Дәріс №1. Негізгі түсініктер Дәріс жоспары

• 
  Егер берілген байланыста заттың әрбір экземпляры қатысса, онда кез келген осы типтің байланысы шартты болуы мүмкін, егер заттың әр экземпляры берілген байланыста қатыспаса, онда шартсыз болады. Сонымен қатар байланыс бір жағынан шартты және басқа жағынан шартсыз болуы мүмкін. Біз тағы POWER DESIGNER нотациясын пайдаланамыз. Мұнда шартсыз байланыс бос дөңгелекпен байланыстың соңында, ал шартты байланысты қиып өтетін перпендикуляр сызығымен белгіленеді. Бұл нотацияның да қарапайым интерпретациясы бар. Дөңгелек бірде-бір экземпляр бұл байланыста қатыса алмайтынын білдіреді. Ал перпендикуляр қатынастың бір экземпляры болсын осы байланыста қатысатынын білдіреді.
  

Инфологиялық модельдің негізгі бөлімі пәндік облыс компоненттері мен процестерін суреттеу болып табылады. Ол үшін қазіргі кезде графикалық әдістер пайдаланылады, олардың көмегімен компоненттер мен процестер арасындағы байланысты суреттейтін схемалар құрылады. Бұл схемалар ER-типті диаграммалар деп аталады ("қатынас-байланыс" диаграммасы).

ER-моделді құру үшін CASE-әдістер деп аталатын қосымшалар пайдаланылады. Мұндай қосымшаларға BPwin, Oracle Designer, Power Designer, Erwin және т.б. жатады.

Қатынас – кез келген ерекшеленетін объект, ол туралы ақпаратты деректер базасында сақтау қажет. Адамдар, ұшақтар, гүлдер және т.б. қатынас болуы мүмкін.

Қатынас типі біртекті құбылыстар, пәндер жиынтығына жатады. Қатынас экземпляры жиынтықтағы нақты бір нәрсеге жатады. Мысалы, қатынас типі ГОРОД, ал экземпляры – Москва болуы мүмкін.

Атрибут – бұл нақты өмір объектісінің қандайда бір құрамы. Әрбір қатынас атрибуттардың қандайда бір жиынтығымен анықталуы керек. Бір қатынастың барлық экземплярлары үшін атрибуттар жиынтығы бірдей, бірақ олардың мәні қатынастың әрбір нақты экземпляры үшін ерекшеленуі мүмкін.

Әрбір атрибут сәйкес доменде анықталуы керек. Домен аталған және анықталған мәндер жиынтығын көрсетеді. Бір доменде бір немесе бірнеше атрибуттар анықталады.

1. 
   Инфологиялық жобалау дегеніміз не?
   
2. 
   Инфологиялық модель дегеніміз не?
   
3. 
   Инфологиялық жобалауды көрсететін қандай модельдер бар?
   
4. 
   "қатынас-байланыс" моделіне қандай компоненттер кіреді?
   
5. 
   Қатынас дегеніміз не?
   
6. 
   Атрибут дегеніміз не?