Дәріс. Кіріспе Геоақпарат жүйелер ұғымы туралы Географиялық ақпараттық жүйе немесе геоақпараттық жүйе (гаж)
жүктеу/скачать 0,77 Mb.
|
1 ä?ð³ñ. ʳð³ñïå 1 Ãåîà?ïàðàò æ?éåëåð ??ûìû òóðàëû Ãåîãðàôèÿëû?
3.дәріс
- Бұл бет үшін навигация:
- ГАЖ және бизнес
| Диспетчерлік ГАЖ
Диспетчерлік ГАЖ түрлі көлік құралдарының қозғалысын басқаратын диспетчердің жұмысын автоматтандыруға арналған. Ең алдымен, мұндай ГАЖ: 1) нақты уақыт режимінде навигациялық жабдықпен жарақтандырылған көлік құралдарының іс жүзінде қозғалысын бақылау; 2) көлік құралдары қозғалысының оңтайлы маршруттарын жоспарлау; 3) көлік құралдарын пайдалану статистикасына талдау жүргізу және жинақтау. Диспетчерлік жүйе орталық диспетчерлік пункттен, автомобильдердің абоненттік жабдықтарынан, сондай-ақ байланыс және деректер алмасу жүйесінен тұрады (сурет. 8.4). Автомобильдердің абоненттік жабдығы GPS қабылдағышынан және GPS координаталарын диспетчерлік орталыққа беру және одан жүргізуші үшін басқарушы командаларды алу үшін қабылдағыш таратқышынан тұрады. Байланыс және деректерді беру жүйесі қалалық жағдайда қазіргі уақытта әдетте жергілікті ұялы байланыс желісіне негізделеді. 1) модем, 2) ЅМЅ-хабарламалар немесе 3) Ресейде қолданылатын GSM стандартының желілеріндегі GPRS сервисі сияқты деректерді беру үшін ұялы желілердің арнайы жұмыс режимі арқылы жүзеге асырылады. ГАЖ және бизнес Геоақпараттық жүйелер үлкен кеңістіктік объектілер мен құбылыстарға (көлікпен, инженерлік желілермен, кадастрмен) тікелей байланысты қызмет түрлеріне ғана емес, сондай-ақ көптеген басқа да қызметтерге да пайдалы болуы мүмкін. Бұл кез-келген бизнес қызметінің нәтижелерін тұтынушылар, сондай-ақ оның жеткізушілері фирмалар мен адамдар болып табылады, олар қандай да бір жолмен жер бетіне бөлінген. Дәл осы кеңістіктік аспектілерді есепке алу (маркетингтік зерттеулер жүргізу, бизнесті жоспарлау және оның қызметін басқару кезінде) бірқатар жағдайларда бизнесті жүргізудің тиімділігін айтарлықтай арттыруға мүмкіндік береді. Бизнес үшін ГАЖ қолданудың кейбір салаларын қарастырайық. Демографиялық талдау. Демографиялық талдау адам қызметінің көптеген салаларында, соның ішінде бизнесте де шешімдер қабылдау үшін негіздің бірі болып табылады. Демографиялық мәліметтер (клиенттердің ағымдағы және келешектегі қажеттіліктері мен мүмкіндіктері туралы ақпарат) нақты аумақта тұратын әлеуетті клиенттерді талдау үшін маңызды; дүкендер, кәсіпорындар, қызмет көрсету пункттерін салу үшін алаңдарды таңдау кезінде; маркетингтік зерттеулерді орындау және жарнамалық науқандарды жүргізу кезінде. Геоақпараттық жүйелердің көмегімен жас құрамы, халықтың жан басына шаққандағы табысы, шығындардың құрылымы, сатып алу кезіндегі артықшылық және т.б. туралы ақпаратты көрсетуге болатын тақырыптық карталар жасауға болады. Сонымен қатар, бұл ақпаратты басқа кеңістіктік деректермен көзбен біріктіре отырып, осы деректермен қарапайым кестелерді қарап шығу кезінде анық емес заңдылықтар мен үрдістерді көруге болады. Орналасқан жерді таңдау және талдау. ГАЖ жаңа дүкендерді, қызмет көрсету пункттерін, сервистік орталықтарды, қоймаларды, зауыттарды орналастыру үшін қолайлы орындарды таңдау үшін ыңғайлы құралдарды ұсынады. Объектілерді орналастырудың қандай да бір нұсқасын таңдап, ГАЖ көмегімен оған егжей-тегжейлі талдау жүргізуге болады. Мысалы, 8.5 –сур. Сан-Диего қ. (АҚШ) дүкендер желісінің қызмет көрсету аймағын талдау мысалы келтірілген. ГАЖ-да бұл аймақтарды демографиялық мәліметтермен салыстыра отырып, осы аймақтарда тұратын клиенттердің әлеуетті санын, олардың табыстарының орташа деңгейін және т. б. алуға болады. Көше жарнамасы. ГАЖ көмегімен көшедегі жарнамалық қалқандарды орналастыру орындарын оңтайландыруға болады. Қала магистральдарында қалқандарды орналастырудың кейбір нұсқасын таңдап алған соң, бұл жарнамамен қала тұрғындарының қанша санын қамтитынын және автомобиль қозғалысының кейбір маршруттарының бойында оның қажетсіз қайталануы және басқалардың бойындағы кемшіліктердің болмайтынын талдауға болады. Ол үшін қаладағы автомобильдердің қозғалыс бағыттары туралы мәліметтер және осы маршруттар бойынша қозғалатын адамдар туралы демографиялық мәліметтер қажет. Жеке автомобильдер қозғалысының үлгі маршруттары және олардың қаладағы саны әдетте қаланың көлік аудандары арасындағы корреспонденциялардың гравитациялық моделінің көмегімен демографиялық мәліметтер негізінде есептеледі. Логистикалық ГАЖ электрондық карталарда клиенттердің кеңістіктік орналасуын көрнекі көрсете отырып, көлік құралдарын тасымалдау бағыттарын оңтайландыру үшін, тауарлар мен қызметтерді жеткізу кезіндегі шығындарды азайту үшін құралдарды ұсына отырып, көліктік логистиканың міндеттерін шешуге арналған. Бұдан басқа, кейбір қазіргі заманғы логистикалық ГАЖ нақты уақыт режимінде көлік құралдарын тауарлармен және қызметтермен тасымалдау маршруттарын қадағалауға және тасымалданатын тауардың маршруттары мен көлемдерін жедел түзетуге мүмкіндік бере отырып, диспетчерлік жүйелердің функцияларына ие. ГАЖ-дың осындай түрінің типтік өкілдерінің бірі-ESRI компаниясының ArcLogistics өнімі. 8.6 - Сур. өз клиенттерін (дүкендер) азық-түлікпен қамтамасыз ететін көтерме компания мысалында осы өнімнің сыртқы түрі көрсетілген. Терезенің сол жағында әрбір жүргізушінің жоспарланған барлық жұмыс күндері көрсетілген. Терезенің ортасында таңдалған жүргізушінің сол жағында қозғалыс бағыты - барлық межелі пункттер көрсетіледі. Картаның оң жағында әртүрлі қоймалардан қызмет көрсетілуі тиіс барлық дүкендер шартты түрде көрсетіледі. Терезенің төменгі бөлігінде жүк көлігі жүргізушілерінің жұмыс уақытын пайдалану диаграммасы көрсетіледі. жүктеу/скачать 0,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|