Дипломдық ЖҰмыс тақырыбы: «Бейорганикалық химияны оқытудахалықтық педагогика элементтерін қолдану әдістемесі»



бет3/30
Дата25.05.2023
өлшемі1,24 Mb.
#177657
түріДиплом
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30
Байланысты:
бейорг Бексултан 1бар

Әдебиеттік шолу



1.1. Халықтық педагогика оның оқыту әдістері мен мәні

Этнопедагогика-белгілі бір халықтың дүниетанымдық, тәрбиелік, мәдени мұрасы. Этнопедагогика ғылымы екі саладан тұрады:ауызша әдебиет, ауызша әдебиет, ауызша әдебиет және оның ұлттық оқытудың жазбаша мәдениетінде көрінісі.


Ғылымда жекелеген халықтардың, тайпалардың этникалық ерекшеліктерін анықтайтын "этнос" түбірі (этнография, этнопсихология, этнопедагогика және т.б.) қолданылады. Этика-ұлттық мәдениетке тән "Этика" деп аталатын этикалық ғылымның баламасы.
Мысал ретінде, Аристотель мен Әл-Фарабидің еңбектерінде жазылған жеке ғылым саласындағы әлемнің бірінші, екінші мұғалімдері көркемдік мәнін білдіретін дана сөз ретінде этика мен адамгершілікті, қайырымдылықты, қайырымдылықты және қайырымдылықты көрсететін ұғымдардың атаулары болып табылады.
Эстетиканың өмірлік, тұрмыстық, адами қатынастар саласындағы Алтын ядросы-этика. Әдеп сөзінің мәні қазақ тілін ұлттық қолдануда біздің халқымыздың мәдени мағынасын үйренеді. Этика-ұлттық педагогиканың негізі, яғни Қазақ этнопедагогикасы, адамгершілік ұстанымы.
Дереккөз-қазақ этнопедагогикасының қайнар көзі біздің дәуірімізге дейінгі дәуірде бастау алады.
Адам баласы әу бастан өз ұрпағын өмірге, еңбекке икемдеп , тәрбиелеп келгені көпке аян. Қазіргі уақытта белгілі бір ғылыми-теориялық заңдары бар педагогика әлі күнге дейін адамзаттың тәрбие үдерісімен байланысты. Ол қағазға жазған жоқ, бірақ халықтың жадында мәңгі сақталды, ғасырлар бойы ұрпақтан ұрпаққа ауызша, өсиет, өнер, қағидат арқылы берілетін білімге, шеберлікке, тәлім-тәрбиеге ие. Ол халық педагогикасы деп аталады. Егер қоғам дамуының халықтық педагогикасы (алғашқы қауымдық қоғам) белгілі бір сатыдан бастап ұрпақты тәрбиелеу деңгейі басталғанға дейін педагогикалық ғылым, педагогика, құралдар көзі болса және тәрбие жүйесінің қызметі деп айтуға болады. Осыған байланысты, ғылыми педагогика мен халықтық педагогиканың тәрбиелік тәсілдерінде принципті –идеялық үйлесімі, сабақтастығы пайда болады. Бүгінгі әлемдік аренаға жеткен ғылыми-педагогикалық халық педагогикасынан бастау алады, он ғылыми теориялар мен қағидаттарды зерделейді және өз қажеттіліктеріне қарайды. Осы қажеттілікпен педагогика саласындағы ғылым пайда болды, оның пайда болу, даму ерекшеліктерін және оның пайда болу, даму кезеңдерінің ерекшеліктерін, басқа ғылымдармен байланысын зерттейді.
Академик Н. Г. Волковтың пікірінше, халық педагогикасының ерекшелігі-ол адамның туған күнінен бастап бірге жұмыс істеу; адам қоғамды, шебер табиғат құрудан тұрады; бірінші адамдардың өмірінде еңбек тәрбиесі өмірінен басталатынына, тәрбиенің басқа да нысандарының туылуына, халық тәрбиесінің принциптері өмір тәжірибесіне негізделген эмпирикалық білім болып табылады; халық пен халықтардың жазбаша мәдениетінің болмауы кезінде пайда болған оның халық арасында ауызша бөлінуі, сондықтан оның шыққан авторларының есімдері халық жадында сақталмаған, халық мұрасында, тәрбиелеудегі озық тәжірибелер мен ойларға айналады, біртіндеп тәрбиелеу жүйесінен шығу; халық педагогикасы өнерге, еңбекке негізделген, үнемі жетілдіріліп; сонымен қатар, халық педагогикасының ғылыми жүйесінде теориялар құрылмаған, тұлғалық тәрбиенің озық үлгілері және олардың нәтижелері қалыптасты; "халық педагогикасы өскелең ұрпақты, тайпаларды,ұлттар мен ұлыстарды тәрбиелеу практикасына негізделеді, халықты тәрбиелеу құралдарын жүзеге асыруға (дәстүрлер, әдет-ғұрыптар, ойындар, ауызша әдебиет үлгілері), ал этнопедагогика-теориялық тұрғыдан ойлауға негізделеді. Ол педагогикалық, логикалық ғылыми жүйе тұрғысынан халықтың этнографиялық дәстүрлері мен тұрмысын зерттейді.
Қандай да бір ұлттың қалыптасуы үшін қажетті негізгі факторлар мыналар болып табылады: оның құрамына кірген адамдар тобының өмір сүру материалдық жағдайы, аумақтың және экономикалық өмірдің ортақтығы, Тіл және мәдениет, осы ұлттың әлеуметтік психологиясына тән этникалық ерекшеліктері.
Ұлттық психологиялық құрылым мен ұлттық мәдениет арасында тығыз байланыс бар. Ұлттық психикалық ерекшелік ұлттық мәдениет түрлерінде. Мысалы, біз әндерді, билерді тыңдаймыз немесе ою-өрнектерді, зергерлік әшекейлерді көреміз және бірден ол қандай ұлтқа тән екенін таратамыз.
Ұлттық психологиялық құрылымның ерекшеліктері адамның әлеуметтік қатынастарында, киімдерінде, ойындардың спорттық түрлерінде немесе ұлттық тұрмыстық дәстүрлерде (қалыңдық, қыз ұзату, қонақ-жайлылық, өнер және т.б.), ұлттық тағамдарда көрінеді.
Әдебиет-тәрбие құралы. Алдымен ауыздардан физикалық дарындарын, халық бақытын қоршап,оннан кейін есте сақтап, ғасырлар бойы өңдеп, өркендетіп екенін құрметтеп, қалыптастырып, есте сақтап қалады. фольклор үлгілері санаға жыл салып, санаға-мәдени мұраның ең құнды қазынасы болып табылады. Ол-ақыл-ой мен ақыл-ой тәрбиесінің жарқын бейнесін бейнелейтін қасиетті мұра.
Бесік жыры, санамақ, жаңылтпаш, жұмбақтар, мазақтама, өлеңдер, ата-аналар үшін ертегілер, әңгімелер, барлық миф, тіл, ой, даму, әлем адамдарын тәрбиелеу. Бұл халық педагогикасының бір саласы. Жалпы педагогикалық ғылым негіздері халықтық педагогикада жатыр.Халық педагогикасының бұл саласын этнопедагогика мен педагогиканың барлық салаларында ғылыми, іс-әрекеттік негізде қолдануға болады. Ал, халықтың мақал-мәтелдері педагогикамен қатар, философиялық дәрістердің де түсініктемелеріне арқау бола алады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет