Дәріс. Кіріспе Геоақпарат жүйелер ұғымы туралы Географиялық ақпараттық жүйе немесе геоақпараттық жүйе (гаж)
жүктеу/скачать 0,77 Mb.
|
1 ä?ð³ñ. ʳð³ñïå 1 Ãåîà?ïàðàò æ?éåëåð ??ûìû òóðàëû Ãåîãðàôèÿëû?
| 4.4. Визуализация құралдары
Визуализация (сызбалық жаңғырту, бейнелеу) – суреттерді тудыру, соның ішінде картографиялық көріністерді және бейнелеу құралдарында басқа сызбаларды (әсіресе мониторда) арнайы алгоритмдердің көмегімен бастапқы сандық мәліметтерді түрлендіру негізінде тудыру. Географиялық ақпараттарды ұсынудың ең ықшам және әдеттегі тәсіліне карталар жатады. Электрондық карта (ЭК) – сандық карталардың немесе ГАЖ мәліметтер базасының негізінде мониторға визуализацияланған картографиялық бейнелер. Электрондық атлас (ЭА) – электрондық карта нысанындағы визуализация жүйесі, электрондық картаға функционалды ұқсас электрондық картографиялық туынды. Карталардың растрлық көріністерін, картографиялық визуализаторларды, үстелдік картографиялау жүйелерін кадрлық көруді қамтамасыз ететін картографиялық браузерлер типін бағдарламалық қамсыздандырумен қолданады. Картографиялық көріністерден және аңыздардан басқа электрондық атластарға әдетте ауқымды мәтіндік түсініктемелер, кестелік мәліметтер, ал мультимедиялық электрондық атластарға – анимациялар, бейнеқатарлар және дыбыстық сүйемелдеу кіреді. Объектілердің әртүрлі сипаттамалары (атрибуттары) немесе олардың арақатынастары бар кестелер мен сызбалар өз бетінше немесе басқа визуализация құралдарына қосымша ретінде қолданылуы мүмкін. Анимация динамикалық процестерді көрсету үшін қолданылады, яғни суреттелген статистикалық көріністерді (кадрларды) кезекпен көрсету, нәтижесінде көріністердің үздіксіз ауысым иллюзиясы құрылады. ГАЖ-да деректерді талдау нәтижелерін көрсету үшін тақырыптық карталарды жасау кезінде қолданылатын бірқатар тәсілдер іске асырылды. Өлшемдік таңбалар (таңбалар) әдісі – объектілердің талданатын сипаттамалары көлемі сандық ақпаратты, ал нысаны мен түсі сапалы ақпаратты беретін арнайы таңбалармен бейнеленеді. Сапалық немесе (сандық Фон) тәсілі-бұл жағдайда жақын мәндермен деректер топталады және құрылған топтарға белгілі бір түстер, символдар немесе сызықтардың түрлері беріледі. Нүктелік әдіс-бейнелеу құралы-бірдей мөлшердегі нүктелер, олардың әрқайсысы сандық көрсеткіштің белгілі бір мәні бар. Бағаналы және шеңберлі локализацияланған диаграммалар - бірнеше сипаттамалардың арақатынасын көрсетуге мүмкіндік береді,бұл ретте диаграммалардың географиялық байлануы болады (мысалы, бақылау бекетін орналастыру нүктесінде ластаушы заттардың арақатынасын көрсетеді). Оқшаулау әдісі-әртүрлі көрсеткіштерді көрсетудің кең таралған тәсілдерінің бірі. Олардың көмегімен изогипс карталарын (топографиялық және гипсометриялық), изотерм, изобар, изобар, изокоррельт және т. б. карталарын қалыптастырады.) Бұл ретте екі оқшаулама тобы ажыратылады: шынайы оқшауламалар (қандай да бір көрсеткіштің үздіксіз өзгеруін сипаттайды, оларға горизонталь жатады) және статистикалық табиғаты бар деректерді бейнелейтін (мысалы, шығарындылар көздерінен Дискреттік мәндер) жалған оқшауламалар. Оқшауламаны ұсыну үшін әртүрлі бейнелеу құралдары қолданылады: әртүрлі типтегі сызықтар, қалыңдығы және түсі, оқшаулардың арасындағы аралықтардың реңін қабаттап түспен бояу (немесе штриховка). Беттердің үш өлшемді бейнесі (3D-бет) – сымды диаграммалар түріндегі беттердің сандық көлемді көрінісі құралы, бұл ретте проекцияның әртүрлі түрлері қолданылады, бұл ретте суретті қарапайым графикалық интерфейсті пайдалана отырып бұруға және көлбеуге болады. Жер бедерін бейнелеу үшін ЦМР деректері бойынша растрлық бейнелер құрылуы мүмкін. Растрлық бет (сурет) - Grid-модель бойынша қалыптасады, бұл ретте әрбір пикселге тиісті тор ұяшығының биіктігіне пропорционалды мән беріледі. Көлеңкелі рельеф (рельефтің аналитикалық жуылуы) - ЦМР-ның растралық бейнеленуі, оны қалыптастыру кезінде Grid-модель торының әрбір учаскесінің биіктігінен басқа беткейлердің жарықтандырылуы ескеріледі. 3D - беттерді басқа тақырыптық қабаттармен біріктіру мүмкіндігі іске асырылды. 3D-беттер жергілікті жер нысандарының шынайы көрінуіне жету үшін картографиялық немесе ортоизображениямен біріктіріледі. Жергілікті жердің виртуалды моделі (ВММ) - жер бетінің бедері, оның спектралды жарықтары және осы аумақта орналасқан объектілер туралы ақпаратты қамтитын жергілікті жердің моделі интерактивті визуализацияға арналған. ММЖ жергілікті жерде болу әсерін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, бақылаушы берілген координаттары бар нүктеде тұрған кезде үш өлшемді статикалық сахна (3D-көрініс) түрінде немесе жергілікті жердің үстінен ұшу имитациясы режимінде көрсетілуі мүмкін. жүктеу/скачать 0,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|