Дәріс 9 Тақырыбы: Материалдарды жіктеу және сұрыптау. Қатты заттарды араластыру. Қатты ұсату Жіктеу


Өсімдіктер селекциясындағы қолдан сұрыптау мен табиғи сұрыпталу



бет3/5
Дата11.11.2022
өлшемі25,36 Kb.
#157795
1   2   3   4   5
Байланысты:
силлабус 8 (копия)

Өсімдіктер селекциясындағы қолдан сұрыптау мен табиғи сұрыпталу.Тұқым қуалайтын өзгергіштіктің негізінде жүргізілетін қолдан сұрыптау сорт пен тұқымды өзгертудің басты жолы болып табылады. Бірақ табиғи сұрыпталудың да сортқа әсер ететінін естен шығармау керек. Мәдени өсімдіктерді (егісті жерлерде, тәлімбақта, т.б.) өсіргенде оларға көптеген сыртқы факторлар: температура, ылғалдылық, жарық және басқалар комплексі әсер етеді. Демек, табиғи сұрыпталу қолдан сұрыпталумен қатар жүріп отырады да, өсімдіктердің орта жағдайына бейімделушілігін арттырады.Жаңадан шығарылған сорт қашан да қатарынан әсер ететін екі фактордың, яғни адам еңбегі мен табиғи сұрыпталудың нәтижесі болып табылады.
Ұнтақтау дегеніміз қатты заттар бөлшектерінің өлшемдерін механикалық әсер ету арқылы төмендету. 
Ұнтақтау:
1.Заттарды еріту, сығындау және т.б. процесстердің жылдамдығын қамтамасыз ету үшін көмекші операция болып келеді
2.Таблеткалар, ұнтақтар және т.б. өндірісінде негізгі (басты) операция болып келеді. 
Бұл процесстің негізгі сипаттамы – дисперстік дәрежесі. Ол бөлшктердің бастапқы орташа өлшемінің /Дб/ және процесстен кейін орташа өлшемінің /Дк/ қатынасы болып келеді: Дд=Дн:Дк.
Құрылысы бойынша қатты заттар келесіге бөлінеді: 
-аморфты;
-кристаллды;
-құрылысы жасушалық (клеткалық, мысалы өсімдіктер және т.б.).
Осыған байланысты өндірісте ұнтақтаудың бірнеше ерекшеліктері бар:
Улы немесе күшті әсер ететің шаңды түзетін заттарды ұнтақтау Бұл жағдайда тығыз жабылатын, әдетте, шарлы диірмендерді қолданады. Ұнтақтауды бөлек бөлмелерде жүргізеді.
Заттарды алдын-ала салқындату немесе мұздату арқылы ұнтақтау. Оны салқын ауа ағынында дезинтеграторларда немесе балталы диірмендерде жүргізеді. Затты алдын ала Сокслет типті аппараттарда майсыздандыру арқылы ұсақ ұнтақтау. Заттарды алдын-ала салқын сумен немесе су буымен жұмсарту. Жұмсарған заттарды алдын ала кешіп, содан соң кептіріп шарлы диірмендерде ұнтақтайды. Көмекші заттарды қосу арқылы ұнтақтау. Құрылысы жасушалық (өсімдіктер, жануарлардың мүшелері және микробиологиялық шикізат) заттарды ұнтақтау. Пайдасыз жұмысты азайту үшін «артық ұнтақтама» ережесін сақтауы керек, себебі ұзақ ұнтақтағанда ұсақ бөлшектер ұнтақтау шегіне жеткенде керісінше, агрегацияға ұшырайды, яғни бір бірімен бірігеді. Осыған байланысты көптеген ұнтақтағыш машиналар керекті дәрежеде ұнтақталған затты ұнтақтау зонасынан аластату үшін елеуіштермен қамтамасыз етіледі. Ұнтақтағыш машиналар келесі белгілері бойынша жіктеледі:


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет