Портальды гипертензия синдромы. Асцитпен асқынған бауыр циррозы қазіргі таңдағы емдеу әдістері.Консервативті терапия. Хирургиялық емге көрсеткіштер.
Лапароцентезарқылы асциттіксұйықтықты шығаруқысқа уақытқажағдайының жақсаруынаәкеледі.1907жылы Рютта асциттік сұйықтықты шығару үшін іш қуысын сан беткей венасына жалғады.А.Е.Борисов 1991 ж.Рютта операциясын модифицирлеп,қиғаш жәнеТ-түріндетіліп,үлкентеріастылық венаның ұшынкеңейтіп,вена-перитонеалды шунтқойды.Бұл операция венаның жиі бітелуіне байланысты көп қолданылмайды. Кеңтәжірибелікқолда нысқаиеКальбаоперациясы (1916). Латералдыжоғарылағанжәнетөмендегентоқішектұсында,Пти үшбұрышындаішастарменбұлшықеттіелутиынныңкөлеміндей етіпкесіпалыптастайды,яғни,теріастышелмайынадейін.Еттің қанаған тамырларын байлайды,лапаротомды кесік тігіледі. Асциттік сұйықтық (арқаның) дененің теріасты талшығына сіңіріледі. Капсуласыалынғанбауырдыңтораколизациясы.Көкеттіңоң жақкүмбезінрезекциялап,капсуласы алынғанбауырды кеуде жәнеқұрсаққуысыныңшекарасына,өкпеқапқуысынаапарып орналастырады. Құрсақ және плевралды қысымының айырмашылығымен бауыр қан айналымы күшейіп,сонымен қатар,метаболизмікүшейіп,10–15күнішіндеасциттің азайып бітуінеалыпкеледі. Кеуделіклимфаағымынаәртүрлідренирлеуоперациялары жасалады:сыртқы дренаждау,лимфо-веналық анастомоздау, лимфо-нодулодренаждау,дуктолиз,біріккен дренаждау және лимфовеналықанастомоздау. Лимфовеналықанастомоздарды қалыптастыруға(мойында – лимфа жолының мойындық бөлігімен бұғанаасты және мойындықвенасыныңарасында,көкетастында–кеуделимфа ағымынқұрайтынколлектордыңішастарбөлігіментөменгіқуыс венасыныңарасы)жатады.Бұләдістердіңбағалануыәрқилы. Эндоваскулярлы хирургияның дамуынабайланысты бауыр артериясынэмболдауәдісітабылды,олбауырциррозы кезінде пресинусоидалды және синусоидалды қоршауларды төмендетуінебағытталған. Асқазан веналарын тері арқылы эндоваскулярлы эмболдауды алғаш рет 1974 жылы A.Linderguistпен L.Vang 226 жасады. Оның негізгі мақсаты: асқазан мен өңештің субкардиалды аймағының веналарын жоғарғы қысым аймағынан– қақпажәнекөкбауырвеналарынанбастапбітеу болыптабылады. Порталды гипертензияның асқынуларын эндоваскулярлы емдеудің үш негізгіәдісібар:асқазан веналарын эмболдау, трансъюгулярлы бауырішілікпортокавалды шунттау,көкбауыр артериялыққанайналымыныңредукциясы. Трансъюгилярлы бауырішілік портокавалды шунттау варикозды веналардан қан кеткенде, ісіктік – асцит сұйықтығына қатысты синдром кезінде тиімді. Қақпа венасыныңоңтармағыныңоңбауырвенасыныңфункциясын арнайы ине-стилетпен жүргізеді,жәнедиаметрі10–12 мм-лік болатындай тесік жасайды. Ол асқазандық және қысқа асқазандықвеналардыңбірдейэмболизациясы – гемостазды жоғарылатады.Бауыррегенерациясынкүшейтужәнеосылайша бауырішілік артериялық қан айналымды жақсартуға:бауыр резекциясы,(массаның 10–15%),жалпы бауырартериясының периартериалдыневротомиясы(Малле–Гиоперациясы),артерио -порталды анастомоздар (аортопорталды, спленопорталды, спленоумбликалды),бауырдың электрокоагуляциясы жәнет.б. жатады. Консервативтіемге берілмейтін циррозкезінде бауырдың трансплантациясы жасалынады,ол бірқатар елдерде кеңінен қолданылуда.
