29. Тензионды пневмоторакс. Клиникасы, диагностикасы және дәрігердің емдеу тактикасы. Клапанды пневмоторакс Аурудың негізгі себебі-кеуде қуысының жарақаттары, оның пайда болуына енетін жарақаттар, өкпе тіндерінің жыртылуы ықпал етеді.
Мұндай жарақаттардың пайда болуына әкеледі:
қабырғаның сынуы;
атыс және пышақ жарақаттары;
бронхтың немесе өңештің бөтен денесімен тесу;
интубация кезінде трахея тіндерінің зақымдануы;
үлкен биіктіктен құлау;
апат кезінде зақымдану.
Өкпе тінінің бір бөлігінің жарылуына әкелетін өздігінен клапанды пневмоторакстың дамуы мүмкін. Бұл келесі патологияға байланысты болуы мүмкін:
өкпе абсцессі;
туберкулез;
пневмокониоз;
өкпенің буллезді эмфиземасы;
муковисцидоз;
өңештің жарылуы.
Өздігінен клапан пневмотораксының пайда болуын күшейтілген жөтел, физикалық кернеу, үрмелі аспаптарда ойнау, сүңгу тудыруы мүмкін.
Клапан пневмотораксының түрлері:
ішкі; сыртқы.
А) Сыртқа дем шығару кезінде плевра қуысының сыртқы ортамен байланысуы азаяды жəне мүлдем тоқтайды, өйткені аралық қақпақша тəрізді жауып қалады. Əр дем алған сайын плевралық қуысқа ауа көбірек кіреді, ал дем шығарғанда аз шығады. Осыдан плевралық қуысқа ауа жинала береді. Əр дем алу актісінде өкпенің кернелуі артып көкірекорта қарама-қарсы жаққа қарай ығысады. Соның салдарынан сау өкпе қысылады. Үдемелі плевраішілік қысымнан ауа жұмсақ тінге өтіп теріастылық эмфизема дамиды.
Б) Ішкі қақпақша өкпелік тінде орналасады, плевралық қуыс сыртқы ортамен бронхылар арқылы байланысады. Əр дем алу актісінде ауа плевралық қуысқа өкпенің зақымданған бөлігінен енеді, ол дем шығару кезінде толығымен немесе жартылай плевралық қуыста қалып отырады. Ауаның плевраға жиналу механизмі сыртқы қақпақшалы пневмоторакстағыдай болады. Біртіндеп плевраішілік қысымның күшеюі соншалық, атмосфералық қысымнан да жоғары болып кернеулі пневмоторакс дамиды.
