Осы қағиданы іске асыру шарттары: - Денсаулық сақтау қызметінде белгілі бір институттың мүмкіндіктерін пайдалану;
- Денсаулық сақтау қызметін ұйымдастырудың кешенді тәсілі;
- Жалпы және нақты міндеттерді шешу барысында денсаулық сақтау үдерісі субъектілерінің диалогтық өзара іс-қимылы;
- Балалар мен жасөспірімдерді денсаулық сақтау процесін ұйымдастыруға субъективті қосу;
- Балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын сақтауға және нығайтуға, олардың салауатты өмір салтына деген көзқарастарын міндетті түрде қалыптастыруды қамтитын қызметтің жалпы бағытының басымдығы;
- Барлық балалардың денсаулығын сақтауға бағытталған жалпы іс-шараларды науқас балалармен немесе тәуекел тобындағы балалармен жұмысты ұйымдастыруға бағытталған іс-шаралар кешенімен үйлестіру;
- Денсаулығында ауытқулары бар балаларды диагностикалау және анықтау, тәуекел тобындағы балаларды қалыптастыру;
- Мектепке дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы жалпы профилактикалық қызметтің басымдығы.
5. Субъективтілік принципі. Өзін-өзі танудың өсуімен баланың өзі денсаулығын сақтауға, салауатты өмір салты принциптерін ұстануға, дене шынықтыру, күн тәртібін сақтау және т. б. арқылы денсаулығын нығайтуға үйренуі керек.
Іске асыру шарттары: - білім беру мекемесінде денсаулық сақтау ортасын құру;
- оқушыларды денсаулық және оны қалыптастыратын факторлар, салауатты өмір салтының аспектілері туралы хабардар ету.
6. Денсаулық сақтау қызметінің мазмұнының өзгергіштігі принципі – балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын сақтау және нығайту қалыптасқан жағдайларға, қауіп факторларының әсеріне, мамандарды даярлау деңгейіне байланысты әр түрлі деңгейдегі әртүрлі институттармен айналысуы керек.
Принципті іске асыру шарттары: - балалар мен жасөспірімдердің аурушаңдығының өсуіне ықпал ететін факторларды зерттеу;
- балалардың денсаулығына жағымды әсер ететін және қолайсыз факторлардың әсерін бейтараптандыратын шаралар мен факторларды зерттеу;
- әр түрлі деңгейдегі, соның ішінде білім беру мекемесіндегі балалардың денсаулығын басқару бойынша ұсыныстар әзірлеу;
- педагогикалық үдерісті зерделеу, педагогикалық үдерістің, жаңа педагогикалық технологиялардың оқушылардың денсаулығына әсерін талдауға мүмкіндік беретін әдістемелерді әзірлеу.
Оқу орындарында денсаулық сақтаудың бағыттары: 1. Білім беру қызметін ұйымдастырумен байланысты денсаулықтың бұзылуының ерекше қауіп факторларына қарсы тұру.
2. Адамдардың уақыт өткізуінің басқа тәсілдері арасында салауатты өмір салтының (СӨС) бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету.
3. Барлық әлеуметтік және педагогикалық әсерлердің бір бағытын қамтамасыз ету және СӨС резонансы есебінен қамтамасыз ету.
4. Адамның шығармашылық көріністерін дамыту, оның өзін-өзі тәрбиелеуі және мәдениет денсаулық мәдениеті және СӨС саласындағы өзін-өзі тану.
5. Білім беру мекемелері қызметінің сапасын бағалау көрсеткіштерінің құрамына педагогикалық процестің барлық қатысушыларының денсаулығының және СӨС интегралды көрсеткіштерін енгізу.
Оқу-тәрбие процесінде денсаулықты сақтайтын сүйемелдеу –бұл оқушылардың оқу жетістігінің көрсеткіштерімен, тестілеу нәтижелерімен, оқу процесіне бейімделу дәрежесін, жұмысқа қабілеттілігі мен денсаулығын ескере отырып, әр оқушының функционалдық жағдайын болжау және түзету нәтижелерімен салыстыра отырып, оқушылардың білім беру бағыттарын талдау мен саралауды қамтитын іс-шаралар кешені.
Білім беру ортасындағы денсаулық сақтау технологиялары деп білім алушылар мен тәрбиеленушілердің денсаулығын қорғау және нығайту жөніндегі шаралар жүйесін түсіну керек, бұл білім беру ортасының белгілі бір адамдар тобының денсаулығына әсері тұрғысынан маңызды сипаттамаларын ескереді.
Мұнда оқушылардың денсаулығына елеулі әсер ететін төмендегі факторлар анықталды: - Жергілікті жердің климаттық ерекшеліктері;
- Атмосфералық ауаның ластануы;
- Қанағаттанғысыз санитарлық-гигиеналық жағдайлар (әсіресе мектеп сиымдылығының жоғарылауы, екі ауысымда сабақ оқу, оқу бөлмелерінің ауданының жеткіліксіздігі т.с.с.);
- Жанұяның материалдық деңгейінің нашарлығы;
- Анасының жұмыс бастылығы;
- Мектепке дейінгі жаста бала бақшаның сәбилер тобында болуы;
- Бастауыш сыныпта ұзартылған күн тәртібінде болуы;
- Әкесінің маскүнемдігі;
- Мектептегі оқу жүктемесінің жоғары болуы; күн тәртібін сақтамау, әсіресе ұйқы қанбауы;
Іс жүзінде өсіп келе жатқан организмдердің денсаулық жағдайы мен өсіп, дамуына ең көбірек әсер ететін әлеуметтік-гигиеналық факторлардың практикалық мақсатқа арнап шартты түрде жасалған жіктемесін (А.Г.Сухарев) қолдануға болады: