Физикалық қасиеттері
Диендердің физикалық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары алкендердің қасиеттеріне ұқсас.
формуласы
|
Атауы
|
Температуралары, 0C
|
Тығыздығы, г\см3
|
Балқу
|
Қайнау
|
СН3-СН=C= СН2
СН2=СН- CH= СН2
СН3-СН2 -CH=СН- CH= СН2
|
Бутадиен -1,2
Бутаден -1,3 (дивинил)
Пентадиен -1,3
|
-136,2
-108,9
-87,5
|
+ 10,8
-4,5
+ 43,0
|
0,6940
0,6270
0,6760
|
Алкадиендердің химиялық қасиеттері
Молекулаларында қос байланыстары болғандықтан, диендердің химиялық қасиеттері алкендерге ұқсас, бұларда қосылу және полимерлену реакцияларына оңай түседі.
Қосылу реакциялары Алкадиендер галогендерді, сутекті, галогенсутекті қосыпалады. Броммен әрекеттесуі
СН2 ═ СН-СН═СН2 +Вr2 → СН2Вr-СНBr - СН═СН2(3,4-дибромбутен-1)
Полимерленуі. Диендер полимерлену реакцияларына оңай түседі. Реакция нәтижесінде каучук тәрізді жоғары молекулалы заттар түзіледі. Бутадиен-1,3-тің полимерлену реакциясы:
… СН2 ═ СН- СН ═ СН2 + СН2 ═ СН- СН ═ СН2 …→
… СН2 ═ СН- СН ═ СН2 - СН2 ═ СН- СН ═ СН2…`полибутадиен молекуласының үзіндісі
Алкадиендердің жеке өкілдері және олардың қолданылуы. Дивинил (бутадиен-1,3) Н2С = СН — СН = СН2 өзіне тән өткір иісі бар түссіз газ. Мұнайды өңдегенде түзіледі және табиғи газ құрамындағы бутан мен бутиленді катализдік дегидрлеп алады. Синтездік каучуктар (бутадиен, бутадиен-стирол, бутадиен-нитрил) латекс, пластмасса, т.б. заттар өндірісінің маңызды мономерлерінің бірі.
Алкадиендерді полимерлеп көксағыз алынады. Көксағыздар табиғи және синтездік болып бөлінеді. Табиғи көксағыз кейбір өсімдіктердің сүтті шырынында болады. Табиғи көксағызды, негізінен, Бразилияда өсетін гевея ағашынан алады.
Көксағызды күкірт қосып вулканизациялап, резеңкеге айналдырады. Көксағызбен резеңке күнделікті тұрмыс пен техникада кең қолданылады
Достарыңызбен бөлісу: |