Тапсырма: Бітеу буынды сөздерді теріп жазыңдар
Бақылау диктанты
ОРМАН «САНИТАРЫ»
Тоқылдақ — орманның қанатты достарының бірі. Бұл құс ағашқа өрмелеп тіршілік етуге бейімделген. Тұмсығы қашау сиякты, табандары қысқа, тырнақтары ішіне қарай кіріп, ал сыртқы саусағы арт жағына қарай қайырылып тұрады. Қашау рөлін атқаратын тұмсығының жәрдемімен олар ағаштарды ойып, ұя жасайды және ағаш қабығының астындағы ұсақ жәндік, шыбын-шіркейлерді теріп жейді. Күз бен қыста оларға қылқан жапырақты ағаштардың жаңғағы, бүрі жем болады. Орманшылар тоқылдақты орман "санитары" деп атайды. Өйткені, олардың біреуі тәуліғіне 700-ге жуық зиянкестерді құртады. Сонымен қатар тоқылдақтар тек зиянкес жәндіктері бар ағаштардың діңін ғана ойып, сонда ұя салады. Мұның өзі орманшыға қандай ағаштың зақымданғанын және оларды сақтап қалуға дереу шара қолдану керектігін дер кезінде ескертеді.
Халық айтатын: «Ит — аңшы үшін, тоқылдақ — орман үшін» деген сөздің мәні осыдан шықса керек. Алматы қорығында бұл құстың саны жылдан-жылға артып келеді. Табиғат байлықтарын қорғауға алудың нәтижесі деп осыны айтуға болады.
(«Зерде» журналынан.) (134 сөз.)
Достарыңызбен бөлісу: |
