«Delphi программалау тілі» ПӘнінен оқУ-Әдістемелік кешен

Компонент қасиеттерінің негізгілерін қарастырайық.

Оның мәндері: clRed (қызыл), clAqua (ашық- көгілдір), clBlue (көк), clGreen (жасыл), clYellow (сары), clWhite (ашық), clFuchcia (күлгін) т.б.

Мысалы: Edit1.Color:=clLime;

Edit1.Font.Color:=clMaroon; {компоненттің фон түсі ашық жасыл, қаріп түсі қоңыр (каштан) түспен боялады}

Мысалы: Edit1.Visible:=false; Button1.Visible:=true;

• 
  Name (TFontName типті) – қаріп атын анықтайды.
  

• 
  Size (Integer типті) – қаріп өлшемін пунктпен береді.
  
• 
  Height (Integer типті) – қаріп өлшемін пикселмен береді.
  

• 
  Color (TСolor типті) – мәтін түсін береді.
  

• 
  Style (TFontStyle типті) – қаріп стилін орнатады және төмендегі мәндерді қабылдайды.
  

Мысалы: Label1.Font.Style:=[fsBold]; Edit1.Font.Style:=[fsBold, fsItalic];

Компоненттердің қасиеттері: Cursor, Hint, Top,Left, Width,Height.

Delphi-де кездейсоқ бүтін сандармен жұмыс істеуге болады. Ол үшін кездейсоқ сандарды шығарудың Random() функциясы қолданылады. Әр орындатқанда уақыт өтуіне байланысты әр түрлі кездейсоқ бүтін сан шығару үшін кездейсоқ сандар генераторы іске қосылады. Ол Randomize стандарт функциясы арқылы жүзеге асырылады.

Берілген [a,b] аралығындағы кездейсоқ бүтін санды шығару үшін функция былайша жазылады: Random (b-a)+a;

Онда жобаның интерфейсі былайша болады.

randomize;

Edit1.Text:=IntToStr(random(100));

Edit2.Text:=IntToStr(random(100));

Нәтижені шығаратын BitBtn2 батырманың коды 1-мысалдағыдай болады.

Delphi тілінде берілген бірнеше пункттен біреуін немесе бірнешеуін таңдауға мүмкіндік беретін айырып- қосқыштар қолданылады.

RadioButton компоненті қызметі басқа батырмалардың қызметімен байланысты болатын тәуелді батырма болып табылады. Жеке бір радиобатырманың мағынасы жоқ, олар топта бір- бірімен байланысты қолданылады. Біреуі таңдалғанда, екіншісі автоматты түрде айырылады.

Компонент қасиеттерін қарастырайық.

Мысал2.

var k,n,s :integer;

Form1: TForm1;

implementation

{$R *.dfm}

{“Ok” батырмасының коды }

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

begin

k:=k+1;radiobutton1.Checked:=false; radiobutton2.Checked:=false;

radiobutton3.Checked:=false;

if k=1 then begin edit1.Text:='Delphi тіліндегі жоба файлының типі?';

radiobutton1.Caption:='frm';

radiobutton2.Caption:='pas';

radiobutton3.Caption:='dpr' end;

if k=2 then begin edit1.Text:='Delphi тіліндегі код файлының типі?';

radiobutton1.Caption:='dpr';

radiobutton2.Caption:='pas';

radiobutton3.Caption:='frm'; end;

if k=3 then edit2.Text:='Дұрыс жауап саны: '+ inttostr(s);

n:=n+1;

if (n=2) and (radiobutton3.Checked) then s:=s+1;

if radiobutton1.Checked then edit1.Text:='желтоқсан, қаңтар, ақпан';

if radiobutton2.Checked then edit1.Text:='наурыз, сәуір, мамыр';