Дипломдық жоба тақырыбы: «Әлеуметтік-мәдени сервис тұтынушыларына кешенді қызмет көрсетудің бәсекелестік артықшылығы» Мамандығы «5В091200- мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі»
Кәсіпорынның қонақ үй нарығындағы бәсекеге қабілеттілік ерекшеліктері
жүктеу/скачать 0,97 Mb.
|
диплом серікұлы-
| 1.2 Кәсіпорынның қонақ үй нарығындағы бәсекеге қабілеттілік ерекшеліктері
Қонақ үй секторының тұрақты дамуы маркетингтік ортаға және оларға берілген нарықтық мүмкіндіктерге байланысты. Маркетинг мүмкіндіктері - бұл кәсіпорын артықшылық алу үшін пайдаланатын қолайлы жағдайлар. Сыртқы ортаны бақылап, маркетингтік ортада қандай өзгерістер болып жатқанын және олардың бизнестің дамуына қалай әсер ететінін зерттейтін қонақ үйлер маркетинг стратегиясын дәлірек және сауатты тұжырымдай алады. Маркетингтік ортаны кәсіби бағалаудың нақты болуы нарықтық перспективаларды тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Отандық қонақ үй қызметтері нарығының өзіндік ерекшелігі - халықаралық операторлар басқаратын заманауи қонақ үйлердің де, кеңестік кеңейтілген қонақ үйлердің де қол жетімділігі, олар сапа жағынан да, бағасы жағынан да бәсекеге қабілетті емес. Соңғы 15 жыл ішінде біз байқап келген қонақ үйлер санының сандық өсуі түбегейлі сапалық өзгерістерге әкелген жоқ. Қонақ үй бизнесі қызметінің сапасын жақсарту мәселелерін шешу бәсекеге қабілеттілікті, пайдалылықты жоғарылатуды және маркетингтік стратегияны олардың жиынтығынан ең жақсы стратегиялық альтернатива ретінде таңдау негіздерін күшейтуді талап етеді. Қазіргі кезеңде бүкіл қазақстандық қонақ үй нарығының маңызды мәселелерінің бірі қаржыландырудың жоқтығы болып табылады. Қонақ үйлер ең төмен бағамен қалай үлкен нәтижеге жетуге болады деген мәселеге тап болады. Сондықтан, маркетингтік мүмкіндіктерді зерттеу және оларды қызметте қайтарыммен пайдалану жаңартылуда. Себебі, бәсекеге қабілетті қонақ үйлер ғана тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыра алу мүмкіндігі бар. Сондай-ақ, қонақ үйлердегі қызмет көрсетудің сапасы, кешенділігі, беретін қосымша артықшылықтары да нарықтық үлесті арттыруға септігін тигізеді. Мемлекеттік қолдаудың жеткілікті болуы қонақ үйлердің шет елдерден немесе басқа да бенецифарлардан инвестиция тартуға деген ықзығушылықтарын туындатып отыр. Алайда, осының арқасында қонақ үйлердің зиян шекпеуге деген ынтасы олардың әртүрлі маркетингтік әдістерді, соның ішінде жеңлдіктер, сыйлықтар немесе қосымша қызмет түрлерін қосуға итермелеуде. Ал, ол өз кезегінде олардың қандай да бір деңгейді өздерінің қызмет көрсету деңгейін арттыруды ғана емес, олардың банкроттықтан да қорғап тұр. Қазақстан нарығындағы қонақ үйлерді желілік қонақ үйлер, сапасын анықтайтын жұлдызы бар қонақ үйлер және санатқа жатпайтын қонақ үйлер деп бөле аламыз. Олардың қазақстандық қонақ үйлер нарығында өзіндік ерекшеліктері бар. Төмендегі кестеден қазақстандық қонақ үй нарығының құрылымын көре аламыз (Кесте 2). Кесте 2 - Қазақстан қонақ үй нарығының құрылымы
Кесте 2 мәліметтерден талдау арқылы Қазақстанда қонақ үй желілері саны артып келе жатқанына қарамастан, олар әлі күнге дейін аз екенін байқап отырмыз. Сондай-ақ, тұтынушыларды орналастыруға болатын барлық объектілердің арасында белгілі бір санатқа жататын қонақ үйлердің санының да аз екенін көре аламыз[3]. Соңғы онжылдықтағы тұтынушылардың қажеттіліктерінің құрылымының өзгеруі, мемлекеттік ішіндегі әлеуметтік-экономикалық динамикалық өзгерістердің орын алуы, өмір салтына енген жаңашылдықтардың болуы, тұтынушыларының кірісінің өсуі. Барлық санаттағы қонақ үйлерге маркетингтік элементтерін, сыртқы және ішкі ортаны талдауды және стратегиялық жоспарларына өзгеріс енгізуге мәжбүр етті. Тағы бір себеп ретінде, нарыққа қатысушыларының саны да артып, бәсекелестердің артуын да алуға болады. Барлық қонақ үйлер өздерінің қызмет көрсету аясында тұтынушылардың қалауларын орындауға әрекет етеді. Осының арқасында қонақ үй кәсіпорындарын әлеуметтік-экономикалық маңыздылыққа ие кәсіпорындардың қатарына жатқызуға болады. Осы маңыздылықты жоғалтып алмау үшін қонақ үйлер халықаралық нарыққа кіруді және ішкі-сыртқы элементтердің даму тенденцияларын бірдей дәрежеде ұстап тұруды қамтамасыз етіп отыруы қажет. Сыртқы және ішкі орта элементтерінің бір деңгейде дамуы керек. Қонақ үйлердің ұзақ уақыт аралығындағы табыстылық деңгейін және қонай үй индустриясының даму динамикасын жоғалтып алмауына кепіл бола алады. Қазіргі тенденцияларды анықтау үшін біз қонақ үй қызметтері нарығын талдаймыз. Қонақ үй қызметтері нарығының белсенділігін анықтайтын факторларға нарық түрі, оның өсу қарқыны, нарықтық жалпы тенденциялар және бәсекелестік түрі сияқты критерийлер жатады. Қонақ үй нарығындағы бәсекелестік көрсеткіштер 3-кестеде келтірілген. Кесте 3 - Қазақстан нарығындағы бәсекелестік көрсеткіштер
Қонақ үй нарығын талдау 3 кестеде көрсеткендей, бәсекелестер көп, бірақ бәсекелестердің көлемін үш топқа бөлуге болады: бірінші топ - үлкен 4 және 5 жұлдызды қонақ үйлер, екінші топ - 2 және 3 жұлдызды орта қонақ үйлер, үшінші топ – бұл негізгі қызметтердің тізімін ұсынатын шағын қонақ үйлер. Егер біз Қазақстандағы мейманханалық қызмет көрсету нарығының жетілуі туралы айтатын болсақ, онда нарық жетілу кезеңіне өтіп жатыр.Қонақ үйлер мен сатылымдар санының өсуі, қонақ үйлердің жаңа түрлерін игеру жалғасуда. Бірақ сонымен бірге, қонақүйлерде тұтынушының жоғары талаптарын қанағаттандыру керек.Ол үшін ынталандырудың болмауына байланысты саланың даму деңгейінің төмендігін атап өту керек, өйткені тұтынушылар аз, бірақ олар қымбат бағаны төлеуге дайын. Жоғарыда айтылғандардың барлығы қонақ үй қызметтері нарығының кәсіби дамуына ықпал етпейді. Қонақ үй бизнесіндегі тұтынушылар тарапынан брендке тартымдылық деңгейі жоғары баға сегментінде көбірек, ал орташа және төмен баға сегментінде аса жоғарғы деңгейде емес. Яғни, қымбат қызмет көрсету түрлерін таңдауға қызығушылығы бар және олар бағаның деңгейіне назар аудармайды. Олар үшін басты салыстыру көрсеткіші қонақ үйдің жайлығы болып табылады. Шағын қонақ үйлерде тұрақты клиенттердің жетіспеушілігінің және тұтынушының таңдау жасауында үлкен қонақ үй ассортименттерінің болуына байланысты, сондықтан баға деңгейі басты өлшемге айналады. Себебі, шағын қонақ үйлердегі жайлылық деңгейі орташа есеппен бірдей деңгейде және көптеген елді-мекендерде саны көп [4]. Қонақ үй кәсіпорынын одан әрі дамытуды жоспарлау, әдетте, кәсіпорындар иелерінің тапсырма беруімен жүзеге асырылады. Бұл жағдайда кәсіпорынның стратегиясын қалыптастырудың негізіне ол мүмкіндіктерінің шегіндегі әлеует және оны қалыптастыруда пайдаланылмаған,бірақ қонақ үйде анық резервтер жатады. Тек қазақстандық тұтынушылармен ғана байланысқан қонақ үй кәсіпорындары үшін нарықтың қандай мүмкіндіктері бар екенін және оларды өз қызметінде қалай пайдалануға болатындығын анықтау керек. Өз кезегінде пайдаланылмаған резервтердің болуы нарықтың маркетингтік мүмкіндіктерін талдау арқылы анықталады. Осылайша, қонақүйлердің даму болашағы нарықтық әлеуетті және толықтай талдау арқылы анықталады, Тәжірибе көрсеткендей, компанияның басқару шешімдерін қабылдаған кезде нарықтық үлестің және нарықтық мүмкіндіктерін зерттеу нәтижелері болуы керек. Нарықтың эволюциялық дамуы нәтижесінде қалыптасқан нарықтық мүмкіндіктерге жан-жақты талдау тиімді маркетингтік саясатты қалыптастыру құралы болып табылады. Себебі, нарықта бар мүмкіндіктердің барлығы қарастырылмаса, болашақта пайда табу каналынан айырылып қана қоймай, шығынға әкеліп соқтыруы мүмкін. Жалпы нарықтың анықталған маркетингтік мүмкіндіктері қонақ үйлер үшін потенциалды тұтынушыларын сақтап қалу үшін және оны кәсіпорын мақсатына жету үшін, толыққанды стратегияны қалыптастыру үшін пайдалануға болады. Нарық мүмкіндіктерін талдау, сонымен қатар, қонақ үй кәсіпорындарының бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін резервтерді анықтауға және анықтауға мүмкіндік береді. Қонақ үй бәсекеге қабілеттілігінің көрсеткіштері мен критерийлерін анықтамас бұрын, бизнестің сапасын жақсарту үшін қандай маркетингтік мүмкіндіктерді пайдалануға болатындығын анықтаған жөн. Қонақ үй бизнесі үшін маңызды даму әлеуетін ескере отырып, ішкі маркетинг және нәтижесінде, тиімділігі көп жағдайда кәсіпорынның табысы мен бәсекеге қабілеттілігін анықтайтын фронт-кеңсенің жұмысы осы бағытта мүмкіндіктерді табуға бағытталған. Бизнес-процестерді оңтайландыратын және бәсекеге қабілеттілікті арттыратын маркетинг мүмкіндіктерін 4 кестесінде келтірілген бірнеше бағыт бойынша анықтауға болады. Кесте 4 - Қазақстандағы нарықтық ортаның мүмкіндіктері
Кесте 4 келтірілген бірнеше бағыт бойынша нарықтық ортаның мүмкіндіктері анықталған. Қонақ үйлерде тек заң қызметінде ғана емес, сонымен бірге кадрлармен қамтамасыз ету саласында да үлкен қиындықтар туындайды. Ірі және қонақ үй желілерінде кадрлар мәселесі шетелдік мамандарды тарту арқылы шешіледі, ал кішігірім қонақ үйлердің өзіндік ерекшеліктері бар. Шағын қонақүйлерде жұмыс істейтін қызметкерлер көп салалы, бірнеше мамандық бойынша жұмысты тиімді орындауға қабілетті болуы керек. Себебі, қосымша жұмысшыларды жалдау немесе жұмысқа алу конақ үй басшылығы үшін тым қымбат болып табылады. Сонымен қатар, мұндай әмбебаптандырылған қызмет көрсету сапасы мен міндеттерді орындау әрқашан кәсіби түрде жүргізілмейтіндігіне әкеледі. Себебі, олар бірнеше жұмыстардың орындау барысында өз назарын әртүрлі бағыттарға бөлуге мәжбүр болады.Ал, өз кезегінде қателіктер жасауға әкеледі. Қателіктердің болуы қонақ үйдің беделіне қатты әсер етеді. Ал, беделдің төмендеуі бәсекеге қабілеттіліктің төмендеуіне тікелей әсер етеді. Сондықтан мамандарды даярлау саласындағы халықаралық менеджментке көбірек көңіл бөлген жөн. Соған сәйкес білікті мамандар да өз қызметтерін біліктілігі төмен лауазымдардан бастауы керек.Сол арқылы халықаралық деңгейдегі қызмет көрсететін персоналды қалыптастыруға болады[5]. Қонақ үйлерді жіктеуге нақты көзқарастардың болмауы олардың жеке орналасуын дамыта алатын, бірегей сату ұсынысын анықтай алады. Мақсаты аудитория үшін ең айқын құндылықтарды қалыптастыра алатын шағын қонақүйлерді дамытуға мүмкіндік береді. Бәсекелік талдау көрсеткендей, санаты жоқ қонақ үйлердің көпшілігі тиімсіз жұмыс істейді. Олар категориялы қонақ үйлерге қарағанда төмен жүктеме коэффициентіне ие және бағалар тым жоғары, өйткені жоғары бағаның көмегімен олар шығындарды өтеуге тырысады. Осы қонақ үйлер үшін басты назарды сапа және қызмет көрсету көрсеткіштеріне ауыстыру керек, өйткені олардың қызметі қызмет көрсету мәдениетіне, ұқыптылыққа және тұтынушылардың сұраныстарының нақты орындалуына байланысты. Қазақстан қонақ үйлерінде қонақ үй бизнесін дамыту үшін қазақ халқының сан ғасырлық дәстүрлері мен менталитетін пайдалану қажет. Қызмет сапасын жақсартуға бағытталған тренингтер мен семинарлар арқылы үздіксіз білім беру сияқты құралдармен қонақжайлылықты нығайтуға және жақсартуға болады. Нарықтың басқа қатысушыларына қатысты қонақ үй компанияларының бәсекеге қабілеттілік деңгейін сипаттайтын маркетинг мүмкіндіктерін анықтаудың ұсынылған әдістемесі қонақ үй қызметінің негізгі бағыттарын, сондай-ақ нарық конъюнктурасының күрт өзгеруі жағдайында жұмыс істейтін қонақ үйдің маркетингтік стратегиясын оңтайландыру жолдарын анықтайды. жүктеу/скачать 0,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||