Еңбек өнімділігінің мәні және факторлары

Іске асыру кезеңі,әдетте, шағын компаниялар үшін 1-1, 5 жылдан 2-3 жылға дейінгі уақтты қамтиды, бұл өз бөлімшелерінің географиясы ауқымды ірі көп салалы корпорацияларға қатысты.

«5S» жүйесін енгізу жөніндегі келесі қадамдарды атап өтуге болады.

1. Басшылықтың «5S»жүйесін әзірлеу және енгізу туралы шешім қабылдауы.

2. Саланың басқа кәсіпорындарының «5S» енгізу тәжірибесі туралы ақпарат жинау және енгізу жобасының жоспар-кестесін әзірлеу.

3.Енгізудің мақсаттары мен міндеттерін қою, сондай-ақ «5S»жүйесін енгізу үшін жауапкершілік пен өкілеттіктерді бөлу.

4.Кәсіпорында «5S» енгізу туралы бұйрық шығару, жобаның жұмыс тобын құру, қызметкерлерді оқыту және ынталандыру, кері байланыстың тиімді жүйесін құру жөніндегі жұмыс.

5.«5S» енгізу әдістемесін әзірлеу және оны тікелей іске асыру.

6. Кәсіпорынның әр бөлімшесінің қызметкерлері үшін «5S» жұмыс стандарттарын әзірлеу.

7. Кәсіпорын бөлімшелерінде жүйені енгізу жобасының алынған нәтижелерін талдау және өткізілген іс-шаралардың тиімділігін бағалау.

8.Тұтастай алғанда кәсіпорында да, оның жекелеген бөлімшелерінде де жүйені жетілдіру жөнінде ұсыныстар енгізу.

Жұмыс уақытының ысырабын жою және оны неғұрлым ұтымды пайдалану жөніндегі шаралар кешенін қамтитын жұмыс орнындағы еңбек өнімділігінің өсу факторларына мыналар жатады:

• өндірістің техникалық деңгейімен, технологияларды, техниканы, қолданылатын материалдарды жетілдірумен байланысты материалдық-техникалық;

• еңбекті, өндірісті және басқаруды ұйымдастыруды сипаттайтын ұйымдастырушылық;

• өндірістің адами компонентіне – қызметкерлердің сапасына, олардың уәждемесімен және еңбекке қанағаттануымен байланысты әлеуметтік-экономикалық [2]

Кез келген кәсіпорында сәтті енгізілген «5S» жүйесі ұйымға және жалпы еңбек өнімділігіне оң әсер етеді. Бұл өнім шығарудың технологиялық процесінің уақытын қысқартуға және кәсіпорын ресурстарын үнемдеуге мүмкіндік береді. Осының арқасында кәсіпорын өндіріс тиімділігін, яғни бәсекеге қабілеттілікті арттырады, ал бұл кірістің артуына әкеледі.

Кәсіпорында еңбек өнімділігін арттырудың екі жолы бар: жабдықтармен жарақтандыру деңгейін жоғарылату және еңбекті ұйымдастыруды жақсарту. Әрине, екінші фактор технологияларға қарағанда маңыздырақ. Өйткені бұл фактор аясында адам ресурстарының маңыздылығына жіті көңіл бөлінеді.

Еңбек өнімділігінің артуы тікелей еңбек ресурстары, яғни кадрларға байланысты. Кәсіби кадрларда өткір тапшылық пайда болды модельер-конструктор, тігінші, тігінші, техникалық бейіндегі мамандар орта және жоғары буын, сондай-ақ мақсатты бағыттың болмауы кадрларды даярлау. Сонымен қатар, бұл сала қалған жиырма жыл ішінде қиын жағдайда кәсіптің беделі іс жүзінде жоғалып кетті және тіпті грант бойынша оқу перспективасы жастарды қызықтырмайды өндіріске қажетті мамандықтарды меңгеру. Мамандардың тапшылығы барлық деңгейлерде сезіледі-тігіншілер мен реттеушілерден бастап тігіншілерге, модельерлерге, конструкторларға, дизайнерлерге, маркетологтарға дейін. Кәсіпорынның «Шебер» оқу орталығы бұл орайда жұмыстарын белсенді әрі үзіліссіз жүзеге асырып отыруы тиіс.

Бұдан басқа, еңбек өнімділігін арттыру бірінші кезекте, қолда бар барлық резервтерді іздестіруге және пайдалануға негізделеді. Атап айтқанда, бұл үшін «5Б»жүйесі қызмет етеді.

Осы процеске ұйымның барлық қызметкерлерін тартуды білдіретін «5Б» қағидаларын жүйелі түрде енгізу еңбек өнімділігі деңгейін жоғарылату үшін негіз болып табылады, өйткені жұмысшылар осы тәсілді енгізудің бірінші кезеңінде оның барлық маңыздылығын түсіне бастайды және өздері үшін пайдасын сезінеді, сондықтан, адамдарда осы әдісті жұмыс орнында енгізу үшін өздерінің жұмыс істеуге ынталары пайда болады. Осылайша, адамдар үздіксіз жетілу процесіне қосылады.

«Казлегпром-Алматы» ЖШС-ның еңбек өнімділігін арттыру жолдары өндірістің техникалық деңгейін жоғарылату, соның ішінде жаңа техникалық үрдістерді, өнімділігі жоғары машиналар мен құрал-жабдықтарды енгізу; жұмыскерлерді жүйелі оқыту; халықаралық жобаларға қатысу бөліп көрсетуге болады.