Э. М. Мурзаев былай деп жазған: Қазіргі әлемді географиялық атауларсыз елестету мүмкін емес. Пошта, телеграф, темір жолдар өз қызметтерін тоқтатады, үшақ- тар әуежайда, кемелер аты жоқ кеме токтайтын жерлерде түры
жүктеу/скачать 0,76 Mb.
|
treatise53019 (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Махпиров Валерий Уйгурович
| Қоңқашпаев Ғали Қоңқашпайүлы (11.1904- 26.06.1986) - география ғылымдарының кандидаты. Ғ.Қ. Қоңқашпаев мамандығы географ болғанына карамас- тан біз оны персоналий тізіміне кіргіздік, себебі ол отандық ономастика тарихында бірінші болып топонимдік сөзжасам базасын қүрайтын географиялық терминология бойынша кандидаттық зерттеу жүргізді. Сонымен қатар ол Казахстан географиялых атауларының этимоло- гиясымен айналысты, Казахстан территориясындагы моңғол атауларын аныхтады, хоршаган болмысты атау үрдісінде хазахтардың этномәдени жэне географиялых бағытын негіздеді. Ғ.Қ. Қонхашпаев Казахстан ономастикасы үшін хүнды дереккөзі болып табылатын
166
“Қазак халықтық географиялық терминдер” атты канди- даттық диссертациясын 1948 жылы қорғады. Негізгі ецбектері: Словарь казахских географических названий (1963), Вопросы транскрипции казахских географических названий (1949), Географические названия монгольского происхождения (1959), Особенности народной географической терминологии казахов (в соавт., 1962). Махпиров Валерий Уйгурович (12.11.1952) филология ғылымдарының докторы, Абылай хан атындагы Халықаралық қатынас және элем тілдері Қазақ университетінің профессоры. Житомир педагогикалық университетінде білім алған (1971-1976). 1980 жылы “Махмуд Қашқаридің “Диуану лұғат ит-түрк” атты XI ғасыр ескерткішіндегі жалқы есімдер” атты кандидаттық диссертациясын (ғылыми жетекшісі - проф. Н.А. Баскаков) және 1998 жылы «Көне түрік ономастикасы: қалыптасуы, қызмет ерекшеліктері, мағыналық модельдері және қүрылымдық типтері” атты докторлық диссертациясын қорғады. Тарихи ономастика бойынша маман, көне мәтіндегі антропоним, топоним, этноним раз- рядтарын зерттеумен шүғылданады. Аз зерттелген коне түрік дәуіріндегі жалқы есімдердің қызметі мен қалыпта- су мәселелеріне жүйелі түрде галдау жасаған; руникалық, көне үйғыр және араб жазуымен берілген көне түрік жаз- ба ескерткіштерінің бай материалдары негізінде көне түркі жалқы есімдері талданған, олардың қүрылымдық типтері мен мағыналық модельдері келтірілген, сонымен қатар тарихи-этимологиялық талдау жасалған. Негізгі еңбектері: Антропонимы в “Дивану лугат ит-турк” и “Кутадгу би- лиг” [1979), “Дивану лугат-ит-тюрк” Махмуда Кашгарского и вопросы тюркской ономастики (1984), Структурно-функциональное развитие антропони- мических формантов в тюркских языках (1985], Древнетюркская ономастика (1990), Сравнительный 167
словарь тюркских языков, 1 -2 т. (қүраст.бірі) (1991). Имена далеких предков (источники формирования и особенности функционирования древнетюркской ономастики) (1997). жүктеу/скачать 0,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|