Дәрі Модуль 1 Әлеуметтанудың ғылыми кеңістігі: тарихы және әдістемесі Тақыры Әлеуметтік зерттеулер Сұрақтар
жүктеу/скачать 163,98 Kb. Pdf көрінісі
|
2 дәріс Нед2
| Конфуцийдің
пікірінше, бipiнші адам үш нәрседен қорқады: аспан құдіретінен, ipi тұлғалардан, ақылды адамдардың сӛзінен. Ал адамдық қасиеті тӛмен адам — аспан тәңірінен қорықпайды, жоғары лауазымды адамдарды жек кӛреді, ақылдының сӛзіне құлақ салмайды. Сонымен, Конфуций лауазымды басқарушылардың басқалар алдында моральдық жағынан таза болып, оларға үлгi болуы – қоғамды басқарудың кілті деп кӛрсетеді. Егер басшылар «дао» жолымен жүрсе, онда халық оны сыйлайды, соңынан ереді дейді. Қорыта келгенде, Конфуций дұрыс әлеуметтік қатынастың тұтқа кӛздерін анықтады. Егер басшы жақсылыққа ұмтылса, кең болса, халық та соған ұмтылады деп тұжырымдайды. Әлеуметтік қатынас жӛніндегі Заңшылдар мектебінің пiкіpi конфуцийшілерге кереғар болғанын кӛруге болады. Мәселен, олар адамдар арасындағы әлеуметтік қатынасты моральдік нормадан гӛрі, заң арқылы күштеу тәсілдеріне негіздеуді уағыздайды. Ар-ұяттың орнына «үрейді» қояды. Қоғамды басқарудағы қаталдықты, қатыгез механизмдерді жақтайды. Ежелгі Үндістанда әлеуметтік ойлар буддизм мен джайнизм мектептерінің социологиялық мифтерінде біршама қарастырылған. Мәселен, джайнизмнің этикалық, эстетикалық жүйесінде адам мінез-құлқындағы кейбір нормалар мен тақуалық (аскетизм) мінездің кей формалары берілген. Тақуалық (аскетизм) деген «нәпсіні тый» деген мағынаны білдіреді. Ондай норманың бipi ретінде ахисаны алады, яғни «тipi жaнғa зиян келтірмеу» принципі. Алайда, ежелгі Шығыс елдеріндегі социологиялық ой-пiкip прагматистік сипат алды, яғни әлеуметтік шындық тек тәжірибемен ғaна байланыстырылды. Жағымды мінез құлықтардың үлгілерін тек уағыздаумен және адамның міндеттерінің тізбегін атаумен ғана шектелді. Әлеуметтік теорияның біршама айқын элементтері ежелгі Грецияда қалыптаса бастады. Мәселен, әлеуметтік пікірдің кейбір элементтерін жүктеу/скачать 163,98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|