Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd



Pdf көрінісі
бет134/288
Дата17.04.2024
өлшемі18,62 Mb.
#200976
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   288
Байланысты:
Дейл Шунт

Окытудьщ мэш неде?
Окыту Yшiн дискриминатив тiтiркeндiрriшкe жауап бер1лу1 тиic. Жауапты ныгайту Yшiн 
машыктану кажет, балаган мшез-кулыкты калыптастыру аркылы KYPдeлi дагдыларга кол 
жетюзе аламыз. Бiлiм беру Yшiн максат айкын, тапсырмалар кезец-кезецмен жасалган 
жэне бeкiтуre алып кeлeтiн болуы тию. Окытуды алга жылжыту Yшiн дагдыны игеру, АКТ, 
жауапкeршiлiк кeлiciмшарттары кеп кемeriн тиriзeдi.
Н епзп оперантты шарттыльщ Yлгiсi дискриминатив тiтiркендiргiш (антецедент), 
жауап (мшез-кульщ), бекiтушi тiтiркендiргiш (салдар) деп бeлiнетiн Yш денгейлi бай- 
ланыстан турады. Мшез-кулыщ салдарлары адамдардьщ сыртцы факторларга жауап
139


3 -Т А Р А У
беру ыктималдыгын аныктайды. Баска да мацызды оперантты шарттылыкка: eшудi, 
жалпылауды, дискриминацияны/тежелудi, бiрiншi жэне екiншi бешту (эсер ету) фак- 
торларын, бекиу кестелерiн жэне Примак принципiн жаткызуга болады.
Калыптастыру, ягни мшез-кулыкты езгерту процесi калаган мшез-кулыктын 
жYЙелi аппроксимациясын калаган формамен немесе пайда болу ж и ш п м ен байла- 
ныстыруды бiлдiредi. Карапайым мшез-кулыкты бiр-бiрiмен байланыстыра тгзбек 
куру аркылы кYPделi мшез-кулыктар пайда болады. Мшез-кулыкты модификациялау 
багдарламалары адаптивт мшез-кулыкты алга жылжыту максатында тYрлi жагдайда 
колданылып келедi.
Оперантты шарттылык теориясынын карапайымдыгы жайында танымдык тео­
рия мамандары бiраз сын айтуда. Олардын пiкiрiне CYЙенсек, менталды процестердi 
назардан тыс калдыру аркылы оперантты шарттылык теориясы адамнын бiлiм алуы 
туралы толык мэлiмет бере алмайды. Тmркендiрriш пен беклу адамнын бiлiм алуына 
кажеттi бiраз жагдайды тYсiндiрiп бере алганымен, кептеген зерттеулер окыту про- 
цесiн, эсiресе жогары денгейлш кYPделi окыту процесiн тYсiндiру Yшiн адамдардын 
ойын, сенiмiн, сезiмдерiн де бiздщ естен шыгармауымыз кажет екенiн керсетш отыр. 
Мiнез-кулыкка катысты жана теориялар негiзгi бихевиористгк кагидаларды сактап 
калганымен, оган ерiк сынды кейбiр танымдык элементтердi де косып зерттеуде.
Оперантты теория кагидалары бiлiм беру мен окытудын кептеген аспектiлерiне 
катысты колданылып келедг Оларды мiнез-кулык максаттары, б ш м алу уакыты, даг- 
дыны игеру, АКТ, жауапкершшк келiсiмшарты сиякты эрекет турлершен байкауга бо­
лады. Зерттеу нэтижелерi бул тэсiлдердiн окушылардын жетютггше он эсер ететiнiн 
керсетш отыр. ¥станатын теориялык багытына карамастан, адамдар окушынын бiлiм 
алуын женiлдетiп, жетютгкке жету Yшiн мiнез-кулык кагидаларын колдана алады.
Рефлекстгк теорияларга катысты окыту м эселеанщ корытындысы 3.6-кестеде 
берiлген.
ЦОСЫМША ЭДЕБИЕТ
1. Hattie, J. (2012). K now thy impact. Educational Leadership, 70(1), рр.18-23.
2. Mayer, R.E. (2003). E.L. Thorndike’s enduring contributions to educational psychology.
In B.J. Zim m erm an & D.H. Schunk (Eds.), Educational psychology: A century of 
contributions (pp. 113-154). M ahwah, NJ: Erlbaum.
3. M orris, E.K. (2003). B.F. Skinner: A behavior analyst in educational psychology. In
B.J. Zim m erm an & D.H. Schunk (Eds.), Educational psychology: A century of 
contributions (pp. 229-250). Mahwah, NJ: Erlbaum.
4. Skinner, B.F. (1968). The technology o f teaching. N ew York, NY: Appleton-Century-
Crofts.
5. Watson, J.B., & Rayner, R. (1920). Conditioned em otional reactions. Journal of
Experimental Psychology, 3, 1-14.
6
. W indholz, G. (1997). Ivan P. Pavlov: A n overview o f his life and psychological work.
A m erican Psychologist, 52, 941-946.
7. Wood, W., & Neal, D.T. (2007). A new look at habits and the habit-goal interface.
Psychological Review, 114, 843-863.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   288




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет