Дәрі Модуль 1 Әлеуметтанудың ғылыми кеңістігі: тарихы және әдістемесі Тақыры Әлеуметтік зерттеулер Сұрақтар
жүктеу/скачать 163,98 Kb. Pdf көрінісі
|
2 дәріс Нед2
| Гомер
мен Гесиодтың шығармаларынан кездестіруге болады. Алайда, ежелгі Грек философтарының арасында қоғамға және қоғамдық ииституттарға ерекше кӛңіл бӛлгендер софистер болды. Оларға дейінгілер кӛбінесе табиғатқа баса назар аударса, софистер адам мен қоғамға басты назар аударады. Ӛйткені, сол кездегі ежелгі Грециядағы саяси жағдай философтарды адам мен қоғам мәселесіне кӛңіл аударуға мәжбүр еткен болатын. Софистердің ішіндегі біршама кӛрнекті ӛкілі — Протагор болған. Ол ӛндіргіш күштердің рӛлінің маңыздылығын кӛре отырып, онымен бүкіл қоғамның дамуын байланыстырады. Сондай-ақ оның еңбектерінде адамның табиғи құқы туралы идеялар болды. Бүкіл қоғамдық қатынасты адамның еркіндігімен ӛлшеді, «Адам барлық нәрсенің ӛлшемі» деп кӛрсетті. Ол ӛз еңбектерінде азаматтар дұрыс ӛмір сүру үшін ӛз еркіндіктерімен мемлекет құрады деген пікірді айтты. Сонымен қатар софистердің әлеуметтік кӛзқарастарында адамдардың табиғи теңдігі идеясы да кӛрсетілген. Қорыта келгенде, софистердің ілімінде, социологиялық тұрғыдан алғанда, қоғамның құрылуындағы келісім теориясының жатқандығын кӛруге болады. Яғни алғашқы адамдар табиғатынан абсолютті түрде еркін болған, кейін сол абсолютті еркіндік адамдар арасындағы наразылықтарды туғызып, күрестерге әкеліп отырғанда да, адам ӛмірінің қауіпсіздігіне сенімі жоғала бастаған. Сондықтан адамдар қоғам құруға мәжбүр болды және оның мүшелері ортақ нормаға бағынатын болды деп кӛрсетеді. Платон ӛзінің социологиялық мифтерінде софистердің мемлекет адамдарының ортақ келісімінің нәтижесінде пайда болды деген пікірге қарсы болады. Платонның пікірінше, мемлекет адам мүдделерінің әртүрлі болуына негізделіп құралатын болған, содан еңбек бӛлінісі пайда болады. Қоғамдық еңбектің бӛлінісіне байланысты Платон адамдарды үш топқа (кастаға) бӛледі: - жоғарғы билеуші топ; - қолӛнершілер; - құлдар. Адамдар арасындағы касталық қатынасты жақтайды. Адамдар, Платонның пікірінше, табиғатынан тең емес. Жаратылысынан адамның бipi аристократ, екіншісі шаруа, үшіншісі құл болып туылады және ӛмір бойы солай ӛтеді. Халық соны мойындауы керек. Бipaқ, олар тату ӛмip cүpyi тиіс, ӛйткені олардың бәріне ортақ нәрсе - Жер-Ана деп кӛрсетеді. Платонның іліміндегі социология үшін жүктеу/скачать 163,98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|