Дәріс Генетика пәні. Қысқаша даму тарихы. Генетиканың зерттеу әдістері. Дәрістің мақсаты
жүктеу/скачать 1,35 Mb. Pdf көрінісі
|
Краткий конс.лек. genetics
| ♀
♂ гаметалар АВ Ав аВ ав АВ ААВВ ААВв АаВВ АаВв Ав ААВв ААвв АаВв Аавв аВ АаВВ АаВв ааВВ ааВв ав АаВв Аавв ааВв аавв Дигибридтi будандастырудағы белгiлердiң тәуелсiз ажырауы сырты бұдыр жасыл тұқымды ( аавв ) өсiмдiкпен будандастырды. Тәжiрибеден алынған бiрiншi ұрпақтың барлығының тұқымдарының сырты тегiс және түсi сары ( АаВв ) болып шықты. Бұл жерде тұқымның тегiстiгiн анықтайтын ген ( В әрпiмен белгiленген) оның бұдырлығын анықтайтын генге ( в әрпiмен белгiленген) басымдылық жасайтыны айқын көрiнiп тұр. Ал тұқымның сары түсiн анықтайтын геннiң ( А әрпiмен белгiленген) өзiнiң рецессивтi аллелi тұқымның жасыл түсiн анықтайтын генге ( а әрпiмен белгiленген) басымдылық жасайтыны бiзге бұрыннан белгiлi. Төрт типтi аталық және аналық гаметалардың кездейсоқ кезiгуi F 2 -де тоғыз түрлi генетикалық кластарды бередi. Сөйтiп будан (гибрид) тұқымдардан өсiп шыққан өсiмдiктер өздiгiнен тозанданып, нәтижесiнде F 2 -де тұқымдардың төрт фенотиптiк класын бердi: олардың iшiнде тегiс сарылары – 315, бұдыр сарылары - 101, тегiс жасылдары - 108, бұдыр жасылдары – 32, барлығы 556 дән алынды. Төрт класс бойынша белгiлердiң ара қатынасы 9,06 : 2,91 : 3,11 : 0,92 болып шықты, яғни екi жұп гендердiң тәуелсiз тұқым қуалауы бойынша теория жүзiнде болады деп күтiлген 9 : 3 : 3 : 1 қатынасына өте жақын болып шықты. F 2 - де алынған 556 дәндердегi екi жұп белгiлердi (тегiс- бұдыр, сары-жасыл) жеке-жеке қарастырсақ, онда 423 тегiс : 153 бұдыр, 416 сары: 140 жасыл, яғни әр жұп белгiлер моногибридтi будандастырудағыдай 3:1 қатынасындай болып ажырайтындығын байқаймыз. Демек, екi жұп белгi бiр-бiрiнен тәуелсiз ажырайды, яғни ол тәуелсiз тұқым қуалайды деген сөз. Дигибридтiк будандастыруларды бiр-бiрiне тәуелсiз екi моногибридтi будандастыру деп қарауға да болады. Әрбiр моногибридтiк будандастыруда доминантты белгiлерi бар дарабастардың пайда болу мүмкiндiгi 3/4 бөлiгiне, рецессивтi белгiлерi бар дарабастардың пайда болу мүмкiндiгi 1/4 жүктеу/скачать 1,35 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|