Architecture
Drawing
Photography
Sculpture
Conceptual art
Performing arts
Сурет 2 - «What kind of arts and crafts are developed all around the world?» кластері.
Біз интерактивті өзара әрекеттесудің келесі әдісі - tic-tac-tense пилоттық жаттығу кезінде (tic-tac-toe) уақытпен. Бұл тапсырманың мақсаты жаттығудың кез-келген кезеңінде маңызды болатын етістіктің шақты қайталау болып табылады, өйткені етістіктің дұрыс формасы кез-келген сөйлеу сөзінің ажырамас бөлігі болып табылады. Бұл жағдайда жаттығудың қажетті құралы - бұл тақтада сызылған немесе проектормен жасалынған кесте, онда оқушыларға етістіктің қажетті шегін таңдау үшін сигнал ретінде қызмет ететін маркер сөздер кіреді. Мұндай кесте келесідей болуы мүмкін:
2 кесте - Tictactoe интерактивті әдісіне арналған тірек кестеcі: сөздер – маркерлер. Сыныпты 2 командаға бөліңіз (А және В). «А» тобының оқушысы ұяшықты таңдап, ол ұяшықта қандай көрсеткіштерді көретін болса, солтүрдегі сөйлем құрастырады.
Мысалы:
Two weeks ago I visited the Mississippi River in the United States.
Next year i`m going to buy a house in the mountain district. Дұрыс сөйлем командаға сәйкес белгіні орналастырып, тиісті ұяшыққа орналасуға мүмкіндік береді. Егер қате болса, ұяшық бос қалады, яки басқа командаға ауысады. Командалар үш ұяшықты көлденең, тігінен немесе диагональ бойынша алуға тырысады. Оны жасаған команда бірінші болып жеңіске жетті. Біздің тәжірибеміз көрсеткендей, мұндай жаттығу оқушыларға бұрын оқыған грамматикалық материалды қайталауға және оны сөйлеуге үйретуге көмектеседі және өз тобына деген жауапкершілік сезімін оятады.
Today
|
Last night
|
Next Year
|
Two weeks ago
|
Next month
|
This Morning
|
This evening
|
Yesterday
|
Tomorrow afternoon
|
POPS формуласы (позиция – негіздеу – мысал- нәтиже) – бұл, егер қоғамда кем дегенде екі қарама-қайшылықты пікірталас болған жағдайжаңы тиімді әдіс. Біз бұл үшін 10 сыныптарда келесі тақырыптармен бақылау жасадық: «East or West – Home is Best?» және «Global warming: Problems or Benefits» [26.22]. Қолдау мақсатында тақтаға, алдымен сіздің көзқарасыңызды білдіретін тіркестер, яғни, «I think» , «I believe» , «I imagine», «I don’t` think» , соңыра , «не үшін» деп түсіндіруге көмектесетін тіркестер «because / …as…» ,соңында барып нақты тұжыпымдамаларды көрсететін тіркестер «foe example / for instance / such as» деген секілді фактідерді көрсете білу қажет.
Оқушылардың «East or West – Home is the Best?» тақырыбындағы сұраққа жауаптары келесідегідей болды: «I believe that home is the best place of the world because there I was bom and there all my friends and relatives live. For example, when I visited my granny in China, I missed my homew. So, I suppose you can`t live without home!»
РОРS формуласы оқушыларға ақыл – ой қабілеттерін белсенді етуге, жеке пікірлерді анық және тұжырымдама жасауға, риторика заңдарына сәйкес қысқаша және қысқа жауап беруге көмектеседі.
Сонымен қатар, тәжірибелік сабақтың дайындық кезеңінде біз жұппен жұмыс істеуге арналған жаттығуларды қолдандық, мысалы, оқушыларды диалог жүргізуге үйрету үшін болып табылады.
Т. Аяпова, Ж.Тұтбаева, З.Әбілдаеваның «Ағылшын тілі -11» оқу-әдістемелік кешенінде келесі жаттығулар берілген : «Ask if your partner knows them. Ask polite questions. If he or she doesn`t know, tell him or her the answer» [26,18]. Біз бұл жаттығуды интерактивті жаттығуға айналдырдық. Ол ұшін біз оқушыларға рөлдер ойнайтын карточкалар тараттық. Мысалы, А тобының оқушысы келесі тапсырманы алды: «You are from Kazakhstan. You should find out as much information as possible about the Great Britian. You want to know about celebrities living in the Great Britian. You are very active and talkative ». Келесі Б тобының оқушысы келесі тапсырманы таңдады: « You are from Great Britian. You are hard of hearing, and hestitate to ask partner again. Often the answer is not falling ». Нәтижесінде бұл көрсетілген жаттығу дәстүрлі жаттығудан гөрі қызықты болды және оқушылар бір-бірін тыңдауға, басқалардың рөлдерін тануға қызығушылық танытты. «How different the world is?» тақырыбында 10 – шы сыныпта рөлдік ойын өткіздік. Дайындық кезеңінде «the place where you would like to live» тақыры аясында , « the conversation between Kazakh and a foreign woman» атты рөлді-жағдаяты баяндалды, оның басты мңндеті әңгімелесушіні Қазақстанға көшуге сендіру болды. Одан соң, ойын барысы туралы нұсқаулар берілді, берілген тапсырманың түсінігі тексерілді, рөлдер бөлінді, тағыда бір шешңмін табатын проблема тқжырымдалды. Атқару сатысында, ойын барысы, сонымен қатар оқушылардың өзра әрекеттесуі және мәселені шешу жолы қадағаланды. Ойынды қорытындылау эмоционалды тәжірибелі ойын пікірлері негізінде өткізілді, сонымен қоса қатысушылардың әрқайсысының реакциясы жазылып отырды. Рөлдік ойынның басты ерекшелігі – бұл оқушылардығ ынталандырады және олардың әрекеттерінің салдары туралы қарапайым, жедел және жылдам кері байланыс береді. Рөлдік ойындар бойынша мысал келтірсек:
3 сурет. Рөлдік ойын (А карточкасы)
4 сурет – Рөлдік ойын (Б карточкасы)
Келесі әдіс студенттерді бір уақытта бүкіл топқа қосуға, бір сабақта оқу материалдарының жеткілікті мөлшерімен танысуға, студенттердің ауызекі сөйлеу тілін дамытуға, тапсырмаларды дайындық деңгейіне сәйкес саралауға, мәтіндік дағдыларды дамытуға мүмкіндік береді. Ол үшін бізге шамамен 4 көлемге бөлінген және мағынасы жағынан аяқталған мәтін керек болды. Мәтін Т.Аяпованың «Ағылшын тілі 10 - 11» оқулығынан «Түрлі ландшафттар - әртүрлі елдер» тақырыбына алынды [26, 12]. Оқушылар 4 шағын топқа бөлінді. Әр топ жеке үстелде отырды, оларға мәтіннің бөлігімен жұмыс жасауға 10 минут уақыт берілді (студенттер мәтіннің негізгі мағынасын басқа студенттерге кез-келген формада мүмкіндігінше дәл жеткізіп беру үшін мұқият оқып шығуы керек, жоспар құрды). Әр топта жұмыс аяқталғаннан кейін оқушылар тәртіпке отырды, сандарын жаттап алды. Содан кейін жаңа топтар құрылды: бірінші топ барлық топтардың бірінші сандарынан құрылды; екінші - барлық топтардың екінші нөмірлерінен және т.б. Осылайша, құрылған топтар студенттердің әрқайсысы мәтіннің бір бөлігін иеленетін студенттерден тұрды. Оқушыларға мәтін мазмұнын топпен таныстыру ұсынылды. Жұмыс материалдың көлемі мен күрделілігіне байланысты шамамен 10-15 минутқа созылды. Жұмыс соңында студенттер бір-біріне сұрақтар қойды. Сұрақтардың көмегімен біз студенттердің бүкіл мәтін мазмұнын қалай түсінетінін, сонымен қатар мәтіннің бөліктерін ұсыну кезінде барлық студенттер бір-бірін тыңдайтындығын тексердік.
Осылайша, 4-5 сабақты (лексиканы әзірлеу, грамматикалық материалды қайталау, монологтық және диалогтік сөйлемдерді оқыту) өткізетін сабаққа - пікірталасқа дайындық жүргізілді. 10-сыныпта интерактивті әрекетті оқытудың үш бөліктік моделінің негізді кезеңінде біз «Where would you like to live? »(А қосымшасы). Дайындық сабақтардың бірі жеке жобаларды құруға және оларды бүкіл сыныпқа таныстыруға арналды. Жобалардың міндеттері болып есептелінді:
1) choose a place for living. Describe its geographical position;
2) describe the people of this place and their customs;
3) describe their food, houses;
4) show the advantages of a place you consider the best of all possible worlds. Use humor, fantasy, imaginations;
5) illustrate your ideas;
6) tell tour classmates why you’d like to live in this place. Answer the questions to explain your ideas.
Оқушы сөйлегеннен кейін оған сұрақтар қойылды, осы жерге қызығушылық білдіргендердің барлығы сұрады. Содан кейін біз оқушыларды өздерінің қойылымдарын талқылауға және «Қазақстандағы өмірдің тиімді және тиімсіз жақтары» туралы кесте жасауын талап еттік. Бұл үшін, әрине, сұрақтар қойылды: «Would you like to live in Kazakhstan or in the USA? Why? What do you think about Kazakh / American nature / landscape? What do you think about national character / peoples and their habits? What is your opinion about a political system in the USA or Kazakhstan? ».Сабаққа әділқазылар алқасының мүшесі болып студент тәжірибе жинаушылар шақырылды.Олар талқылауға дайын болды. Сабақтың қорытынды кезеңінде үздік дизайнерлік жұмыстар анықталды, әр оқушының іс-әрекеті туралы түсініктеме берілген бағалар қойылды. Осылайша, сөйлеу дағдысын қалыптастыру бойынша кез-келген жаттығуды интерактивті жаттығуға айналдыруға болады деп қорытынды жасауға болады. Интерактивті тапсырмалармен жұмыс жасау кезінде оқушылардың бір-бірімен өзара әрекеттесуін бақылау, олардың ақыл-ой белсенділігін ынталандыру, студенттерге жеке көзқарас пен ұжымда жұмыс жасау және келісу қабілетін талап ететін проблемалық тапсырмалар қою қажет. Оқушыларды бір-бірін тыңдауға, тыңдауға, бір-бірімен қарым-қатынас жасауға үйрету керек, ал мұғалімнің рөлі - көмекші, тәлімгер.
Оқушылардың интерактивті оқыту әдістері туралы пікірлерін анықтау мақсатында біз студенттердің шет тілі сабақтарындағы интерактивті жұмыс түрлеріне оң көзқарасын, қызығушылығын және жалпы шет тілін үйренуге деген ынтасын арттыратын сауалнама жүргіздік.
Тренингтің мазмұнын игеру дәрежесіне келетін болсақ, біз мәлімдемелер көлемі артқанын байқадық (5-7-ден 7-10 сөйлемге дейін); оқушылардың қызығушылығы мен қарым-қатынасқа деген ықыласы артады; балалар қызығушылықпен сұрақтар қойды және сыныптастарына жауап берді; мұғаліммен диалогқа дайын болды.
Достарыңызбен бөлісу: |