Дәрістер №1 тақырып. «Мемлекеттің төлем жүйесі» түсінігің мәні
– “Көрсетілетін қызметтер мен трансферттер” санаты таңдалып алынады; тобы - 81
жүктеу/скачать 89,96 Kb.
|
Лекция Акша,несие,банк
| 8 – “Көрсетілетін қызметтер мен трансферттер” санаты таңдалып алынады;
тобы - 81 - “Көлік”; вариант - 814 “Автомобилдік жүк тасымалдау”. Ендеше, төлем құжатының “Төлемнің тағайындалу коды” деген орында 814 коды жазылуға тиіс. Қазіргі кездегі ҚР Ұлттық банкінің үйымдастыратын төлем жүйесінің қатысшыларына мыналар кіреді: ҚР Ұлттық банкі. Орталық клирнгтік палата Екінші деңгейдегі банктер және олардың филиалдары. Қаржы министрлігінің қазынашылық департаменті. Орталық депозитарий. Мемлекеттік зейнетақы төлеу орталығы. Қазақстан қор биржасы АҚ. Қазпошта РМК. 3. Төлем құралдарын таңдау мынадай екі факторға тәуелді: 1) жалпы негізде (жалпы есеп айырысу жүйесі); клиринг негізінде (таза ұстанымын есептеу арқылы ұйымдастырылатын есеп айрысу жүйесі). Жалпы негізде есеп айрысуда әр төлем құжаты жеке-жеке өңделіп ақша аударымы сол төлем құжаты негізінде жүзеге асырылады. Клиринг негізінде клирингтің қатысушы банктерінің қарама-қарсы міндеттемелерін өзара есепке алу арқылы іске асады. Мұнда әр қатысушының таза ұстанымы (барлық түскен және шыққан қаражаттар сомаларының арасындағы айырма) анықталып, соған сәйкес аударым жасалады. Клирнг екі жақты және көп жақты болып келеді. Екі жақты клирингте өзара есепке алу тек екі банк арасында жүргізіледі. Ондай клиринг нәтижесінде қандай да бір қатысушының дебеттік таза ұстанымы анықталған болса, онда біріншісі, екінші қатысушының пайдасына ақшалай аударымдар жасайды. Мұндай жағдайда әрбір банктің үш жекелеген екі жақты таза ұстанымы болуы мүмкін. Көп жақты клирингте әрбір қатысушының басқа барлық қатысушыларға қатысты міндеттемесін өзара есепке алады. Мұндай да әрбір қатысушының бір таза ұстанымы болады Инфрқұрылым мен технология компоненттері есеп айрысу жүйелерінің қауіпсіздігіне, төлемдердің жылдамдығына, тұрақтылығына, байланысты болып келеді. Мұндай компоненттер төлем жүйесінде болатын тәуекелдерді, атап айтсақ несиелік, жүйелік, өтіміділік, операциялық, техникалық, заңи және т.б. тәуекелдерді ескереді. 4.Төлем жүйесін ұйымдастыру мынадай қағидаттарға негізделеді: төлемдерді жүзеге асырудың құқықтық режимі; банктік шот бойынша төлемдерді жасау; есеп айырысу формаларын таңдаудағы шаруашылық субъектілерінің экономикалық дербестігі; төлемдерді акцептеудің болуы; төлемді шот қалдығы көлемінде жасау; төлеушінің шотынан шегергеннен кейін қаражатты алушының шотына есептеу; төлемдердің мерзімділігі; төлем жүйесіне жасалатын бақылаудың болуы; төлем жүйесіне қатысушылардың материалдық жауапкершілігінің болуы. жүктеу/скачать 89,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|