Дәріс кешені kv him 2218 «Химия» пәні 6В07105- «Технологиялық машиналар және жабдықтар» Мамандығы үшін Алматы, 2020 ж. №1 Дәріс
Жартылай реакция әдісі арқылы ТТР құрылу және теңестірілу тәртібі
жүктеу/скачать 1,02 Mb.
|
дәріс
| Жартылай реакция әдісі арқылы ТТР құрылу және теңестірілу тәртібі
1) Элементің тотығу дәрежесі (т.д.) өзгеретін бөлшектерін анықтай отырып, иондық-молекулалық түрде айналу теңдеулерінің сұлбасы жазылады: NaN3+O2 + KMn7+O4 + H2SO4 ® NaN5+O3 + Mn2+SO4 + K2SO4 +H2O NO2‾ ® NO3‾ MnO4‾ ® Mn2+ 2) Әрбір жартылай реакцияның ионды-молекулалық теңдеулерін құрастырады және барлық элементтердің атомдарының санын теңестіреді: алдымен өзінің тотығу дәрежесін өзгертетін элемент атомын теңестіреді; «оттекті» – жартылай реакцияның оттек жетіспей тұрған жағына, су молекуласын қосу арқылы теңестіреді; «сутекті» – жартылай реакцияның сутек жетіспей тұрған жағына, сутек иондарын қосу арқылы теңестіреді. NO2‾ + H2O ® NO3‾ + 2H+ MnO4‾ + 8H+ ® Mn2+ + 4H2O 3) Электрондық баланс есебінен әрбір жартылай реакцияның электрондық-иондық теңдеулерін құрастырады және тотығу мен тотықсыздану реакцияларын анықтайды. теңдеулердің оң және сол жағындағы заряд қосындысын бірдей күйінде қалдыра отырып, әрбір жартылай реакцияның берген және қосып алған электрондар санын анықтайды; NO2‾ + H2O - 2ē ® NO3‾ + 2H+ (тотығу) -1 +1 MnO4‾ + 8H+ + 5 ē ® Mn2+ + 4H2O (тотықсыздану) +7 +2 алынған теңдеулерді электрондық баланс үшін ең кіші көбейткішке көбейтеді: NO2‾ + H2O - 2ē ® NO3‾ + 2H+ 1 х 5 -1 +1 10 MnO4‾ + 8H+ + 5 ē ® Mn2+ + 4H2O х 2 +7 +2 4) ТТР толық ионды-молекулалық теңдеуін құрастырады: алынған электронды-иондық теңдеулерді көбейткіш есебінен қосады: 5NO2‾ + 5H2O + 2MnO4‾ + 16H+ ® 5NO3‾ + 10H+ + 2Mn2+ + 8H2O ұқсас мүшелерді қысқартады: 5NO2‾ + 2MnO4‾ + 6H+ ® 5NO3‾ + 2Mn2+ + 3H2O 5) ТТР ортасының сипатын анықтайды: егер сутек иондары (H+) реагент болып табылса, онда ТТР қышқылдық ортада жүреді (H2SO4); егер сутек иондары (H+) реакция өнімі болып табылса, онда ТТР сілтілік ортада (KOH, NaОН) немесе бейтарап ортада (H2O) жүреді; мұндай жағдайда теңдеудің екі жағына да сандық тұрғыда H+ ионына тең ОН‾ иондарын қосады. Сутек иондары (H+) реагент болып табылатындықтан берілген ТТР қышқылдық ортада жүреді. 6) Алынған ионды-молекулалық теңдеу бойынша молекулалық теңдеу құрастырады: реакция сұлбасы бойынша алынған иондар қандай молекулалардан алынғандығын анықтайды: аниондарға катиондар қосады және керісінше; қажеттілікке байланысты элементтің қалған атомдарын ТТР оң жағына жетіспейтін бөлшектерді қосу арқылы теңестіреді. 5NaNO2 + 2KMnO4 + 3H2SO4 ® 5NaNO3 + 2MnSO4 + K2SO4 + 3H2O жүктеу/скачать 1,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|