Дәрістер тезистері 1-дәріс. Кіріспе Қоршаған орта туралы ілімнің негізгі мақсаты мен міндеттері
Емтиханға дайындалуға арналған сұрақтар
жүктеу/скачать 0,58 Mb.
|
Дәрістер жиынтығы (2)
рубежка физио, Силлабус 2022-2023 философия, Жумашева Силлабус Педагогикалық зерттеулер.
- Бұл бет үшін навигация:
- ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ
| Емтиханға дайындалуға арналған сұрақтар
Кіріспе. «Қоршаған орта туралы ілім» жеке пән ретінде Қазіргі орта туралы ғылымдар Тарихи кезеңдері Биосфера (шекаралары, құрамы, қасиеттері) Тірі зат (қасиеттері мен функциялары) Табиғаттағы зат айналымдары Негізгі экологиялық терминдер Тірі организмдерге әсер етуші факторлар Факторлардың тірі организмдерге әсер ету ережелері Магниттік өріс Радиоактивті элементтер Радиация, оның түрлері Геохимиялық ландшафттар Геохимиялық барьерлер Атмосфераның жаһандық проблемалары. Гидросфераның жаһандық проблемалары. Топырақтың жаһандық проблемалары. Қоршаған ортаның аймақтық проблемалары. Жер қыртысының химиялық құрамы. Атмосфералық ауаның химиялық құрамы Судың химиялық құрамы Халықаралық экологиялық құқық Халықаралық экологиялық ұйымдар Қызыл кiтап Қоршаған ортаға антропогендiк әсер Экологиялық зандар Экология және бiлiм Экология және мәдениет ҚР экологиялық проблемалары Коммонер Б. заңдары ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ Атмосфера ауасында азот қанша көлем алады? A) 0,003% B) 21% C) 0,097% D) 78% E) 81% ***** Біздің планетамыздағы ең ірі экожүйені атаңдар? A) биосфера B) мұхит C) атмосфера D) тайга E) құрлық ***** «Ноосфера» ұғымына толық сипаттама берген ғалымды атаңдар? A) Н.Наумов B) В.Вернадский C) В.Докучаев D) А.Гиляров E) Н. Реймерс ***** Органикалық емес заттарды синтездейтін тірі организмдер... A) консументтер, B) редуценттер, C) продуценттер, D) деструкторлар, E) жыртқыштар ***** Жер шарындағы ең ірі экожүйе... A) мұхит B) биосфера C) атмосфера D) педосфера E) тропикалық ормандар ***** Аталған экожүйелердің қайсысы жасанды... A) парк B) ғарыш C) мұхит D) тау E) шөл-шөлейттер ***** Биосферадағы тірі заттардың негізгі биомассасын құраушы топ... A) жануарлар B) бактериялар C) өсімдіктер D) планктондар E) бентостар ***** Келтірілген мысалдар ішінен алғашқы сукцессияны атандар? A) мүктер – қыналар – шөптесін өсімдіктер, B) қыналар-шөптесін өсімдіктер – мүктер; C) қыналар – мүктер – шөптесін өсімдіктер, D) шөптесін өсімдіктер – мүктер – қыналар; E) мүктер – қыналар – мүктер ***** Азотты жинақтаушы бактериялар қайсы топқа .... A) продуценттер, B) I-ші сатыдағы консументтер C) II-ші сатыдағы консументтер D) редуценттер E) хемотрофтарға ***** «Адам және биосфера”бағдарламасы қай қалада қабылданды? A) Найроби, B) Москва; C) Париж D) Лондон E) Алматы ***** Аталған факторлардың қайсысы мұхиттардағы организмдердің таралуына шектеуші фактор.... A) минералдар B) жарық C) азот D) оттегі E) температура ***** Мұхитта тірі заттардың негізгі массасын құраушы қайсысы? A) өсімдіктер B) бактериялар C) жануарлар D) планктондар E) балдырлар ***** Экожүйенің тұрақты болуының ең негізгі қасиеті қандай? A) тұрақтылығы B) өздігінен қалпына келуі C) бейімделушілік D) өздігінен E) адоптация ***** Трофикалық деңгейлер арқылы берілген энергия алдынғы деңгейдің қанша процентін құрайды? A) 1% B) 5% C) 15% D) 10% E) 7% ***** Дайын органикалық заттармен қоректенетін организмдер.... A) автотрофтар B) гетеротрофтар C) продуценттер D) хемотрофтар E) консументтер ***** Азоттүзгіш бактерияларды қалай атайды? A) продуценттер B) I- ші қатарлы концументтер C) II-ші қатарлы концументтер D) редуценттер E) хемонтрофтар ***** Құрлықтың 99,2% биомассасын құрайтын? A) жануарлар B) өсімдіктер C) бактериялар D) ормандар E) далалар ***** Тірі заттардың ең көп үлесін құрайтын ... A) сутегі, көміртегі, цинк, кальций B) көміртегі, азот, кальциий, калий. C) сутегі, көміртегі, азот, оттегі, D) оттегі, кальций, азот, цинк E) көміртегі, азот, цинк, сутегі. ***** Жердегі тіршілік 6 негізгі фактормен анықталады? A) су, оттегі, көмірқышқыл газы, температура, минералды тұздар, тұздылық B) су, оттегі, азот, температура,минералды тұздар, тұздылық C) су, оттегі, көмір қышқыл газ, сутегі,минералды тұздар,, тұздылық, D) оттегі, көмір қышқыл газы, температура, минералды тұздар, тұздылық, азот. E) көмір қышқыл газы, оттегі, минералды тұздар, азот ***** Биосферадағы тіршілік бұдан 4-3,5 млрд. Жыл бұрын пайда болған. Олар негізінен қандай организмдер болады? A) прокариотты- ядросыз және ядролық ірі заттар B) ядролық- эукариотты организмдер C) ядросыз- прокариотты организмдер D) прокариотты –ядросыз тірі заттар E) прокариотты-ядролы тірі заттар ***** Биосфераның тұрақтылығын сақтау үшін қажетті факторлар? A) 1) биологиялық әртүрлілік, 2) экологиялық мониторинг 3) адамның іс-әрекеті B)1) адамның іс-әрекеті 2) қорғаныс экраны3) мониторинг C)1)биологиялық әртүрлілік 2) қорғаныс экраны 3) адамның іс -әрекеті D)1) мониторинг 2) адамның іс-әрекеті 3) экологиялық экспертиза E) 1) мониторинг 2) адамның іс-әрекеті 3) экологиялық экспертиза ***** Экожүйедегі негізгі энергияның көзі... A) жел энергиясы B) су энергиясы C) күн энергиясы D) жылу энергиясы E) атом энергиясы ***** Планктонға қандай организмдер жатады? A) шабақтар B) калькалар C) ұсақ организмдер D) дельфиндер, E) балдырлар ***** Бентосқа қандай организмдер жатады? A) акулалар B) жайындар C) теңіз жұлдыздары D) балдырлар E) калькалар ***** Популяцияны зерттеуші эколог... A) В.Вернадский B) В.Докучаев C) С.Шварц D) А.Генцен E) А.Гиляров ***** Биосфера терминін ғылымға ендірген ғалымды атаңыз? A) В.Вернадский B) Э.Зюсс C) Б. Вармин D) А.Энглер E) Э.Геккель ***** Биосфера туралы еңбекті жазған... A) Э.Геккель B) В.Пореффер C) В.Вернадский D) В.Докучаев E) Л.Одум ***** Тіршіліксіз атмосфераның газдық құрамы... A) O2, NH3, HF CH 4 B) CO2 , CO2 , NH3 , O2 C) H 2, CH 4, NH 3 D) H 2, NH 3, HCI, CO2 E) NH3, H2, O2 CO2 ***** Алғашқы тіршілік иелері қандай организмдер ... A) автотрофты B) гетеротрофты, аэробты C) гетеротрофты ,анаэробты D) автотрофты, анэробты E) гетеротрофты. Аэробты ***** Жер қабатының химялық құрамында ең көп кездесетін компонентті атаңыз? A) H 2 O, TiO2, SO3 B) K2O, FeO, MgO C) AL2O3, MnO, CO2 D) SiO2, Al2O3, CaO E) TiO2, CO2, FeO ***** Төмендегі қай минералдар күкірт элементінің шикізаты болып саналады? A) CaCO3 ,H3 PO B) FeCuS ,Na SO C) CaSO D) Na4, SO E) FeCuS ***** Ксерофиттер мен суккуленттер қай табиғат зонасына тән өсімдіктер? A) дала зонасы B) орманды дала зонасы C) шөл зонасы D) тундра зонасы E) шөлейт зонасы ***** Тундра зонасына тән өсімдіктер мен жануарларды ата. A) қайың,қарағай, мүктер, түйелер B) мүктер, осоктар, леминга, кеміргіштер C) шыршалар, қоғалар, бұталар D) мүктер жеміс-жидектер,бұғылар, E) шыршалар,мүктер, қарағай ***** Биосфера шегіндегі жалпы географиялық заңдылықтарға тән емес құбылыстар... A) ритмді құбылыстар, бір тұтастық, B) зат алмасу, зональдылық, полярлы ассиметрия, C) азоналдылық, полярлы ассиметрия, D)климаттың өзгеруі, вулкандар E) зат алмасу, полярлы, ассиметрия ***** Организмдердің сыртқы ортамен байланысына талдау жасап, биосфераға түсінік берген ғалым. A) Э.Зюсс. B) В.Вернадский. C) А.Гумбольд D) Ж.Ламарк E) А.Энглер ***** Мұхит суының химялық құрамында ең көп кездесетін элемент... A) K, P , Cu, Ni B) O ,H, CI, Na, C) O, P, Ca, Br, D) H, CI, Mg, C E) Cu, Ni, Mg, Ca/ ***** Тірі заттардың химиялық құрамында ең көп кездесетін элементтерді атандар? A) О ,Са, Si, K B) O, C, H, Na, C) C, K, O, N, D) P, S, O, N, H, E) Ca, Mg, AI, H ***** (-NH2) және( СООН)- компоненттері қай органикалық зат молекуласында кездеседі? A) көмірсулар B) липидер C) белоктар D) майлар E) барлығында ***** Экосфера терминін алғаш ұсынған... A) Ю.Одум B) Н.Реймерс C) Л.Кол D) Э.Геккель E) В.И.Вернадский ***** Организмдер қоректену сипатына қарай қанша топқа бөлінеді? A) автотрофты, миксотрофты, B) миксотрофты, гетеротрофты C) гетеротрофты, автотрофты D) миксотрофты, автотрофты E) барлығы ***** Биоценоз компонентерін атаңдар? A) фитоценоз, өсімдіктер, биотоп, B) микробиоценоз, фитоценоз, экотоп, C) зооценоз, биотоп, фитоценоз, D) зооценоз, микробиоценоз, фитоценоз, биотоп. E) өсімдіктер, экотоп, фитоценоз ***** Биогеоценоз құрылымын көрсетіп жазындар? A) биоценоз+ экотоп+ биотоп B) биотоп+ фитоцинтез+ зооценоз C) зооценоз+ биоценоз+ фитоценоз D) биоценоз+ фитоценоз+ экотоп E) фитоценоз+ биотоп+ экотоп ***** Трилобиттер қай дәуірге тән организмдер? A) кайназой B) кембрий, C) мезозой D) полеозой E) протерезой ***** Папортниктер мен қырықбуындылар қай кезеңге тән өсімдіктер? A) Силур B) Девон C) Ордовик D) Таскөмір E) Юра ***** Жабық тұқымды өсімдіктер қай дәуірге тән өсімдіктер? A) Таскөмір- Полезой B) Силур- Полезой C) Ордовик-Мезазой D) Фанерезой-Девон E) Юра- Кембрий ***** Алғашқы қос мекенділер –стегоцефалар қай кезде көп болған? A) Силур B) Девон C) Юра D) Таскөмір E) Бор ***** Құрлықта алғашқы өрмекші,шаян, насеком- тәрізділер қай кезеңде пайда болған? A) Таскөмір B) Девон C) Бор D) Юра E) Силур ***** Адам баласы қай дәуірде және қай кезеңде пайда болды? A) Мезазой дәуірі, Кайназой кезеңі B) Полезой кезеңі, Бор кезеңі C) Кайназой дәуірі, Антропоген кезеңі. D) Антропоген кезеңі, Мезазой дәуірі E) Протерезой кезеңі, Селур кезеңі ***** Субальпі және альпі зонасына өсімдіктер... A) бұталар, қыналар, қарағайлар, B) мүктер, аршалар, осоктар, C) мүктер,сарымсақтар, шалғындар , D) қайыңдар, бұталар, мүктер E) шалғындар, қарағайлар, қайыңдар ***** Жер шарындағы ең көп кездесетін организмдер? A) сүт қоректілер, балықтар, құстар. B) құстар, маллюскалар, жыландар C) губкалар, насекомдар, өсімдіктер D) бунақаяқтылар насекомдар E) кеміргіштер, балықтар, губкалар ***** Биосфера шегіндегі заңдылықтарды ата. A) су айнымалы, вулкандар, азональдылық B) зональдық,,ритмді құбылыстар, шөлейттену C) зат айналымы, ассиметрия, ритмдік D) жер сілкінісі, Вулкандар ассиметря E) су айналымы, ритмді құбылыстар, азональдылық ***** Атмосфераның газдық құрамын атаңдар? A) NH3, CO2 , O2,N B) O 2, CO2 , N, Ne C) O2, Ne, S, N, P D) O3, S, P, O2, CO2 E) NH3, Ne, SO2 ***** Дайын органикалық затпен қоректенетін организмдерді не деп атайды? A) редуценттер, B) консументтер C) продуценттер D) гетеротрофтар E) автоторфтар ***** Жануарлар дүниесінде ең көп кездесетін типті атаңыз? A) губкалар B) сүтқоректілер C) насекомдар D) буынаяқтылар E) қарапайымдар ***** Құрлықтағы организмдердің қайсысының биомассасы көп... A) өсімдіктер 0,8% B) жануарлар 99,2% C) жануарлар 0,8% D) өсімдіктер 99,2% E) жануарлар 0,7% ***** Литосфераның негізгі химиялық элементтері... A) K, Ni, Co, Al, Fe B) O, Si, Al, Fe, Mg, NA C) Al, O, Co, F, S, P, D) O3, S, P, O2, CO2 E) NH3, Ne, SO2 ***** Көміртегі айналымының негізгі екі жолын атаңыз? A) көмір, троф түзеді B) оттегін, сланең түзеді C) көмір, карбонат түзеді D) тау жыныстарын түзеді E) көмір, сланец түзеді ***** Күн радиациясы жер бетіне жететін мөлшері .... A) сәулесінің 100% жерге жетеді, B) сәуленің 47% жерге жетеді, C) сәуленің 45 % жерге жетеді, D) сәуленің 95% жерге жетеді, E) сәуленің 68% жерге жетеді, ***** Биосфераны қорғау формаларының ең тиімді түрі қандай? A) Ұлттық парктер,қызылкітап B) заказниктер, микроқорықтар C) қорықтар,ұлттық парктер D) табиғат ескерткіштер, қорықтар E) қорықтар, микроқорықтар ***** Іле Алатауына тән биіктік белдеулерін ата. A) субальпі, дала, аралас орман, тундра B) дала, аралас орман, орман, субальпі,альпі C) шөл- шөлейт, тундыра орман, субальпі D) таулы дала, аралас орман, альпі, субальпі, E) дала ,тундра , субальпі, шөл-шөлейт ***** Биофильді элементтерді атаңыз? A) N, O, K, CO3, P, Ne. B) O, C, Ne, He, CO3 N C) C, O, P, S, N, H, D) H, S, N, Ne, CO, O E) N, H, Ne O, S, K ***** Фанерезой этапына қандай дәуірлер жатады? A) Архей, Фанерезой, Кембри, Көмір. B) Полезой, Кайназой, Архей,Бор C) Полезой, Мезазой, Кайназой, Архей D) Мезазой, Кайназой, Архей E) Мезазой, Кайназой, Архей ***** Қазақстанның алғашқы қызыл кітабы қай жылдары шықты және неге арналған? A) 1981ж (өсімдік), 1999ж ( өсімдік), B) 1978ж (өсімдік), 1980ж (жануар), C) 1978ж(жануар),1981ж( өсімдік), D) 1996ж(өсімдік),1995ж (жануар), E) 1978ж(жануар),1981ж( өсімдік), ***** Кембриге дейінгі тіршілік қандай болған? A) буынаяқтылар, бактериялар B) көп клеткалылар, бактерия тәрізділер, C) саусақ қанаттылар. Балдырлар, D) бактерия тәрізділер, балдырлар. E) саусақ қанаттылар. Балдырлар, ***** Палеозой дәуіріндегі тіршілік иелері қандай болған? A) құрлық өсімдіктер, саусақ қанаттылар, B) балдырлар, бактерия C) папортниктер, балдырлар, D) немотофиттер, стегоцефалар E) глюкоза құрлық өсімдіктері, бактериялар ***** Фотосинтез барысында төменгі көрсетілген қосылыстардың қайсысы ыдырағанда оттегін бөліп шығады? A) СО2 B) Н2 О C) АТФ D) дұрыс жауабы жоқ E) СО3 ***** Мезазой дәуірінің кезеңдерін атаңыз? A) Девон, Триас, Силур, B) Бор, Юра, Триас, C) Пери, Юра, Силур, D) Юра, Бор, Девон E) Таскөмір, Девон, Триас, ***** Мұхит тұңғиығында тіршілік ететін организмдерге әсер ететін негізгі факторларды атаңыз? A) жарық, қысым, температура, B) қысым, температура , тығыздық, C) жарық ,ылғал, оттегі, D) қысым, температура , қорек, E) қорек , ылғал, оттегі. ***** Бентосқа жататын организмдерді ата. A) Акула, шаяндар, балдырлар, B) коралдар, губкалар, тікентерілер, C) балдырлар, балықтар, құрттар D) насекомдар, скаттар, өсімдіктер, E) акула ,скаттар, өсімдіктер. ***** Жердің географиялық заңдылықтарын зерттеген ғалымдардың бірі A) В.И.Вернадский B) Л.С.Берг C) Э.Зюсс D) А.И.Опарин E) Ж.Ламарк ***** Жердің географиялық заңдылықтарының ең негізгісі: A) біртұтастық зат айналымы B) ритімді құбылыс C) зональді D) азональді E) вертикалдық ***** Жалпы географиялық әрі бүкіл ноосфера шеңберінде әрекет ететін заңдылық A) біртұтастық зат айналымы B) ритімді құбылыс C) зональді D) азональді E) вертикалдық ***** Биосферадағы бір бағытқа белгілі бір уақыт сайын қайталанып отыратын құбылыс... A) биологиялық зат айналым B) ритімдік құбылыс C) вертикалдық D) азональдық E) зональдық ***** Ритімдік құбылыстың неше формасы бар A) 1 B) 3 C) 2 D) 5 E) 7 ***** Жердің өз осін айналуын ритімдік құбылыстың қайсысына жатқызуға болады A) цикльдық B) қайталанатындылығы C) биологиялық D) біртұтастық E) бөлшектік ***** Ритім бойынша ауысып отыратын құбылысты ата. A) цикльдық B) қайталанатындылығы C) биологиялық D) біртұтастық E) бөлшектік ***** Ең ірі ритм ол ...... A) жыл мезгілдерінің ауысуы B) түн мен күннің ауысуы C) магматизмдер мен вулкандар D) судың толысуы E) жаңбырдың қайта жаууы ***** Жылдық ритім ол ....... A) жыл мезгілдерінің ауысуы B) түн мен күннің ауысуы C) магматизмдер мен вулкандар D) судың толысуы E) жаңбырдың қайта жаууы ***** Тәуліктік ритімдер ол …….. A) жыл мезгілдерінің ауысуы B) түн мен күннің ауысуы C) магматизмдер мен вулкандар D) судың толысуы E) жаңбырдың қайта жаууы ***** Табиғат зоналарын зерттеп, оның негізін салған A) В.И.Вернадский B) В.В.Докучаев C) Э.Зюсь D) А.И.Опарин E) Ж.Ламарк ***** Зоналдылықтың негізгі себебі A) өсімдіктер мен жануарлар таралу мүмкіншілігі B) жануарлардың таралу мүмкіншілігі C) өсімдіктердің таралу мүмкіншілігі D) жердің формасы және күн жылуының таралу мүмкіншілігі E) адамдардың жер шарындағы таралу мүмкіншіліктері ***** Жер бетінде қысымның таралуына байланысты қанша белдеу бар A) 2 B) 5 C) 7 D) 8 E) 3 ***** Қанша қоңыржай белдеу бар A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 1 ***** Қанша трофикалық белдеу бар A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 1 ***** Қанша экваторлық белдеу бар A) 1 B) 3 C) 4 D) 5 E) 2 ***** Қанша полярлық белдеу бар A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 1 ***** Жалпы жер шарында қанша климаттық белдеу бар A) 13 B) 31 C) 14 D) 25 E) 11 ***** В.И.Вернадский қай жылы жер шарының диссиметрлік екендігін дәлелдеді A) 1956 B) 1958 C) 1923 D) 1933 E) 1926 ***** Ноосфера дегеніміз A) жер бетіндегі тіршіліктің дамуына адам ақыл- ойының тікелей басты рөлге айналуы B) тірі организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортасымен қарым-қатынасы C) биосферадағы бір бағытқа белгілі бір уақыт сайын қайталанып отыратын құбылыстар D) биогеоценоздың тіршілік ортасы E) гидросфераның бір бөлімі ***** Ноосфера терминін ғылымға енгізген ғалымды ата A) В.И.Вернадский B) Э.Леруа, Теяр де Шарден C) Э.Зюсь D) А.И.Опарин E) Ж.Ламарк ***** Ноосфера термині қай жылы ғылымға енгізілді A) 1928 B) 1929 C) 1926 D) 1927 E) 1925 ***** «Ноосфера» - бұл: A) «Өмір» сферасы B) «Ақыл-Ой» сферасы C) «Техногенез» сферасы D) Литосфера E) Гидросфера ***** А.И.Опариннің теориясы бойынша жер бетіндегі тіршіліктің даму неше кезеңнен тұрады. A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 2 ***** А.И.Опариннің теориясы бойынша жер бетіндегі тіршіліктің дамуының бірінші кезеңі A) органикалық заттардың түзілуі B) белоктардың пайда болуы C) белокты заттардың синтезделіну дәуірі D) фотосинтез процесінің жүруі E) бір жасушылы организмнің пайда болуы ***** А.И.Опариннің теориясы бойынша жер бетіндегі тіршіліктің дамуының екінші кезеңі A) органикалық заттардың түзілуі B) белоктардың пайда болуы C) белокты заттардың синтезделіну дәуірі D) фотосинтез процесінің жүруі E) бір жасушылы организмнің пайда болуы ***** А.И.Опариннің теориясы бойынша жер бетіндегі тіршіліктің дамуының үшінші кезеңі A) органикалық заттардың түзілуі B) белоктардың пайда болуы C) белокты заттардың синтезделіну дәуірі D) фотосинтез процесінің жүруі E) бір жасушылы организмнің пайда болуы ***** А.И.Опариннің теориясы бойынша алғашқы белоктың синтезі қайда пайда болды A) ауада B) суда C) топырақта D) су мен топырақта E) ауа мен топырақта ***** Қазіргі заманғы биосфера туралы ілімнің авторы кім? A) Дарвин Ч B) Вернадский В.И C) Геккель Э D) Коммонер Б E) Одум Ю ***** Биосфера – бұл: A) Жердегі тіршіліктің таралу аймағы B) Жер планетасындағы қазір тіршілгі жоқ аймақ C) Қазіргі және бұрынғы тіршіліктін таралу D) Айдағы тіршіліктін таралу аймағы E) Ғарыштағы тіршіліктін таралу аймағы ***** Биосфера атмосфераның қай бөлігін алып жатыр? A) Стратосфераны B) Тропосфераны C) Экзосфераны D) Термосфераны E) Ионосфераны ***** Атмосфераның құрамында кездесетін газдарды ата: A) азот, оттегі, көмір қышқыл газы B) азот, оттегі, аргон, көмір қышқыл газы C) оттегі, сутегі, аргон, көмір қышқыл газы D) сутегі, күкіртті газ, неон, оттегі E) азот, сутегі, оттегі, аргон ***** Озон қабаты биосфераның тіршілігі үшін ең қажетті, себебі озон қабаты: A) атмосфераның ластануына кедергі болады B) ғарыштың сәулеленуінің нәтижесінде түзіледі C) жердің үстіңгі қабатынан жылу ағынының көтерілуіне кедергі болады D) ультракүлгін сәулелердің жер бетіне өтпеуіне кедергі болады E) жердегі оттегінің түзілуіне әсер етеді ***** Озон қабаты озон экранының қай бөлігінде түзеді: A) Литосфера B) Гидросфера C) Экзосфера D) Стратосфера E) Мезосфера ***** Әлемдік мұхитты түзетіндер: A) барлық көлдер, теңіз, мұхиттар B) мұхиттар мен теңіздер C) өзен сулары, мұхиттар, теңіз және көлдер D) мұхит, өзен сулары, теніз E) теңіз, мұхиттар, жер асты сулар,көлдер. ***** Жер биосферасының құрамына енетіндер бөлігін көрсет: A) литосфера B) жер қыртысы C) жер қыртысы және жер мантиясы D) литосфера және жер қыртысы E) жер қыртысының жоғарғы бөлігі. ***** Фотосинтез процесінің нәтижесінде түзілетіндер: A) оттегі және су B) оттегі және органикалық зат C) көмірқышқыл газы және органикалық зат D) су және көмірқышқыл газы E) оттегі,су,көмірқышқыл газы және органикалық заттар түзіледі. ***** Биосферада тірі организімдердің алуан түрлері мекендейді, солардың қазіргі кездегі саны қанша? A) 2 млн. жуық B) 1 млн. жуық C) 5 млн. жуық D) 10 млн. жуық E) 3 млн. жуық. ***** Ғаламдық климаттың жылынуы қандай проблема тудырады. A) Озон тесігі B) Жылу эффектісі C) Қышқыл жауындар D) Орманның жойылуы E) Шөлге айналу ***** Жылу эффектісінің болуын қандай фактор туғызады ? A) Көмірқышқыл газының көбеюі B) Фреондар C) Иіс газы D) Ауыр металдар ионы E) Формальдегидтер ***** «Озон тесігінің» процесін толық ашып берген кімдер ? A) Будыко, Одум, Докучаев B) Роуланд, Малин, Крутцен C) Наумов, Мензбир, Малин D) Крутцен, Геккель, Мебиус E) Варминг, Одум, Докучаев ***** «Қышқыл жауындардың» терминін ғылымға енгізген ғалым? A) Д. Кукк B) Д. Малин C) Э. Геккель D) Р. Смит E) Ч. Дарвин ***** Озон қабатының тесілуі жер шарының қай тұсында байқалады? A) Африка B) Арктика C) Антарктида D) Австралия E) Еуропа ***** Улы тұмшаның Лондондық типі қай жылы тіркелген? A) 1959 B) 1951 C) 1952 D) 1987 E) 1988 ***** Озон қабатының тесілуі жер бетіне қандай зиянды сәулелерді өткізеді ? A) Ультра B) Ультра қызыл C) Инфра күлгін D) Ультра күлгін E) Инфра қызыл ***** Озонның бұзылуына әсер ететіңдер: A) Хлор молекуласы B) Инертті газдар молекуласы C) Көмірқышқыл газының молекуласы D) Көміртегі молекуласы E) Азот молекуласы ***** Гидросфера бұл: A) теңіздердің, мұхиттардың, контенентті сулардың; B) т/ң, м/ң, кон/к с/ң, атмосфера буларының; C) т/ң, м/ң, кон/к с/ң, мұздықтардың, атмофера буларының; D) м/ң, т/ң, топырақ ылғалы E) м/ң, т/ң, мұздықтардың жиынтығы. ***** Гидросфераның жер бетінен алатын аумағы ... A) 50% B) 71% C) 96,5% D) 95 % E) 100% ***** Теңіздер мен мұхиттардың гидросферадағы көлемі: A) 80% B) 90% C) 96,5% D) 99,5 % E) 100% ***** Биосфера гидросфераның қай бөлігін қамтиды... A) беткі қабатын B) төменгі C) ортаңғы D) түгелімен E) беткі және ортаңғы ***** Организмдердің өмір сүруге ең қолайлы ортаны көрсет: A) Топырақ; B) Жер беті мен ауа кеңістігігі; C) Су ортасы; D) Су және жер беті мен ауа кеңістігі; E) Суда, топырақта, жер беті, ауа кеңістігін және тірі организмдер; ***** Су ортасында еркін жүзетін организмдерді ата... A) Гидробионттар, B) Планктондар; C) Гидрофитомдар; D) Мезофиттер; E) Ксерофиттер; ***** Тірі организмдер таралған жердің геологиялық қабатын атаңыз: A) Стратосфера; B) Атмосфера; C) Биосфера; D) Гидросфера; E) Ноосфера; ***** Жердің тас қабаты. A) Литосфера; B) Ноосфера; C) Тропосфера; D) Стратосфера; E) Термосфера, ***** Топырақтың құнарсыздануының себептері.... A) Толық игерілмеуі; B) Толық игерілуі; C) Игерілусіз қалуы; D) Биологиялық жағдайлары; E) Минералдық құрамы; ***** Халықаралық Қызыл кітаптын бірінші басылымы қай жылы .... A) 1956 B) 1958 C) 1963 D) 1965 E) 1968 ***** Қорық дегеніміз не ? A) Табиғат комплексі түгел қорғалатын және ғылыми мекеме бар аумақ; B) Ғылыми зерттеулер ғана жүргізілетін аумақтар; C) Көпшіліктің танымдық демалысын ұйымдастыратын жерлер; D) Мақсатты аумақтар E) Табиғаттың көрінісін сақтайтын аумақтар; ***** Қазақстанда ... мемлекеттік қорық бар. A) 9 B) 10 C) 8 D) 7 E) 6 ***** Қазақстанда алғаш рет ашылған қорықты атаңдар? A) Алматы B) Барсакелмес C) Ақсу-Жабағылы D) Қорғалжын E) Алакөл ***** Қазақстандағы алғаш қорық қай жылы ашылды? A) 1920 B) 1926 C) 1929 D) 1931 E) 1935 ***** Арал теңізіндегі орналасқан қорық... A) Үстірт B) Барсакелмес C) Наурызым D) Марқакөл E) Қорғалжын ***** Марқакөл қорығы ... жылы құрылды. A) 1929 B) 1931 C) 1958 D) 1976 E) 1984 ***** Наурызым қорығы ... жылы құрылды. A) 1929 B) 1934 C) 1958 D) 1976 E) 1984 ***** Алматы қорығы ... жылы құрылды. A) 1929 B) 1932 C) 1968 D) 1976 E) 1984 ***** Қорғалжын қорығы қай жылы құрылды? A) 1929 B) 1958 C) 1968 D) 1976 E) 1984 ***** Қазақстанда қанша ұлттық парктер бар? A) 5 B) 6 C) 4 D) 8 E) 9 ***** Қоршаған ортаны қорғау туралы БҰҰ бағдарламасы... A) МАБ B) ЮНЕП C) ЮНЕСКО D) КЭП E) МАГАТЭ ***** Биоәртүрлілік туралы Халықаралық Конвенция қай жылы қабылданды? A) 1995 B) 1993 C) 1994 D) 1992 E) 1996 ***** Қандай халықаралық ұйымның белсенділігімен Халықаралық «Қызыл кітап» жарыққа шықты ? A) ФАО B) МСОП C) ВОЗ D) ВФОП E) ЮНЕСКО ***** Оңтүстік Қазақстан облысындағы қорық : A) Үстірт B) Наурызым C) Ақсу-Жабағылы D) Марқакөл E) Қорғалжын ***** Қорғалжын қорығы қай облыста... A) Шығыс Қазақстан B) Ақмола C) Қарағанды D) Қостанай E) Солтүстік Қазақстан ***** Реликтілі шағала мына қорықта кездеседі... A) Марқакөл B) Алакөл C) Наурызым D) Қорғалжын E) Алматы ***** Алматы облысында неше ұлттық саябақ бар? A) 3 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6 ***** Баянауыл ұлттық саябағы қай облыста орналасқан ? A) Көкшетау B) Павлодар C) Шығыс Қазақстан D) Солтүстік Қазақстан E) Қарағанды ***** Табиғи жағдайдың сақталып қалуы үшін қолданылатын терминдер қалай аталады? A) Ұлттық бақ B) Қорық C) Табиғи бақ D) Қорықтар E) Дендрологиялық бақ ***** Рекрация мен табиғат қорғауға арналған учаскелер: A) Ұлттық саябақ B) Қорықтар C) Қорық D) Ботаникалық бақ E) Дендропарк ***** Қазақстанда қанша қорық бар? A) 10 B) 9 C) 8 D) 7 E) 6 ***** Темірді шірітетін организм A) қоңыз B) саңырауқұлақ C) бактерия D) амеба E) кенелер ***** 5500 жасайтын ағаштың аты.. A) эвкалипт B) емен C) мамонт ағашы D) баобаб E) қарағай ***** Қазақстанда бауырмен жорғалаушылардың түрі... A) 50 B) 35 C) 37 D) 49 E) 71 ***** Ұшатын сүтқоректі Қазақстанда кездесеме, болса атаңыз A) жұпар тышқан B) пингвин C) жарқанат D) ұшар ит E) қосаяқ ***** Қазақстанда өсетін өсімдіктердің қанша пайызы эндемик A) 20 B) 15 C) 14 D) 50 E) 70 ***** Озонның тесілунен қорғау туралы Вена конвенциясы қашан қабылданған A) 1992 B) 1963 C) 1985 D) 1972 E) 1999 ***** Қазақстанның 2003 ж шыққан өсімдіктерге арналған «Қызыл кітабына» қанша өсімдік енген A) 306 B) 400 C) 506 D) 500 E) 470 ***** Биолюминесценция құбылысы қай организмде болады A) сүтқоректілерде B) қосмекенділерде C) қоңыздар, балықтар D) итбалықта E) акулада ***** Суккуленттерге қандай өсімдіктер жатады A) сексеул, изен B) жусан, элодея C) кактус, опциция D) жантақ, теріскен E) жүзген, жусан ***** Суға көміліп өсетін өсімдіктерді қалай атайды A) гидрофиттер B) ксерофиттер C) гигрофиттер D) суккуленттер E) гидробионттар ***** Су паразитизм дегеніміз... A) өсімдіктің паразиті B) аскарида C) паразиттің ішінде кездесетін паразит D) эхинокок E) гидро ***** Жылусүйгіш организмдерді қалай атайды A) гелиофиттер B) сциофиттер C) термофиттер D) гидрофиттер E) гигрофиттер ***** Көпқоректілерді қалай атайды A) монофагтар B) олигофагтар C) полифагтар D) зоофагтар E) зоофитофагтар ***** Биота дегеніміз A) белгілі бір жердің фаунасы B) белгілі бір жердің флорасы C) флора мен фаунаның жиынтығы D) насекомдар популяциясы E) формация түзуші өсімдіктер тобы ***** Биоқосты заттар дегеніміз A) өлі табиғит компоненттері B) тірі заттар C) биогенді заттардың минералды жыныстармен қосылыс D) өсімдіктер қалдығы E) сулар ***** Магмалық тау жыныстарына жататындар A) гранит B) сланец C) мрамор D) торф E) көмір ***** Метаморфоздық тау жынысына жататындар A) көмір B) мрамор C) тас D) әктас E) жәй тастар ***** Абиотикалық фактор дегеніміз: A) организмге паразиттің әсері B) тірі организмге әсер ететін өлі табиғат элементтері C) биогенді элементтер D) ауыр металдар E) биоқосты заттар ***** 18 ғасырда «Табиғат экологиясы» еңбегін жазған қай ғалым A) Э.Геккель B) К.Линней C) Л.Лепехин D) Ж.Ламарк E) П.Паллас ***** Биологиялық ырғаққа тән құбылыстарды атаңдар A) жауын-шашын B) күннің қызуы C) құстардың миграциясы D) қардың қалыңдығы E) су ағыстары ***** Каннибализм қандай құбылыс A) селбесіп тіршілік ету B) симбиоз C) паразитизм D) өз түрінің особьтарын жеу E) жыртқыштық ***** Маса, сона, кенелер паразиттің қай түріне жатады A) гиперпаразиттер B) микропаразиттер C) суперпаразиттер D) эктопаразиттер E) эндопаразиттер ***** Зооценоз дегеніміз A) бұталар B) орман C) жануарлар бірлестігі D) өсімдіктер бірлестігі E) тоғай бірлестігі ***** Тірі зат дегеніміз A) өсімдіктер тобы B) жануарлар тобы C) барлық тірі организмдердің жиынтығы D) құстар калониясы E) аңдар үйірі ***** Биогенді заттар дегеніміз A) биогенді элементтер B) организмдердің тіршілк әрекеті негізінде түзілген заттар C) организмдердің қоректері D) биотоп компоненттері E) өлі табиғат компоненттері ***** Бейорганикалық заттар дегеніміз A) тірі заттар B) өсімдіктер қалдықтары C) тірі организмдердің қатысуынсыз түзілетін заттар D) органикалық заттар E) биоқосты заттар ***** Судың табиғатта қанша айналымы бар A) 3 B) 2 C) 5 D) 10 E) 1 ***** Жер шарынан біржола құрып кеткен құс A) дуадақ B) аққу C) дронт D) түйе құс E) қаз ***** «Палентология» ғылымы нені зерттейді A) жануарларды зерттейді B) жер қабаттарынан табылған организмдердің қалдықтарын зерттейді C) өсімдіктерді зерттейді D) жерді зерттейді E) қазба байлықтарды зерттейді ***** Алғашқы хордалы организмдер қай заманда пайда болды. A) фанерезойда B) криптозойда C) протерозойда D) палеозойда E) кембрийде ***** Псилофиттердің құрлыққа шығуы қай дәуірде болды. A) кембриде B) ордовикте C) силурда D) девонда E) карбонда ***** Қосмекенділер құрлыққа қай заманда шықты A) карбонда B) кембриде C) ордовикте D) силурда E) девонда ***** Қырықбуындар, плаундар, папоритниктер қай заманда кеңінен тарады және таскөмірге айналды A) пермьде B) кембриде C) силурда D) девонда E) карбонда ***** Бауырмен жорғалаушылар қай кезде кең тарады A) пермьде B) кембриде C) силурда D) девонда E) карбонда ***** Жылықанды сүтқоректілер қай заманда кең тарады A) пермьде B) кембриде C) триаста D) девонда E) карбонда ***** Жалаңаш тұқымды өсмдіктер қай заманда үстем болды. A) силурда B) триаста C) юрада D) девонда E) пермьде ***** Динозаврлар қай заманда жаппай жойылды A) юрада B) силурда C) кембриде D) борда E) ордовикте ***** Кайнозой заманының қай кезеңінде алғашқы приматтар шықты A) неогенде B) палеогенде C) пермьде D) девонда E) силурда ***** Адам тәрізді маймылдар қай кезеңде пайда болды. A) неогенде B) палеогенде C) пермьде D) девонда E) силурда ***** Адамның пайда болған кезеңін атаңдар A) антропоген B) палеогенде C) пермьде D) девонда E) силурда ***** Қазақстанда «Биоәртүрлілікті сақтау» заңы қай жылы қабылданды A) 2004 B) 2003 C) 2005 D) 2007 E) 2002 ***** Жануарлар бір-біріне зиян келтірмей, бірінен қалған жемтіктің қалдығын екіншісі жеп тіршілік етуі A) комменсализм B) паразитизм C) симбиоз D) зоохария E) алеопатия ***** Бір түрдің мекенін екінші бір түрдің иеленуін қалай атайды A) паналастық B) паразитизм C) симбиоз D) зоохария E) алеопатия ***** Екі түрдің бір-бірімен селбесіп тіршілік етуін қалай атайды A) комменсализм B) паразитизм C) симбиоз D) зоохария E) алеопатия ***** Бір организмнің басқа организмдер арқылы тіршілік ететін түрлері A) комменсализм B) паразитизм C) симбиоз D) зоохария E) алеопатия ***** «Хлорофильдің жасыл түйіршігі»- деп жазған кім A) Э.Геккель B) К.А.Тимирязев C) Л.Лепехин D) Ж.Ламарк E) П.Паллас ***** Көмірқышқыл газымен кейбір басқа газдардың мөлшерінің жоғарлауы... A) Антропогенді стресс. B) Энергетикалық стресс. C) Қышқылдық жауындар. D) Парниктік эффект. E) Ауа ортасының қарсылығы. ***** Экологиялық жағдайдың шиеленісуінің негізгі себебі ... A) Халық санының артуы. B) Әскери техниканың жаңа түрлерінің пайда болуы. C) Урбанизация. D) Синтетикалық материалдардың өсуі. E) Барлық аталғандар. ***** Қазіргі кезеңдегі экологиялық дағдарысқа қандай сипаттама беруге болады? A) Консументтер дағдарысы. B) Өндірушілер дағдарысы. C) Редуценттер дағдарысы. D) Шектен тыс кәсіпшілік дағдарысы. E) Дұрыс жауабы жоқ. ***** Соңғы он жылда атмосферадағы көмірқышқыл газының концентрациясының артуының антропогенді себебі... A) Вулкандардың атқылауы мен орман өрттері. B) Оттегі пайдаланатын адамдар санының артуы. C) Консументтер санының артуы. D) Айналымға қазба көміртегінің қайтарылуы. E) Дұрыс жауабы жоқ. ***** Қазақстанда болған ядролық жарылыс көлемі қанша га. шамасында? A) 300 мың га. B) 2 млн га. C) 800 мың га. D) 20 млн га. E) 13 млн га. ***** Биосфераның табиғи ластануы. A) Орман өрттері кезінде. B) Организмдердің қырылуы кезінде. C) Ауыл шаруашылығын химияландыру. D) Ауыр өнеркәсіп. E) Барлығы. ***** Парниктік эффектің пайда болу себебі... A) Озон тесіктерінің пайда болуы. B) Көміртегі (ІІ) тотығының концентрациясының артуы. C) Фреондар мен металл қалдықтары. D) Ауаның ылғалдылығының өзгеруі. E) Дұрыс жауабы жоқ. ***** Смогтың пайда болу себебі... A) Атмосферада азот оксиді, көмірсулардың көп мөлшерде болуы, күн радиациясы, желдің болмауы. B) Күн радиациясы, шаң және газдардың көп мөлшерде болуы. C) Отынды жағу, ауаның көмірқышқыл газымен ластануы. D) Өндіріс қалдықтары. E) Барлық аталғандар. ***** Биоценоз терминін енгізген ғалым..... A) Ч Дарвин B) Мебиус C) Э Геккель D) А Тенсли E) Жак Ив Кусто ***** Өсімдіктер бірлестігі дегеніміз не? A) сүтқоректілер бірлестігі B) флора C) фауна D) саңырауқұлақтар бірлестігі E) тастардың бірлестіктері ***** Зооценоздар дегеніміз не? A) микроорганизмдер бірлестігі B) өсімдіктер бірлестігі C) жануарлар бірлестігі D) саңырауқұлақтар бірлестігі E) тастардың бірлестіктері ***** Микробиоценоздар дегеніміз не? A) сүтқоректілер бірлестігі B) өсімдіктер бірлестігі C) микроорганизмдер бірлестігі D) саңырауқұлақтар бірлестігі E) жануарлар бірлестіктері ***** Су бетінде қалқып өмір сүретін организмдер... A) нектон B) планктон C) бентос D) амеба E) саңырауқұлақ ***** Су ортасында белсенді түрде қозғалып, өмір сүретін организмдер... A) нектон B) бентос C) планктон D) амеба E) қына ***** Су түбіне бекініп өмір сүретін организмдер... A) бентос B) планктон C) нектон D) амеба E) саңыруқұлақ ***** Экологиялық пирамида терминін ұсынған ғалым A) Ч Дарвин B) Ч Элтон C) Э Геккель D) А Тенсли E) Жак Ив Кусто ***** Экологияның қандай бөлігі популяция өзгерісін, құрамын, тығыздығын, қарастырады: A) Геоэкология B) Аутэкология C) Синэкология D) Дэмэкология E) Биоэкология ***** Бірлестіктер экологиясы ..... A) Аутэкология B) Дэмэкология C) Синэкология D) Агроэкология E) Биоэкология ***** Экологияның қай бөлігі жер шарының экологиялық проблемаларын зерттейді? A) Инженерлік экология B) Геоэкология C) Ғаламдық экология D) Өндірістік экология E) Әлеуметтік экология ***** Толерантты - бұл организмдердің қабілеті: A) қоршаған ортаның өзгеруіне төзу; B) жаңа өмірге бейімделу; C) жергілікті форманың түзілуі; D) тәулік уақытын анықтау; E) қоршаған ортаға әсерін тигізу. ***** Биосфера – бұл : A) Жердегі тіршіліктің таралу аймағы B) Жер планетасындағы қазір тіршілгі жоқ аймақ C) Қазіргі және бұрынғы тіршіліктін таралу D) Айдағы тіршіліктін таралу аймағы E) Ғарыштағы тіршіліктін таралу аймағы ***** Биосфера атмосфераның қай бөлігін қамтиды: A) Стратосфераны B) Тропосфераны C) Экзосфераны D) Термосфераны E) Ионосфераны ***** Жер биосферасының құрамына енетіндер: A) литосфера B) жер қыртысы C) жер қыртысы және жер мантиясы D) литосфера және жер қыртысы E) жер қыртысының жоғарғы бөлігі. ***** Фотосинтез процесінің нәтижесінде түзілетіндер: A) оттегі және су B) оттегі және органикалық зат C) көмірқышқыл газы және органикалық зат D) су және көмірқышқыл газы E) оттегі ,су,көмірқышқыл газы және органикалық заттар түзіледі. ***** Биосферада тірі организмдер түрлерінің қазіргі кездегі саны... A) 2 млн. жуық B) 1 млн. жуық C) 5 млн. жуық D) 10 млн. жуық E) 3 млн. жуық. ***** Жер шарында тірі организмдер түрлерінің саны қанша A) 2 млн. жуық B) 1 млн. жуық C) 5 млн. жуық D) 10 млн. жуық E) 3 млн. жуық. ***** «Ноосфера» терминін ғылымға енгізген ғалым: A) В.И.Вернадский B) Леруа C) Леруа және Тейлер де Шарден D) Тейлер де Шарден E) Геккель. ***** «Ноосфера» - бұл: A) «Өмір» сферасы B) «Ақыл-Ой» сферасы C) «Техногенез» сферасы D) Литосфера E) Гидросфера ***** Биоқосты заттар дегеніміз ? A) Тірі заттар мен өлі заттар қосындысы B) Барлық тірі организмдердің жиынтығы C) Микроорганизмдер, өсімдіктер мен жануарлар, олардың активті биомассасы D) Өлі органикалық заттар мен биогенді тау жыныстары, оның ішінде қазба отындар E) детриттің барлық формалары ***** Ғылыми еңбектерге кім алғаш рет «биосфера» терминін енгізді? A) Геккель Э B) Ламарк Ж.Б C) Зюсс Э D) Рулье К.Ф E) Дарвин Ч ***** «Биосфера» терминін ғылымға енгізген.. A) Тенсли B) С. Шварц C) Н.Вавилов D) Ю. Либих E) Зюсс ***** Тірі организмдер қоныстанған жердің геологиялық қабаты... A) Стратосфера; B) Атмосфера; C) Биосфера; D) Гидросфера; E) Ноосфера; ***** Планетадағы барлық тірі организмдердің жалпы қосындысы қалай аталады? A) Биогендік эаттар; B) Биоқиғаш заттар; C) Тірі заттар; D) Өлі заттар; E) Органикалық заттар ***** Биосфера құрамына кіретіндер: A) Тек тірі организмдер; B) Тірі организм мен биогенді заттар; C) Тірі организм менбиоқиғаш заттар, D) Тірі организм мен биогенді және биоқиғаш дене, E) Биогенді заттар мен биоқиғашдене; ***** Организмдердің өмір сүруге ең қолайлы орта: A) Топырақ; B) Жер беті мен ауа кеңістігігі; C) Су ортасы; D) Су және жер беті мен ауа кеңістігі; E) Суды, топырақты, жер бетін, ауа кеңістігін және тірі организмдер; ***** Биогеоценоз туралы ілімді енгізген ғалым... A) В.И. Вернадский B) К.А. Мебиус C) В.И.Сукачев D) А.П. Виноградов E) Э. Зюсс. ***** Биогеоценоз бір бірінің тіршілік етуіне жағдай туғызатын мынадай компоненттерден тұрады: A) биоценоз және климотоп B) фитоценоз, зооценоз және эдафотоп C) климатоп және эдафотоп D) биоценоз және экотоп E) биоценоз, экотоп және климатоп. ***** Бір территорияда мекендеп, қоректік тізбекте өзара тығыз байланыста болатын организмдер қауымдастығы қалай аталады? A) биогеоценоз B) фитоценоз C) биоценоз D) зооценоз E) экотоп. ***** Биоценозда энергияны тасымалдау қандай ретпен жүзеге асады?: A) консументтен продуцентке редуцент арқылы B) редуценттен продуцент арқылы консументке C) продуценттен консумент арқылы редуцентке D) редуценттен консументке E) консументтен редуцентке. ***** Экология ілімінің бірлігі болып табылады? A) Абиотикалық фактор B) Биотикалық фактор C) Экосистема D) Экотоп E) Биотоп ***** «Экожүйе» ұғымын ғылымға алғаш енгізген… A) Геккель B) Тенсли C) Ю. Одум D) И.В.Вернадский E) Ч.Дарвин ***** «Экожүйе» ұғымы ғылымға қай жылы енді ? A) 1781 B) 1790 C) 1890 D) 1935 E) 1950 ***** Белгілі бір аймақтағы тұрақтанған организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым – қатынасының бірлестігін қалай атайды? A) Фитопланктон; B) Микроценоз; C) Биоценоз; D) Зоопланктон; E) Перифитон; ***** Сан жағынан басым түрлерді қалай атайды? A) Эдификаторлық қауымдастықтар; B) Доминанттық қауымдастықтар; C) Индикаторлық қауымдастықтар; D) Модификациялық қауымдастықтар; E) Бақталастық қауымдастықтар; ***** Шөл аймаққа бейімделген тікенекті, қатты жапырақты ылғал ұстай алмайтын өсімдіктер қалай аталады? A) Суккуленттер; B) Склерофиттер; C) Мезофиттер; D) Гигрофиттер; E) Гемофиттер; ***** Ырғай – қоян – түлкілердің тропикалық тізбектің компоненттерін атаңыз: A) Автотроф – гетеретроф – редуцент; B) Продуцент –1 консумент,2 консумент; C) Продуцент – гетеротрофт – редуцент; D) Гетеретроф – консумент, консумент – гетеротроф; E) Продуцент – консумент – редуцент; ***** Ақыл – ой сферасын көрсетіңіз: A) Ноосфера; B) Атмосфера; C) Биосфера; D) Гидросфера; E) Митосфера; ***** Жануарлардың суда өсіп - өнуіне шектеу келтіретін экологиялық факторлар: A) Ылғал жетіспеушілік; B) Ылғалдың көптігі; C) Жылудың жетіспеушілігі; D) Қоректің көптігі; E) Оттегі құрамының шамадан тыс концентрациясы; ***** жүктеу/скачать 0,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|