Үлкен жыныстық ернеулер-май тініне бай, жұп орналасқан тері қатпарларынан тұрады, олар өзара алдыңғы және артқы дәнекермен қосылады. Олардың арасындағы қуыс жыныс саңылауы деп аталады. Үлкен жыныс ернеулерден жоғары қасаға бітіскен жердің алдында күшті дамыған май қабатты дөңес-қасаға төмпесін түзеді. Үлкен жыныс ернеулерінен ішке қарай кіші жыныс ернеулері жатады. Олар үлкен жыныс ернеулері арасынан көрінбейді және солар сияқты түрі шырышты қабыққа ұқсас екі бойлық тері қатпары болып табылады. Ернеулердің әрқайсысы ның алдыңғы шеті екі кішкене аяқшаға бөлінеді. Латералды аяқша клиторды айналып өтіп, қарсы жақтың осындай аяқшасымен қосылып клитор күпегін түзеді, ал медиалды аяқтары бұрыш жасай төменгіжағынанклитордыңбасынабекиді.
Кіші жыныс ернеулері арасындағы саңылау тәрізді кеңістік қынап кіреберісі деп аталады. Кіреберіс қуысына несеп шығаратын өзек, қынап және кіреберіс бездерінің шығарушы түтіктері ашылады. Несеп шығаратын өзектің сыртқы тесігі – үрпісі клитор басынан 2 см артқа жатады. Қынап тесігінің жан жағында қыздық перде мен кіші жыныс ернелері түбірі арасындағы сайда кіреберістің үлкен бездің өзегі ( Бартолиний ) ашылады, олар әр жағында бірден, ерлердің бульбоуретральді бездеріне сәйкес d-10-12 см, сопақ пішінді бездер, олар кіреберіс буылтықтарының артқы шеттерінде орналасқан, одан басқа ұсақ май бездері бар.
Әйел жыныс ағзаларында ерлердің үңгілі денелеріне сәйкес түзілістер бар. Олар кіреберіс буылтығы, ерлердің кеуекті бөлігіне сәйкес, бірақ әйелде 2 симметриялы бөлікке бөлінген, әр буылтықтыңұзындығы–3см,ені–1,5см.
Клитор,clitoris, деліткі, пеничстің үңгірлі денелеріне сәйкес,бас, дене және кішкене аяқтардан тұрады. Ұзындығы 2,5-3,5 см, денесі фиброзды қабықпен қапталған, екі симметриялы жартыға бөлінеді. Денесі алға қарай тарылып баспен аяқталады, ал артқы жағында екі аяқшаға бөлінеді, олар қасаға сүйектерінің төменгі тармақтарына бекиді.
ДӘРІС № 24
ТАҚЫРЫБЫ: Жүрек-қантамырлар жүйесіндегі мүшелерінің анатомиясы және қызметтері.Артерия және вена қантамырларының құрылысы,түрлері. Микроқанайналым
Жүрек-қан тамырлар жүйесі денедегі ең күрделі жүйе.Оның құрамына жүрек, қан және лимфа тамырлары кіреді. Ағатын сұйықтық сипатына қарай тамыр жүйесі екі бөлімге бөлінеді: 1)қан тамыр жүйесі-қан ағатын түтікшелер жүйесі, 2)лимфа жүйесі-түссіз сұйық, лимфа ағатын түтікшелер жүйесі. Қан айналым жүйесінің тамырлары (латынша vas, грекше аngeon) атқаратын қызметіне,құрылысының ерекшелігіне қарай артерия, вена, капилляр қан тамырлары болып бөлінеді. Қан айналым жүйесінің тамырларын зерттейтін ілім ангиология деп аталады. Артерия қан тамыры қанды жүректен ағзаларға жеткізеді. Ал веналарда қан жүрекке қарай ағады.
Лимфа тамырларында сұйық венадағы сияқты тіндерден орталыққа қарай ағады. Бірақ олардың заттарды шығарып әкетуінде айырмашылық бар: еріген заттарды қан тамырлары сіңіріп алады да, ал қатты түйіршіктерді лимфа тамырлары сіңіреді. Клиникада бүкіл тамыр жүйесін жүрек – тамыр жүйесі деп атап, ішінде жүрек пен тамырларды бөледі.
Қантамыр жүйесі – орталық ағза – жүректен және онымен байланысқан көлемі әртүрлі қан тамырлары деп аталатын түтікшелерден тұрады. Жүрек ырғақты жиырылу арқылы тамырлардағы бүкіл қанды қозғалысқа келтіреді.
Достарыңызбен бөлісу: |
