Дипломдық ЖҰмыс «Мұнай-газ саласындағы техникалық мәтіндерді аудару ерекшеліктері» «050207-Аударма ісі»
жүктеу/скачать 0,98 Mb. Pdf көрінісі
|
МҰНАЙ-ГАЗ САЛАСЫНДАҒЫ ТЕХНИКАЛЫҚ МӘТІНДЕРДІ АУДАРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ диплом 2010
| Түйін
Жоғарыда зерттеу жұмысымыздың I-ші тарауында айтылған мағлұматтарды түйіндей келе, техникалық әдебиет аудармасымен жұмыс істей отырып, жүйелі-адекватты аударма алу үшін, алдымен жалпы жазбаша аударманың құрамдас бөлігі болып табылатын мәтін түсінігін – жоғарғы тәртіптелген бірлік, ақпараттық, құрылымдық және коммуникативтік мағынасында байланыстылық, біртұтастық қызметке ие жазба түрінде берілген шығарма деп алдық. Берілген тілдің техникалық әдебиетінің жалпы және арнайы ерекшеліктеріне, кез келген техникалық мәтін басқаларын көмекші белгілік жүйенің көптігімен өзгешеленетіндігіне, техникалық материалдардың лексико-грамматикалық ерекшеліктеріне, оның ішінде терминдер мен арнайы лексикаға, берілген мәліметтің ақпараттылығы (мазмұндылығы), қисындылығы (қатаң жүйелілік, басқы ой мен бөліктерінің арасындағы байланыс), дәлдік және дұрыстық және осы ерекшеліктерден шығатын айқындық пен түсініктілігіне көңіл бөлдік. Оның ішінде терминді – ғылым немесе техникалық белгілі саласында мамандар пайдаланатын арнайы объекті мен мағынаны білдіретін сөздер мен сөз тіркестерін екенін айқындадық. Және терминдер арқылы нақты объектілер мен құбылыстарға нақты және дәл нұсқау көрсетуді қамтамасыз ету, мамандардың берген ақпаратына бір мағыналы түсініктеме орнатуға болатындығына мысалдар арқылы көз жеткіздік. Сондықтан да осы техникалық мәтіндерге қатысты сөздерге ерекше талап қойылатындығын, барлығынан бұрын термин дәл болуы керектігін, яғни берілген ғылым және техника саласындағы терминнің орнын табатын, қисынды анықтау арқылы мағынасын ашатын қатаң белгілі бір мағынаға ие болатынын ашып көрсеттік. Техникалық мәтіндер жайында сараптай келе біз техникалық мәтіннің комуникативті мақсаты – осы білім саласындағы жаңа мағлұматты хабарлау және ол тек түпнұсқа мен аудармаға жалпы болып табылатын базалық биіктіліктің жоғары деңгейінде ғана жүзеге 23 асырыладындығы анықталды. Сол себепті техникалық мәтін бұл саладан хабарсыз адамдарға түсініксіз болуы айқын талданып көрсетілді. Техникалық мәтінге қойылатын басты талап адекваттылық. Адекватты аударма - түпнұсқа мәтіннің орнына жүретін, түпнұсқа ақпаратты- коммуникативті қызметін атқара алатын аударма деген тұжырымдамаға тоқталған болатынбыз. Ақпаратты аударманың түрлері секілді техникалық аударманың адекватты мәселесінің де өзіндік ерекшеліктері анықталды. Көркемәдеби аудармада образдық ұқсастық болу керек болса, яғни семантика-стилистикалық адекваттық, техникалық аудармада басқа тілдегі техникалық ақпаратты дәлме-дәл берілуін қамтамасыз ету керектігі, ондағы стильдік ерекшеліктерді аудару қосымша мағынаға иелендіретіні айқын көрінді. Және аударма процесіне сәйкес, техникалық аудармада стандартты немесе нормалық қолданбалы терминология болуы тиіс, ал оның стилі аударылып жатқан тілдегі техникалық әдебиеттің нормасы және түпнұсқаның стильдік ерекшеліктеріне сай болуы керектігі анықталды. Ақпаратты аударманың түрлері секілді техникалық аударманың адекватты мәселесінің де өзіндік ерекшеліктері, сондай-ақ адекваттылығы негізгі 3 критерийлер бойынша бағаланатындығын ашып көрсеттік: жүктеу/скачать 0,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|