Д. Н. СӘрсекова, Е. М. ҚАспақбаев орманшылық Алматы, 2008

Алынған деректер негiзiнде камеральды жағдайларда биiктiктер графигін сызады және ағаш түрінің, сатының (қабаттың), сүрекдiңнiң орташа биiктiгiн табады (кесте 3.5).

Сүрекдiң жасы жаңа кесілген түбiрлердегi жылдық сақиналар санымен, бұтақ буындары бойынша (қарағай үшiн) немесе бұрғымен 5 жылға дейiнгі дәлдiкпен (сүрекдiңнiң орташа жасы 40 жылға дейiн) немесе 10 жылдық дәлдікпен (сүрекдiңнің орташа жасы 41-160 және одан көп) анықталады. Әр ағаш түрі үшiн жасы, ал сүрекдiңнiң әр сатысы (қабаты) үшiн орташа жасы анықталады.

Табиғи қайта жаңару табыстылығын бағалау бақылау ауданында көз мөлшерiмен жүргiзiледi. Табиғи қайта жаңаруды бағалау кезінде ағаш түрін, өскін құрамын, оның мол болуын, орман аумағында біркелкі орналасуын, биіктігін, жасын, тегі мен жағдайын (жақсы, қанағаттанарлық және қанағаттанарлықсыз) ескеру қажет. Жағдайы деп – өскіннің тіршілік деңгейі түсіндіріледі. Егер өскін әр түрлі жаста және әрқилы биіктікте болса, жасы мен биіктігінің ауытқу шегін белгілеу керек. Бақылау алаңындағы әрбір өсімдіктің молшылығы жобалық жабылуының деңгейін ескеру арқылы баллмен немесе Друде шкаласымен көрсетіледі (кесте 3.6).

Орман астарын сипаттағанда мынандай фенофазалармен және шартты белгiлермен шектелуге болады:

─ - өсiмдiк ендi өсiп келедi, бiрақ, әлi гүлдеген жоқ, қауызы жоқ немесе кiшкене қауыздары бар;