Брацилалия– сөйлеу тілінің қалыптан тыс баяулауы. Шапшаң сөйлеген кезде өздігіне кідіріп, мүдіріп,тоқтап қалу полтрн деген терминмен белгіленеді.
Дисфония – дауыс шығару мүшелерінің қалыптан тыс өзгеруінен дыбыс шығару қабілетінің бұзылуы немесе мүлдем айта алмауы. Синонимдері: дауыстың бұзылуы, дауыстың шаршағыштығы, қырылдап, сырылдап бәсең шығуы.
Алалия – бас ми қабығындағы тіл аймақтарының жастайынан зақымдануының әсерінен баланың сөйлеу тілінің жетілмеуі немесе мүлдем дамымауы.
Афазия – бұл сөйлеу тілінің толық немесе жартылай жойылуы. Мидың жарақаттануы, мидағы ісіктің салдарынан адам сөйлеу қабілетінен айырылады.
Жазбаша тілдің бұзылуы. Жазбаша тілдің бұзылуы екі топқа бөлінеді:
Дислексия – оқу процесінің жартылай бұзылуы.
Дисграфия –жазу процесінің жартылай бұзылуы.
Оқу процесі қалыптаспаған жағдайда аграфия деп атайды.
Сөйлеу тілі кемшіліктерінің ең басты белгісін анықтау және оның біріңғай педагогикалық амалды жүзеге асырудағы маңызын жете зерттеу негізіне осы топтастыруды Р.Е.Левина ұсынған. Осы топтастырудағы сөйлеу тілінің бұзылуын екі топқа бөлінеді:
Бірінші топ – қатынас құралының бұзылуы. Оған фонетикалық және фонетика – фонематикалық дамымауы мен жалпы сөйлеу тілінің дамымауы жатады. Сөйлеу тілінің фонетика – фонематикалық дамымауы тіл дыбыстарын айту және қабылдау ақаулықтарының салдарынан әртүрлі тіл кемістіктері бар балалардың ана тілінде сөйлеу жүйесінің бұзылуы.
Екінші топ – қатынас құралының қолдану кезіндегі бұзылуы. Ондай бұзылуға тұтықпа жатады. Сөйлеу тілінің жалпы толық дамымауы тұтықпа мен тіркесіп аралас қосылған кемістікте болуы мүмкін.
