Дыбысты ќою кезењі
жүктеу/скачать 68,5 Kb.
|
0001b389-65b50e33 (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- Дыбысты ажырату кезеңі
| Сөздерде дыбысты машықтандыру буындарға сүйеніп жүргізіледі. (ба-ла). Сол дыбыс сөздің басында, кейін ортасында, аяғында келетін сөздермен жұмыс жасалады. Алдымен, дыбыс буындық құрамы қарапайым, кейін дауыссыздармен қатар келген сөздерде машықтандырылады.
Кейін дыбыс сөз тіркестерінде, өлеңдерде, сөйлемдерде, байланыстырып сөйлеу тілінде машықтандырылады. Алдымен, дыбыс аз көлемдегі сөйлемде беріледі, кейін сол дыбыс көп көлемдегі сөйлеу тіл материалында машықтандыру жүргізіледі. Осы кезеңде дыбыстық анализ бен синтездің күрделі формасымен, дыбысты сөзден бөлу қабілетін қалыптастыру, оның орның анықтау (қай дыбыстан кейін, қай дыбыстың алдында екенін) бойынша жұмыс жүргізіледі. Бұл жұмыс машықтандыру процесіне әсерін тигізеді. Сөздің дыбыстық құрамын нақты және тез анықтау біліктілігі машықтандыру кезеңінің дұрыс және жылдам өтуіне қажет болып табылады. Психикалық дамуы тжелген балалар үшін дыбыстарды машықтандыру өте қиын, өйткені олар сөздегі дыбыстың орның анықтай алмайды. Ал, егер бала дыбыстың сөздегі орның нақты білмесе, онда артикуляциялық мүшелерін дыбысты дұрыс айтуға уақытында дайындай алмайды, әсіресе дыбыс сөздің ортасында немесе соңында болған жағдайда. Дыбыстарды машықтандыру барысында сөйлеу тілінің просодикалық жағымен жұмыс жүргізіледі: буында және сөзде дыбысты машықтандыу кезінде екпінмен, дыбысты сөйлемде машықтандыру барысында логикалық екпінмен, дыбыстың айтылуын сөйлемде, байланыстырып сөйлеу тілінде бекіту барсында интонациямен жұмыс. Сөйлеу тілінің фонетико-фонематикалық жағының дамуына байланысты дыбыстарды машықтандыру кезеңінде сөз қорын молайту, оны жүйелендіру, сөйлеу тілінің грамматикалық қатарын қалыптастыру бойынша жұмыс жүргізіледі. Дыбысты ажырату кезеңі Сөйлеу тіліндегі дыбыстарды ажырату кезеңі дыбыс айту бұзылысын түзетуде міндетті кезең болып табылады. Дыбыстарды ажырату жұмысы келесі бағыттарда жүзеге асырылады: естіп ажыратуын дамыту, айтып ажыратуын бекіту, фонематикалық анализ бен синтезін қалыптастыру. Әсіресе, фонетикалық жақын дыбыстарды (жуан және жіңішке, үнді және үнсіз, ызың және ысқырық) ажырату жұмысын жүргізу маңызды. Дыбыстарды ажыратудың келесі кезектілігі анықталды: б-п, д-т, г-к, з-с, ж-ш, с-ш, з-ж, ц-с, ч-т, ч-щ. Шатастыратын дыбыстарды ажырату бойынша лоопедиялық жұмыс екі кезеңнен тұрады: 1. Шатастыратын дыбыстардың әрқайсысымен жүргізілетін дайындық кезеңі. 2. Шатастыратын дыбыстарды естіп және айтып ажырату. Бірінші кезеңде шатастыратын дыбыстардың әрқайсысының есту және айту бейнесі нақтыланады. Жұмыс келесі жоспар бойынша жүргізіледі: а) кинестетикалық сезім, көру, есту, тактильдік қабылдауға сүйене отырып дыбыстың артикуляциясын нақтылау; ә) буыннан, сөзден дыбысты бөлу, өңделген дыбыстың орнын анықтау. Екінші кезеңде нақты шатастырылатын дыбыстарайту және есту кезінде салыстырылады. Фонематикалық анализ бен синтезін дамытуға аса анзар аударылады. жүктеу/скачать 68,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|