3. Последствия групповых конфликтов. В зависимости от конфликтной ситуации, мотивов возникновения конфликтов и способов их разрешения групповые конфликты могут иметь как положительные (конструктивные), так и отрицательные (деструктивные) последствия. К конструктивным можно отнести те конфликты, которые способствуют развитию и совершенствованию группового взаимодействия. Деструктивные конфликты ухудшают взаимоотношения между ее членами и ведут группу к распаду.
Рассмотрим некоторые основные последствия групповых конфликтов.
Снятие социального напряжения и утверждение новой расстановки сил.
Решение насущных проблем группы.
Изменения в ценностно-нормативной системе.
Организационные изменения в группе.
Появление или смена руководителя.
Удаление инакомыслящих членов.
Укрепление внутригруппового единства.
Поиски виновного.
9.Образование подгрупп.
10. Распад группы.
Дәріс 9. Әлеуметтік-педагогикалық үдерістегі конфликттер.
Жоспар:
Әлеуметтік-педагогикалық үдерістегі қарама-қайшылықтардың негізгі бағыттары.
Әлеуметтік-педагогикалық үдерісте конфликтерді реттеу және ескерту нұсқалары
Дәріс мазмұны:
Әлеуметтік-педагогикалық үдерістегі қарама-қайшылықтардың негізгі бағыттары
Әлеуметтік-педагогикалық үдерістің негізгі мақсаты белгілі бір әлеуметтік-мәдени қасиеттерге ие (мысалы, жан-жақты дамыған тұлға ретінде) жеке тұлғаны тәрбиелеу (білім беру, оқыту және т.б.) болып табылады. Аталған үдерісте негізгі тапсырыс беруші қоғам болып табылады, ал орындаушы – білім беру мен тәрбиелеудің барлық жүйесі болып табылады. Сондықтан да ол әлеуметтік-педагогикалық үдерісте білім беру жүйесі мен қоғам ортасында қарама-қайшылық пен конфликттің макродеңгейінде қалыптасады .
Қарама-қайшылық бағытының орта деңгейі былайша жүзеге асады:
Әкімшілік (білім беру жүйесіндегі түрлі деңгейдегі басшылар) арасында, екінші жағынан мұғалімдер (оқытушылар) арасында;
Әлеуметтік-педагогикалық үдерістің әрбір деңгейінде тік бағыттағы конфликттерден басқа көлденең конфликттер де бар. Мысалы, «ҚОҒАМ» деңгейінде бір жағынан, білім беру, тәрбиелеу саласында, азаматтардың (азаматтық қоғам) негізгі бөліктері арасында, екінші жағынан жоғары басқарушы құрылымдар (мемлекет) тарапынан жүргізілетін қоғамдағы саясат бойынша қарама-қайшылықтар мен конфликттер туындауы мүмкін.
«Әкімшілік» деңгейінде тік бағыттағы (білім беру жүйесіндегі басқару жүйелері арасындағы деңгейлерде), сонымен қатар көлденең бағыттағы (түрлі оқу орнындағы әкімшілік арасында) конфликттер болуы мүмкін.
«Мұғалім» және «Ата-ана» деңгейінде көлденең бағытта конфликттер туындауы мүмкін: «мұғалім – ата-ана», «мұғалім – мұғалім», «ата-ана – ата-ана».
«Оқушы» деңгейінде «оқушы-оқушы» секілді көлденең конфликттер туындайды.
Қарама-қайшылықтың белгіленген бағыттары (6,7 суреттер) жалпы орта білім беру жүйесінде өзара әрекеттің негізгі түрлеріне сәйкес келеді.
Университеттегі білім беру жүйесінде ата-ана мектептегі білім беру жүйесімен салыстырғанда педагогикалық үдерісте аса маңызды рөл атқармайды, ал студенттер білім беру үдерісіндегі барынша жеке субъект болып табылады. Сондықтан жоғары оқу орнындағы жүйеде конфликттердің негізгі үш тобын (өзара әрекеттің үш деңгейін) ерекше атап көрсетуге болады1:
«Қоғам – ЖОО» типтегі конфликт;
«Ректорат – ЖОО ұжымы» типтегі конфликт;
«Студент –оқытушы», «оқытушы – оқытушы», «студент – студент» (8-сурет) типтегі конфликт.
«Ректорат – ЖОО ұжымы» конфликттік өзара әрекеттің аралық (дербес) нұсқалары «ректорат – деканат», «ректорат – кафедра», «кафедра – деканат», «деканат – факультет ұжымы» және т.б. типтегі конфликттер болуы мүмкін.