E) “Тұр орныңнан,” – деп әмір етті. 
Дұрыс жауап: C

Бастауыш қызметіндегі есімшені табыңыз. 


A) Ол – күлдіргі бала. 
B) Оқыған озады. 
C) Мақсат ән айтты. 
D) Армансыз адам болмайды. 
E) Арманға жету керек. 
Дұрыс жауап: B

Есімдіктен болып тұрған бастауышты анықтаңыз. 


A) Маған сыйлық әкелді. 
B) Мен еңбекті бағалаймын. 
C) Ана сүтін ардақта. 
D) Оның төрттен бірін ал. 
E) Сыйлық бәріне жетті. 
Дұрыс жауап: B

Үйірлі бастауышты табыңыз. 


A) Омар және Арман қырман басында жүр. 
B) Күле беру – ыңғайсыз. 
C) Жұмысы жоқтық аздырар адам баласың. 
D) Өзіміз де жүргелі отырмыз. 
E) Тыңдау – мәдениеттілік белгісі. 
Дұрыс жауап: C

Жалпылау есімдігінен болған бастауышты табыңыз. 


A) Бәріміз уәдені орындадық. 
B) Жата-жастана айтарсыз. 
C) Мен ертең келемін. 
D) Қашан келесіңдер? 
E) Біз тез келдік. 
Дұрыс жауап: A

Жалқы есімнен болған бастауышты белгілеңіз. 


A) Жиырма – тақ сан. 
B) Сара қуанды. 
C) Ол сүрініп кетті. 
D) Поезд уақытында келді. 
E) Орындық әкеленді. 
Дұрыс жауап: B

Үйірлі бастауышты көрсетіңіз. 


A) Омар және Арман қырман басында жүр. 
B) Күле беру – ыңғайсыз. 
C) Билеті барлар орындарына жайғасты. 
D) Өзіміз де жүргелі отырмыз. 
E) Тыңдау – мәдениеттілік белгісі. 
Дұрыс жауап: C

Тек тұрлаулы мүшелерден тұрған сөйлемді белгілеңіз. 


A) Атың әдемі екен. 
B) Оның өзі шеткерірек тұр екен. 
C) Көп ұзамай жауын басылды. 
D) Өңі алабұрта күрең тартқан. 
E) Бүгін сабақта Әмір жоқ. 
Дұрыс жауап: A

Үйірлі баяндауышты белгілеңіз. 


Есті адамдарда бар қасиет – уайым жеу. 
A) Есті. 
B) Адамдарда. 
C) Бар. 
D) Қасиет. 
E) Уайым жеу. 
Дұрыс жауап: Е

Зат есімнен болған баяндауышты көрсетіңіз. 


Сендер өмірдегі ең бақытты адамсыңдар. 
A) Сендер. 
B) Өмірдегі. 
C) Ең. 
D) Бақытты. 
E) Адамсыңдар. 
Дұрыс жауап: Е

Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылған сызықшаны белгілеңіз. 


A) Еңбек - өмір рахаты. 
B) Олар бір-бірлеп келе бастады. 
C) Үйде екі-ақ адам отыр. 
D) Телефон-автомат бұзылып қалыпты. 
E) Ол мәселені шешіп кетті. 
Дұрыс жауап: А

Анықтауыш қатысып тұрған сөйлемді табыңыз. 


A) Білімдіден шыққан сөз талаптыға болсын кез. 
B) Іздеген жетер мұратқа. 
C) Тау жақтан баяу жел еседі. 
D) Әбіштен келген екен. 
E) Жауын сіркіреп тұр екен. 
Дұрыс жауап: С

Толықтауыш қатысып тұрған сөйлемді белгілеңіз. 


A) Сәуле кеше келді. 
B) Алатау - әсемдіктің символы. 
C) Ол шешесіне хат жазды. 
D) Сымбат – үлгілі қыз. 
E) Баласы тиянақты екен. 
Дұрыс жауап: С

Пысықтауыш қатысып тұрған сөйлемді анықтаңыз. 


A) Асқар тауды кеуделеп жүріп келеміз. 
B) Жас мұраты – білім. 
C) Ауыл ақсақалы жастарға алғыс айтты. 
D) Омар жолдасымен кездесті. 
E) Тақырыбы дұрыс емес. 
Дұрыс жауап: А

Оңашаланған айқындауышы бар сөйлемді табыңыз. 


A) Отарбай, жас мұғалім, сабақты жақсы өткізді. 
B) Оспан – Амангелді батырдың жолдасы. 
C) Бұл жорыққа Барақ батыр қатысады. 
D) Қаз дауысты Қазыбек би – орта жүздің биі. 
E) Абылай хан – үш жүзді біріктірген хан. 
Дұрыс жауап: А

Оңашаланған айқындауышы бар сөйлемді белгілеңіз. 


A) Уақыт біз үшін, еңбек адамдары үшін, істейді. 
B) Айқындық – сөздің басты артықшылығы. 
C) Бұл жорыққа Барақ батыр қатысады. 
D) Қаз дауысты Қазыбек би – орта жүздің биі. 
E) Абайдың терең мәнді бейнелі сөздері ел ішінде мақал болып кеткен. 
Дұрыс жауап: А

Бірыңғай мүшелі сөйлемді белгілеңіз. 


A) Мен сендерге көргенімді айтамын. 
B) Жел соқпай, құс шуламай – бәрі жым-жырт. 
C) Тыңда, дала, Жамбылды. 
D) Дүниеде, сірә, сендей жар жоқ маған. 
E) Дариға, домбырамды берші маған. 
Дұрыс жауап: В

Жақсыз сөйлемді табыңыз. 


A) Ауылдың малы өсті. 
B) Асан ұйықтап қалды. 
C) Досанның тауға барғысы келді. 
D) Бұл - үлкен сыйлық. 
E) Ермек өте жақсы оқиды. 
Дұрыс жауап: C

Сөйлемдер ішінен жақсыз сөйлемді табыңыз. 


A) Мен оны тыңдадым. 
B) Сен оны ұнатпайсың. 
C) Менің тыңдағым келеді. 
D) Көп оқисың. 
E) Емтиханға барамын. 
Дұрыс жауап: C

Жақсыз сөйлемді табыңыз. 


A) Менің оқуға түсуім керек 
B) Ұлжан ойлана қарап отыр. 
C) Асан әдемі. 
D) Олар келді. 
E) Айнаш күлді. 
Дұрыс жауап: A

Сөйлемдер ішінен жақсыз сөйлемді белгілеңіз. 


A) Мен елдің жіберген емшісімін. 
B) Ол еш уақытта қуанған емес. 
C) Кімнің кетіп жатқанын біліп болмайды. 
D) Ораз отыр. 
E) Бақыт кеше келді. 
Дұрыс жауап: C

Жақсыз сөйлемді анықтаңыз. 


A) Сәуле кешікті. 
B) Алтын асылдығымен қымбат. 
C) Алматы көркеюде. 
D) Ұялмас бетке талмас жақ беру керек. 
E) Көп тыңда, аз сөйле. 
Дұрыс жауап: D

Жақсыз сөйлемнің жасалу жолдарына ықпал ететін жұрнақтар. 


А) –қы, -кі, -ғы, -гі. 
В) –а, -е, -й. 
С) –атын, -етін. 
D) –лы, -лі. 
Е) –да, -де 
Дұрыс жауап: А

Баяндауыштың бір өзі сөйлемге негіз болатын жай сөйлемнің түрін белгілеңіз. 


А) Жақсыз сөйлем. 
В) Құрмалас сөйлем. 
С) Жай сөйлем. 
D) Толымды сөйлем. 
Е) Жақты сөйлем. 
Дұрыс жауап: А

Жақты сөйлемді көрсетіңіз. 


А) Енді сізге айтуға тура келді. 
В) Біздің ашық сөйлесуіміз керек. 
С) Ол дос жүрегіне сенеді. 
D) Нені айтып отырғанын түсініп болмайды. 
Е) Менің айтқаным келді. 
Дұрыс жауап: С

Жақты сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Оның Абайды білгісі келді. 
B) Енді сізге айтуға тура келді. 
C) Біздің ашық сөйлесуіміз керек. 
D) Ол дос жүрегіне сенеді. 
E) Нені айтып отырғанын түсініп болмайды. 
Дұрыс жауап: D

Жақсыз сөйлемнің анықтамасын көрсетіңіз. 


A) Бір ғана сөзден жасалса. 
B) Іс, оқиғаны баяндамай, атап қана тұратын сөйлем. 
C) Сөйлемнің оқшау келетін түрі. 
D) Баяндауыштың өзі сөйлемге негіз болатын түрі. 
E) Ойға қатысты сөйлем мүшелерінің қатысуы. 
Дұрыс жауап: D

Жалаң сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Талай сырды атқардық. 
B) Мен елдің елшісімін. 
C) Рахмет күлді, қуанды. 
D) Біздің замандасымыз қандай екен? 
E) Қазақтың осынысы ұнайды. 
Дұрыс жауап: С

Жайылма сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Мен кетіп барамын. 
B) Сендер қараңдар. 
C) Үй жап-жарық. 
D) Ол өте көркем жігіт. 
E) Айдала. 
Дұрыс жауап: D

Атаулы сөйлемді анықтаңыз. 


A) Сені тексергім келіп тұр. 
B) Тәңірберген осы жолы үндемеді. 
C) Айсыз қараңғы түн. 
D) Инабаттылықты қастерлейік. 
E) Еңбек етсең, емерсің. 
Дұрыс жауап: С

Толымды сөйлемнің анықтамасын көрсетіңіз. 


A) Бастауышы бар, баяндауышпен қиыса байланысқан сөйлем. 
B) Бастауышы жоқ сөйлем. 
C) Ойға қатысты сөйлем мүшелері қатынасқан сөйлем. 
D) Ойға қатысты сөздің толық берілмеген сөйлем түрі. 
E) Тек бастауыш пен баяндауыштан құралған сөйлем. 
Дұрыс жауап: С

Атаулы сөйлемді табыңыз. 


A) Бұрқыраған ақ қар. 
B) Беті албыраған қыз келді. 
C) Сулы жерде шөп өседі. 
D) Көрмегеніңді көрдің. 
E) Өркенің өссін. 
Дұрыс жауап: А

Толымды сөйлемді анықтаңыз. 


A) Күздің суық түні. 
B) – Жоқ. 
C) Келгеніне екі сағат өтті. 
D) – Сен түс көрдің бе, жаным? 
E) – Иә. 
Дұрыс жауап: D

Атаулы сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Бала күнім. 
B) Төле би кім болады? 
C) Негметжан! – деді Балуан Шолақ. 
D) Ақыры ай туды. 
E) Ауа ылғал тарта бастаған сияқты. 
Дұрыс жауап: А

Ыңғайлас салаластың ішіндегі қайталанбай келетін жалғаулықты атаңыз. 


A) Да, де. 
B) Және. 
C) Сондықтан. 
D) Бірде. 
E) Болмаса. 
Дұрыс жауап: B

Баяндауыштары тұлғалас, мағыналас болатын салаластың түрін көрсетіңіз. 


A) Ыңғайлас. 
B) Себеп-салдар. 
C) Түсіндірмелі. 
D) Қарсылықты. 
E) Кезектес. 
Дұрыс жауап: A

Тек жалғаулықты болатын салаластың түрін белгілеңіз. 


A) Ыңғайлас. 
B) Себеп-салдар. 
C) Түсіндірмелі. 
D) Кезектес. 
E) Қарсылықты. 
Дұрыс жауап: D

Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлемді табыңыз. 


A) Бұл жердің дәнін мен сепкендіктен, өзгеңнен гөрі менің жаным қатты ауырды. 
B) Сізден сұрайтынымыз мынау: бізге қамқоршы болыңыз. 
C) Олар қыстаудан шықпайды, өйткені төлді қорада ұстау керек. 
D) Мал өріске қарай шұбатыла жөнелді. 
E) Асқар бұл сұраққа жауап таба алмай, ұзақ үнсіз отырды. 
Дұрыс жауап: B

Жай сөйлемдері жалғаулықты шылаусыз байланысатын салалас түрін атаңыз. 


A) Түсіндірмелі. 
B) Себеп-салдар. 
C) Ыңғайлас. 
D) Қарсылықты. 
E) Кезектес. 
Дұрыс жауап: C

Бірінші жай сөйлемде сілтеу мәнді сөздер қолданылатын салалас түрін көрсетіңіз. 


A) Себеп-салдар. 
B) Кезектес. 
C) Қарсылықты. 
D) Түсіндірмелі. 
E) Ыңғайлас. 
Дұрыс жауап: D

Қарсылық салалас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Құнанбай Ұлжан қасына отырды да, Мәкіш пен Абайдың жүзіне қарады. 
B) Сізден сұрайтынымыз мынау: бізге қамқоршы болыңыз. 
C) Олар қыстаудан шықпайды, өйткені төлді қорада ұстау керек. 
D) Мал өріске қарай шұбатыла жөнелді. 
E) Ән басылып қалды, бірақ гитара сазы тоқталған жоқ. 
Дұрыс жауап: E

Құрмалас сөйлемді табыңыз. 


A) Ол асып та, тасып та сөйлейді. 
B) Қарағым, бермен екл. 
C) Ақылды қарттан нақыл шығады! 
D) Сен, сірә, жексенбі күні келерсің, не дүйсенбі күні келерсің. 
E) Ерлік көрсеткен ер болар. 
Дұрыс жауап: D

Салалас құрмалас сөйлемнің неше түрге бөлінетінін көрсетіңіз. 


A) 2. 
B) 3. 
C) 4. 
D) 5. 
E) 6. 
Дұрыс жауап: Е

Ешқашан қайталанбай бір-ақ рет келетін жалғаулықты көрсетіңіз. 


A) Да. 
B) Та. 
C) Де. 
D) Те. 
E) Және. 
Дұрыс жауап: Е

Салдар мәнді жай сөйлемі бұрын орналасқан құрмалас сөйлемді анықтаңыз. 


A) Қостанайдан шыққалы он күн: біз түнде де жүріп келеміз. 
B) Күріш тұқымы суға қолмен себіледі, өйткені тұқым сепкен суға жүре алмайды. 
C) Өзгеңнен гөрі менің жаным қаттырақ ауырар еді: бұл егін дәнін қолымнан мен септім ғой. 
D) Қазір ол сақалың да қырған, киімін де өзгерткен, сондықтан кескін-кейпі де өзгерген. 
E) Қайыр сөзді әрі қарай тереңдеткісі келмеді, сондықтан әңгіме желісін бұрып жіберді. 
Дұрыс жауап: В

Себеп мәнді жай сөйлемі бұрын орналасқан құрмалас сөйлемді көрсетіңіз. 


A) Сізді ешкім шақырған жоқ, сондықтан сіз бармайсыз. 
B) Амалсыз қонуға тура келді, өйткені мезгіл кешкіріп кетті. 
C) Мен қорқып тұрмын, неге десеңіз қолың қатты дейді. 
D) Тереңге балық уылдырық шаша алмайды, неге десең, онда уылдырық оралатын не балдыр, не шөп жоқ. 
E) Кей металдар табиғатта өте аз және таза түрінде кездесуі сирек. 
Дұрыс жауап: А

Жалғаулықсыз қарсылықты салаласты көрсетіңіз. 


A) Құдайдың қарарынан жалбарынып құтылуға болады, бірақ халықтың қарғысынан ешқашан да құтылуға болмайды. 
B) Апай сені елжіретіп сүймейді де, алайда шыж-быж етіп ұрыспайды да. 
C) Дүниенің төрт бұрышын тегіс кезіп шығады, бірақ қайда барса да жолы болмайды. 
D) Баршагүл сәлем беріп еді, - ол қырын қарап кетті. 
E) Сөз бергенге ерме, бірақ бөз бергенге ер. 
Дұрыс жауап: D

Шартты бағыныңқы сабақтас сөйлемді белгілеңіз. 


A) Ұлберген кедей болғанмен, киім-кешектерін таза ұстайтын еді. 
B) Абай үйге кіргенде, Әбіш бар қағазды оқып шыққан еді. 
C) Ол заманда ұл балаға бас кеспесе, қан төкпесе, ат қойылмайтын еді. 
D) Бұл күнде Құнанбай өлсе де, құнанбайлық құрымапты. 
E) Мен де алға қарайтынмын, бірақ көзіме ештеңе көрінбейтін. 
Дұрыс жауап: С

Тыныс белгісі дұрыс қойылған төл сөзді табыңыз. 


A) Ол: “Батыр хал қалай?” деді. 
B) Ол, Батыр, хал қалай? деді. 
C) Ол: “Батыр, хал қалай?” – деді. 
D) Ол: Батыр, хал қалай – деді. 
E) Ол “Батыр, хал қалай?” – деді. 
Дұрыс жауап: С

Тыныс белгісі дұрыс қойылған төл сөзді көрсетіңіз. 


A) “Көлтауысар, көлдің суын құрт,” – деді Төстік. 
B) “Көлтауысар, көлдің суын құрт”- деді Төстік. 
C) “Көлтауысар, көлдің суын құрт” деді Төстік. 
D) Көлтауысар көлдің суын құрт – деді Төстік. 
E) “Көлтауысар, көлдің, суын құрт” – деді Төстік. 
Дұрыс жауап: А

Тыныс белгісі дұрыс қойылған төл сөзді көрсетіңіз. 


A) Абай былай деді: “Баланың жақсысы – қызық, жаманы - күйік”. 
B) Абай былай деді “Баланың жақсысы – қызық, жаманы - күйік”. 
C) Абай былай деді – Баланың жақсысы – қызық, жаманы – күйік. 
D) Абай былай деді – “Баланың жақсысы – қызық, жаманы - күйік”. 
E) Абай былай деді “Баланың жақсысы қызық, жаманы күйік”. 
Дұрыс жауап: А

A) “Биік мансап, биік жартас” – деді Абай. 


B) “Биік мансап – биік жартас”, - деді Абай. 
C) Биік мансап – биік жартас – деді Абай. 
D) Биік мансап, биік жартас, – деді Абай. 
E) “Биік мансап, биік жартас”, - дейді Абай. 
Дұрыс жауап: В

Тыныс белгісі дұрыс қойылған төл сөзді көрсетіңіз. 


A) – Жарқыным жөніңді ұқтыршы, қайда барасың? – деді Мөңке. 
B) – Жарқыным жөніңді, ұқтыршы, қайда барасың? – деді, Мөңке. 
C) Жарқыным, жөніңді ұқтыршы, қайда барасың? – деді, Мөңке. 
D) Жарқыным жөніңді, ұқтыршы, қайда барасың? – деді Мөңке. 
E) – Жарқыным, жөніңді ұқтыршы, қайда барасың? – деді Мөңке. 
Дұрыс жауап: Е



Болымсыз етістіктің жұрнағын табыңыз. 
А) –а, -е. 
В) –ба, -бе. 
С) –жоқ. 
D) –емес. 
E) –ды, -ді. 
Дұрыс жауап: В

Болымсыз етістікті табыңыз. 


А) Мекендейді. 
В) Болады. 
С) Жазып отыр. 
D) Ұзын болады. 
E) Көрінбейді. 
Дұрыс жауап: Е

Болымсыз етістігі бар сөйлемді табыңыз. 


А) Табиғат- халық қазынасы. 
В) Адамдардың табиғатсыз күні болмайды. 
С) Табиғаттың байлығын қорғай білуіміз керек. 
D) «Халықаралық табиғат қорғау қоғамы» құрылған. 
E) Қазақстанда аң-құстар, өсімдіктер қамқорлыққа алынған. 
Дұрыс жауап: В

Сөйлемнен болымсыз етістікті табыңыз. 


Жаңбыр жауса, біз ешқайда бармаймыз. 
А) Жаңбыр. 
В) Жауса. 
С) Біз. 
D) Ешқайда. 
E) Бармаймыз. 
Дұрыс жауап: Е

Болымсыз етістігі бар сөйлемді табыңыз. 


А) Сыныбымызбен концертке барамыз. 
В) Көп оқысаң, көп білесің. 
С) Біз орманға серуенге шығамыз. 
D) Әлияның дәрігер болғысы келмейді. 
E) Оның өнер мектебінде оқығысы келеді. 
Дұрыс жауап: D

Болымсыз етістігі бар мақал-мәтелді табыңыз. 


А) Шебердің қолы көпке ортақ. 
В) Ұста, ұстадан нұсқа. 
С) Ұстамен жақын болсаң, ісің бітер. 
D) Жеті рет өлшеп, бір рет кес. 
E) Ұста пышаққа жарымас, етікші етікке жарымас. 
Дұрыс жауап: Е

Болымсыздық етістігі бар мақал-мәтелді табыңыз. 


А) Еңбек етіп ас ішсең, балдан тәтті болады. 
В) Күшіңе сенбе, адал ісіңе сен. 
С) Ерінген екі істейді. 
D) Жас келсе іске, кәрі келсе асқа. 
E) Ердің атын еңбек шығарады. 
Дұрыс жауап: В

Болымсыз етістігі бар сөйлемді табыңыз. 


А) Қазақ жерінде қолөнер жақсы дамыған. 
В) Жүннен тоқылған киім жылы болады. 
С) Гобелен тоқу өнері жас суретшілерді қызықтырады. 
D) Киіз үйдің ішіне кілем төселмеген. 
E) Ұстамен жақын болсаң, ісің бітер. 
Дұрыс жауап: D

Болымсыз етістікті табыңыз. 


А) Көрген. 
В) Алып тұр. 
С) Дайындалмаған. 
D) Көмектескен. 
E) Күткен. 
Дұрыс жауап: С

Болымсыз етістікті табыңыз. 


А) Дайындалған. 
В) Тиісті. 
С) Кешіріңіз. 
D) Көмектескен. 
E) Кешірмеді. 
Дұрыс жауап: Е

Болымсыз етістіктің жұрнағын табыңыз. 


А) –нікі, -дікі. 
В) –лық, - лік. 
С) –та, -те. 
D) –па, -пе. 
E) –ды, -ді. 
Дұрыс жауап: D

Болымсыздық мағынаны білдіретін мақал-мәтелді табыңыз. 


А) Отан оттан да ыстық. 
В) Не ексең, соны орасың. 
С) Кім жұмыс істесе, сол тоқ. 
D) Ерлік білекте емес, жүректе. 
E) Темірді қызған кезде соқ. 
Дұрыс жауап: D

Болымсыз етістігі бар сөйлемді табыңыз. 


А) Қазақстанның жері кенге бай. 
В) Батыс Қазақстанда мұнай, жанармай өндіреді. 
С) Оңтүстік Қазақстан өңірі көмір өндірмейді. 
D) Қазақстанда мыңдаған кен орындары бар. 
E) Қостанай облысында темір рудасы өндіріледі. 
Дұрыс жауап: С

Болымсыз етістігі бар сөйлемді көрсетіңіз. 


А) Қазақстанда «Ақсу-Жабағылы» қорығы ашылған. 
В) Бұл қорық сан алуан жануарлардың мекені. 
С) Кейбір аңдар мен құстар қамқорлыққа алынған. 
D) Қазақстанда піл мекендемейді. 
E) Саны аз аңдар «Қызыл кітапқа» енгізілген. 
Дұрыс жауап: D 
Туынды етістікті белгілеңіз. 
А) Келеді. 
В) Жеңілдік. 
С) Тазала. 
D) Таза. 
E) Келуші. 
Дұрыс жауап: С

Негізгі етістікті көрсетіңіз. 


А) Аяқта. 
В) Жу. 
С) Тісте. 
D) Жуын. 
E) Баста. 
Дұрыс жауап: В

Тұйық етістікті көрсетіңіз. 


А) Тау. 
В) Қауын. 
С) Жу. 
D) Таулық. 
E) Көшу. 
Дұрыс жауап: Е

Етістік тудырушы жұрнақты көрсетіңіз. 


А) –шы. 
В) –у. 
С) –ла. 
D) –ға. 
E) –рақ. 
Дұрыс жауап: С

Туынды етістікті табыңыз. 


А) Мырзалық. 
В) Жеңілдік. 
С) Сәндік. 
D) Ойлану. 
E) Тазалық. 
Дұрыс жауап: D

Тұйық етістігі бар мақал-мәтелді табыңыз. 


А) Ел-елдің бәрі- жақсы, өз елің бәрінен- жақсы. 
В) Білім – арзан, білу – қиын. 
С) Білімді мыңды жығады, білекті бірді жығады. 
D) Адам досымен мықты, ағаш тамырымен мықты. 
E) Жаман аттан аяғым артық, жаман достан таяғым артық. 
Дұрыс жауап: В

Күрделі етістігі бар мақал-мәтелді табыңыз. 


А) Бұтаға паналаған торғай да аман қалады. 
В) Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар. 
С) Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады. 
D) Қоян көлеңкесінен қорқады. 
E) Туған жердің қадірін шетте жүрсең білерсің. 
Дұрыс жауап: А

Етістік тудырушы жұрнақты табыңыз. 


А) –шы, -ші. 
В) –дай, -дей. 
С) –ырақ, -ірек. 
D) –тас, -тес. 
E) –ды, -ді. 
Дұрыс жауап: D

Туынды етістікті табыңыз. 


А) Көзде. 
В) Көзсіз. 
С) Ақылды. 
D) Ашқан. 
E) Жазды. 
Дұрыс жауап: А 
Болымсыз етістіктің жұрнағын анықтаңыз. 
A) –сыз, сіз. 
B) –ма,-ме, -па, -пе, -ба, -бе. 
C) –ла, -ле. 
D) –лан, -лен. 
E) –лас, -лес. 
Дұрыс жауап: В

Болымсыз етістікті анықтаңыз. 


A) Сөйлеспеді. 
B) Сөйлесті. 
C) Сөйлесіп отыр. 
D) Сөйлесті. 
E) Сөйлеседі. 
Дұрыс жауап: А

Болымсыз етістікті анықтаңыз. 


A) Алма келді. 
B) Кітапты алды. 
C) Алма сатып алды. 
D) Алмасыз тамақ жемейді. 
E) Алманы жина. 
Дұрыс жауап: D

Болымды етістікті анықтаңыз. 


A) Сөйлеспеді. 
B) Отырмады. 
C) Сөйлесіп отыр. 
D) Көрмеді. 
E) Айтпады. 
Дұрыс жауап: С

Болымсыз етістікті анықтаңыз. 


A) Бардың ба? 
B) Әкелдің бе? 
C) Болмайды. 
D) Көрме ашылды ма? 
E) Айтты ма? 
Дұрыс жауап: С 
Негізгі етістіктің анықтаңыз. 
A) Сал. 
B) Баста. 
C) Еңбектен. 
D) Ақылдас. 
E) Арқала. 
Дұрыс жауап: А

Негізгі етістікті анықтаңыз. 


A) Көзде. 
B) Отыр. 
C) Пайдалан. 
D) Ақта. 
E) Сана. 
Дұрыс жауап: В

Туынды етістікті анықтаңыз. 


A) Сөйле. 
B) Отыр. 
C) Достас. 
D) Көр. 
E) Айт. 
Дұрыс жауап: С

Туынды етістіктің анықтаңыз. 


A) Сыпыр. 
B) Бол. 
C) Сана. 
D) Кел. 
E) Апар. 
Дұрыс жауап: С

Берілген жұрнақ қай қатарға жалғанатынын анықтаңыз. 


-дас. 
A) Дос. 
B) Ақыл. 
C) Ой. 
D) Сана. 
E) Пайда. 
Дұрыс жауап: С

Болымсыз етістікті анықтаңыз. 


A) Оқудан қал(ма). 
B) Ұлы шығар(ма). 
C) Аты – Ал(ма). 
D) Ойыншық бар(ма). 
E) Қызық жарна(ма). 
Дұрыс жауап: A

Болымды етістікті табыңыз. 


A) Күлме досыңа, келер басыңа. 
B) Ақыл азбайды, білім тозбайды. 
C) Ұнайтын әндерін тыңдады. 
D) Жігіттің жұмсаған күшін сұрама, істеген ісін сұра. 
E) Бойына мақтанба, ойыңа мақтан. 
Дұрыс жауап: C

Болымсыз етістіктің жұрнағын көрсетіңіз. 


A) -ған, -ген, -қан, -кен. 
B) -ып, -іп, -п. 
C) -ма, -ме, -ба, -бе. 
D) -ыс, -іс, -с. 
E) -ын, -ін, -н. 
Дұрыс жауап: C

Негізгі түбір етістікті көрсетіңіз. 


A) Есептеймін. 
B) Санайық. 
C) Жүр. 
D) Ойланды. 
E) Аяқтау. 
Дұрыс жауап: C

Туынды етістікті анықтаңыз. 


A) Сұрау. 
B) Қолдау. 
C) Жуу. 
D) Шақыру. 
E) Бөлу. 
Дұрыс жауап: B

Күрделі етістікті көрсетіңіз. 


A) Есептеледі. 
B) Қарамаған. 
C) Басылған. 
D) Сенеміз. 
E) Кездесіп тұрады. 
Дұрыс жауап: E





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет