Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd
жүктеу/скачать 18,62 Mb. Pdf көрінісі
|
Дейл Шунт
- Бұл бет үшін навигация:
- Мтез-к^лыц мацсаты
| Мшез-кулык максаты
Мгнез-цулъщ мацсаты дегенiмiз - окушыга б ш м беру нэтижесшщ кандай болаты- нын накты аныктау. Максат жалпыдан нактыга калай тYpленедi. «Окушынын бш м ш арттыру» сиякты жалпы немесе накты емес максаттарга окушылардын тYpлi мшез- кулыктарына суйене отырып жете аламыз. Кеpiсiнше, окушынын мiнез-кулкындаFы езгеpiстiн эр минутына дейiн есептеп отыратын накты максаттарга уакыт кеп кетедi жэне олар ен басты максат - окыту нэтижесш назардан тыс калдыруы мYмкiн. Ен колайлы максат деп аталган е й максаттын ортасындагы максатты айтуга болады (3.8-косымша). Мiнез-кулык максаты окушы жетiстiгiн керсету Yшiн не ю тейпйн, ал окушы лардын немен айналысып жатканын муFалiмдеpдiн калай бше алатынын сипаттайды (Mager, 1962). Дурыс койылган максаттын терт тYpi бар: 1) окушылардын накты тобы; 2) окушынын накты мiнез-кулкы бiлiмге катысты эрекеттер нэтижесiнде кеpiнiс беpедi; 3) окушынын мшез-кулкы кеpiнiс табатын жагдайлар немесе контекстер; 4) максатка жеткейн не жетпегенiн аныктау Yшiн окушынын мшез-кулкын ба- галайтын елшем. 128 Бихевиоризм Максаттын бул терт TYpiH былайша керсетуге болады: ¥ксас емес белшектердщ бeлiмдерiн косуга катысты ceri3 есептщ 3) тeртiншi сынып окушылары 1) олардьщ кемiнде жетеушщ 4) дурью косындысын таба алады 2). 3.8-КрСЫМША Мтез-к^лыц мацсаты МуFалiмдеp оку жоспарын дайындау барысында мшез-кулыкка арналган накты максаттарды аныктап, сол мак- сатка жету Yшiн окушыга кемектесе алатын эpекеттеpдi жоспарлауы керек. Сурет сабагынын м:уFалiмi «карын- дашпен мектептщ касбеттнщ суретш салу» деген жоспардын орнына осы дагдыны игеру Yшiн окушыга койы- латын максаттарды аныктауы кажет. Максат карындашпен сурет салу ма, элде мектептщ касбетiнiн алдына барып карап турып салу ма? Ендеше, максатты былай аныктаган дурыс бо- лар едi: «Окушыларга мектептщ кас- бетiнiн басты нYктелеpiн дурыс салу ды Yйpету (колданылатын материал: сурет салатын кагаз, карындаштар)». Балабакша тэpбиешiсi «балалар- дын енеpдi, музыканы, дене шынык- тыруды ересектерше кабылдауын» калайды. Бул жастагы балалар Yшiн тэрбиешшщ максатты будан геpi накты айкындаганы жен. Мысалы, «балалар баска кабинеттерге сап ту- зеп, езара сейлеспей баруы тиiс». Мiнез-кулык максаты окыту нэтижесiнiн калай болатынын аныктап алуы керек. Ал ол, ез кезепнде, сабак жоспарын жасау мен окушылардын бiлiмiн багалауга, олар- дын кандай такырыпты игеpуi кажеттiгiн аныктауга да ыкпал етедi. Такырыпты уй- рету максаты мен оларга кететш накты уакытты ескере отырып, муFалiмдеp кандай максаттын пайдалы екенiн аныктайды жэне соларды колданады. Бiлiм беру нэтиже- сiнiн темен денгейiн (бiлiм, туану) нактылау онай болганымен, жогары дещeйлi нэ- тижелеpдi багалау Yшiн (эдiстеpдi колдану, талдау, синтездеу, багалау) дурыс мшез- кулыкка багытталган максаттарды жазып отыру керек. Мiнез-кулык максаты жок окушыларга караганда, максаты бар окушылардын шынайы вербалды акпаратка кол жетюзу мYмкiндiгi кеп екенiн зерттеулер керсетш отыр (Faw & Waller, 1976; Hamilton, 1985). Максат окушылардын акпаратты кажет- т денгейде ендеуiне кемектеседг Окушыларга жаттау тапсырмалары беpiлген кезде, олар жаттауды женiлдетудiн кайталау сиякты барлык тэсiлдеpiн колдана алады. Зерт теулер сондай-ак максат коя отырып, б ш м беру оку жоспарында жок материалды окытудын алдын алатынын керсетш отыр (Duchastel & Brown, 1974). Будан окушы- лар максатка сай оку материалына гана кенiл белш, калгандарын назардан тыс калды- ра алады деген корытынды шыгарамыз. Окыту максатынын тиiмдiлiгi окушылардын осы максаттармен таныс болуы мен акпаратты каншалыкты манызды деп кабылдауына байланысты. Максат коя бшуге уйрету немесе критерийлерге негiздей отырып, бiлiм беру тэсiлдеpiмен таныс болу бiлiм беру нэтиж елш пн арттырады. Окушылар кандай материалды окудын маныз- дылыгы жогары екенiн ез беттеpiмен аныктай алган кезде эpi карай максат коюдын жүктеу/скачать 18,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|