2. Адамның жасының кезеңдері
Жас кезеңдері деп өсу мен дамуы ұқсас, физиологиялық ерекшеліктері бірдей уақыт мөлшерінің шегін айтады. Белгілі бір жас кезеңінде организмнің даму дәрежесі бір деңгейге жетіп, келесі деңгейге жетіп, келесі деңгейге дайындалу мерзімі басталады. Осыны ескере отырып, 1965 ж. адам организмін зерттейтін түрлі ғылымдар өкілдерінің (физиологтар, гигиенистер, дәрігерлер, педагогтер, психологтар, философтар, генеттиктер т.б.) қатысуымен Мәскеу қаласында болған дүниежүзілік жас кезеңдерінің шағын жиналысында адамның барлық өмірін 12 кезеңге бөлген:
Жаңа туған сәби (алғашқы 10 күн өмірі);
Емшектегі сәби (10 күннен 1 жасқа дейін);
Алғашқы балалық шақ (1-3 жас);
Бірінші балалық шақ (4-7 жас);
Екінші балалық шақ (қыздар 8-11 жас, ұлдар 8-12 жас);
Жеткіншек немесе жасөспірімдер (қыздар 12-15 ұлдар 13-16 жас);
Кәмелеттік немесе жігіттік / бойжеткендік (қыздар 16-20, жігіттер 17-21 жас);
Кемелге келу немесе ересектік мерзімнің 1-ші жартысы (әйелдер 21-35, ерлер 22-35 жас);
Ересектік мерзімнің 2-ші жартысы (әйелдер мен ерлерде бірдей 74-90 жас);
Егде жас (әйелдер 5-74, ерлер 60-74 жас);
Қариялар немесе кәрілік (әйелдер ме ерлерде бірдей 74-90 жас);
Ұзақ өмір сүрушілер(90 жастан әрі қарай).
|
1
|
2
|
Тірек-қимыл жүйесінің дамуы.
Баланың тірек-қимыл жүйесі. Кеңістікте қозғалып жүру, денені тік қалыпта ұстау, теңдікті сақтау қабілеттері адамның сүйек-ет жүйесінің қасиеттері мен қызметіне байланысты. Сүйек-ет жүйесіне, яғни тірек-қимыл аппаратына адамның қаңқасы мен бұлшық еттері жатады.
Қаңқа (скелет) екі жүзден астам сүйектерден тұратын адамның негізгі қатты тұлғасы. Олардың көбі бір-бірімен буын арқылы жалғасып, қозғалмалы келеді. Қаңқаға бұлшық еттер бекітілген. Ет пен сүйек адамның негізгі тірегі және оның қозғалуы, еңбек етуі осы сүйек-ет жүйесінің қызметіне байланысты. Ол қорғану қызметін де атқарады, яғни жұмсақ мүшелерді (жүрек, бауыр, өкпе,ішек-қарын, бүйрек т.б.) соққыдан және басқа да түрлі жағымсыз әсерлерден қорғайды.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
