Дістемелік кешені
жүктеу/скачать 0,8 Mb.
|
Дене шынықтыру мм
| Сӛздік әдіс. Дене тәрбиесінде оқытушы ӛзінің жалпы педогогикалық және арнайы қызметтерін сӛздің кӛмегімен жүзеге асырады: шұғылданушылар алдына мақсаттар қояды, сабақта олардың оқу – практикалық іс-әрекеттерін басқарады, білім береді, оқу материалын меңгеру нәтижелерін бағалайды, оқушыларға тәрбиелік ықпал жасайды.
Дене тәрбиесінде (келесі) сӛздік әдістің келесі түрлері қолданылады.1. Дидактикалық әңгіме. Оқу материалын хабарлау формасында баяндайды. Оның қандайда бір қимылдаушы әрект немесе қимылдаушы іс-әрекеттің бір бүтіндігі жайлы кең, жалпы түрде түсінік береді. Мектеп оқушыларының кіші және орта буынын дене тәрбиесіне тәрбиелеу процесінде аса кең түрде қолданылады. Бастауыш сыныптарда, әсіресе І – ІІ сыныптарда, дене жаттығуларының сабақтары «қимылдық дидактикалық әңгімелер» формасында болса, онда олар ӛте қызғылықты (эмоционалды) ӛтеді. Жеке әрекет – эпизодтары (оқиғалары) мұғалімнің әңгімесі бойынша дамиды. Бұл әрекеттер балалардың қиялы мен қимылдаушылық тәжірбиесі жететін әрекеттерімен қосақталған қандай да бір жалпы сюжеттік әңгімеге бірігеді. Шұғылданушылар қаншалықты үлкен болса, соншалықты әңгіме орынына, оқу материалы мен лекцияны түсіндіру, сипаттау қолданылады. Сипаттау. Бұл шұғылданушыларда әрекет жайлы түсінік беру тәсілі болып табылады. Сиппаттау заттың қасиеттері мен белгілерін, олардың ӛлшемдерін кеңістікте орналасуын, формаларын, құбылыс пен оқиғалардың ӛтуінің сипаттамасын образды, мәнерлі, нақты ашуды кӛздейді. Ол негізінен шұғылданушылардың ӛз білімдері мен тәжірбиелерін қолдана алатын қарапайым әрекеттер жайлы алғашқы түсінік қалыптастыруда немесе оларды үйретуде қолданылады. Түсіндіру. Бұл әдіс оқытушының қиын мәселелерді, сұрақтарды, яғни заң, ереже түсініктерді логикалық жағынан қатаң, бірізді баяндау болып табылады. Практика жүзінде 51
түсіндіру әдісі тұжырымдардың дәлелділігімен, ұсынылған жағдайлардың аргументтілігімен, фактілермен жалпы қорытындыларды бірізді, логикалық баяндауымен ерекшелінеді. Дене тәрбиесіде түсіндіру тапсырманы орындау барысында нені қалай жасау керектігін шұғылданушыларға таныстыру мақсаттында қолданылады. Түсіндіру әдісінде берілген бағдарламада (жеңіл атлетикалық, гимнастикалық, т.б) тән спорттық терменология кең түрде қолданылады. Түсіндіру кезінде терминдерді қолдану, оны ӛте қысқа етеді. Кіші жастағы балаларға түсіндіру ӛзінің образдылығымен, нақтылығымен және ашық салыстыруларымен ерекшеленеді. Әңгімелесу. Оқытушы мен оқушылардың ӛзара сұрақ-жауап формасында ақпарат алмасуы.
Талдау. Ойын іс әрекеті, жарыстарға қатысқаннан кейін немесе қандайда бір қимылдың тапсырманы орындаудан кейін оқытушының оқушылармен жүргізетін әңгіме әдісінің бір түрі. Бұл әдісте жеткен нәтижені бағалау мен анализдеу жүргізіледі және жеткен жетістіктерді әрі қарай жетілдіру жұмыстарының жүргізілу жолдары белгіленеді. Лекция. Белгілі бір тақырыпты (мәселені) бірізді, жан-жақты, жүйелі түрде баяндау. 52
Нұсқаулау - мұғалімнің шұғылданушыларға берілген тапсырманы нақты, дәл түсіндіру. Ескертулер мен шолу жүргізу. Оқытушы тапсырманың орындалу барысында немесе орындалғаннан кейін бірден қысқаша түрде бағалайды немесе жіберілген қателіктерге нұсқайды. Ескертпе барлық шұғылданушыларға, белгілі бір топқа немесе бір адамға жасалынады. Бұйрықтар, нұсқаулар, әмірлер- сабақта шұғылданушылардың іс- әрекетін басқарудың негізгі оперативті құралдары. Әмір деп белгілі бір формасы жоқ (ӛзгермейтін сӛз тіркестері сияқты) оқытушының сӛздік нұсқауы. Әмір қандайда бір әрекетті, жаттығуды орындауға, сабақтың ӛту орнын, спортзалды жиыстыру құралдарын және т.б даярлауға беріледі. Әмір бастауыш сыныптарында қолданылады. Бұйрықтың нақты мазмұны, қалыптасқан берілу тәртібі, белгілікті бір формасы бар. Бұйрық тілі- белгілі бір әрекеттерді тез, сӛзсіз орындауға немесе оларды орндауды тоқтату мақсатында шұғылданушыларға сӛз арқылы әсер етудің ерекше формасы. Нұсқау- қимылдық әрекеттерді (мысалы, «тезірек» «биігірек серме» және т.б) дұрыс орындалмаған кезде қажетті түзетулерді еңгізу мақсатында сӛз арқылы әсер етуші құрал. Нұсқаулар бастауыш сыныптарда жиі қолданылады. Оқытушының әмір етуі, бұйрық, нұсқау беруіне қарай оның кәсіби даярлығы жайлы тұжырым жасауға болады. жүктеу/скачать 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||